سهام وثیقه چیست؟

همیشه در هر شرکت و سازمان خصوصی این احتمال وجود دارد که مدیر یا مدیران عمدا یا سهوا مرتکب اشتباهی شوند و شرکت را دچار خسارت مالی کنند. در این حالت خسارت مالی چگونه جبران می‌شود؟ چه راهکاری برای آن در نظر گرفته شده؟ سهام وثیقه سهامی است که برای جبران خسارت در چنین حالتی پیش‌بینی شده است. اما کدام یک از مدیران موظف به داشتن سهام وثیقه هستند؟ در این مقاله از فینتو به توضیح کامل سهام وثیقه و ویژگی‌ها و قوانین مربوط به آن می‌پردازیم.

سهام وثیقه چیست؟

مطابق با قانون اصلاح تجارت، زمانی که شخصی در یک شرکت به عنوان مدیر منصوب می‌شود، باید مبلغی از سهام خود را به عنوان سهام وثیقه به صندوق شرکت واگذار کند تا در صورتی که به شرکت زیان مالی وارد کرد، شرکت بتواند خسارتی که از طرف او ایجاد شده را از محل سهام وثیقه او جبران کند.

سهام وثیقه با نام و غیرقابل انتقال به غیر است. تعداد سهام وثیقه باید در اساسنامه شرکت مشخص شده باشد و مطابق با قانون میزان آن نباید از حداقل تعداد سهامی که برای رای دادن در مجمع عمومی شرکت لازم است کم‌تر باشد. به طور مثال اگر حداقل سهام لازم برای رای دادن در مجمع عمومی 20 سهم است، سهام وثیقه نباید کم‌تر از 20 سهم تعیین شود.

آیا مدیر عامل نیز باید سهام وثیقه داشته باشد؟

خیر. داشتن سهام وثیقه برای اعضا هیئت مدیره اجباری است؛ اما برای مدیر عامل اجباری نیست. زیرا مدیرعامل ممکن است از سهامداران شرکت نباشد. اما اگر مدیر عامل از سهامداران شرکت باشد، او نیز در صورتی که در اساسنامه شرکت عنوان شده باشد موظف به داشتن سهام وثیقه است.

بیشتر بخوانید: تفاوت مدیر عامل و رئیس هیئت مدیره چیست؟

ویژگی ‎های سهام وثیقه

• با نام است. (زیرا مخصوص اعضا هیئت مدیره است.)
• حداقل تعداد سهام وثیقه را اساسنامه مشخص می‌کند و این تعداد نباید کم‎تر از حداقل سهام مورد نیاز برای داشتن حق رای در مجمع عمومی باشد.
• قابل نقل و انتقال نیست ( چراکه به عنوان وثیقه دریافت می‌شود.) و تا هنگامی که آزاد نشود هیچگونه نقل و انتقالی را در مورد این سهام نمی‌توان در دفتر ثبت سهام شرکت، ثبت کرد.
• همانند دیگر سهام‌های عادی شرکت است.
• بازرس موظف است در صورتی که هرگونه تخلف یا مغایرتی در اساسنامه شرکت درباره سهام وثیقه مشاهده کرد را به مجمع عمومی گزارش دهد. تخلفاتی از جمله با نام نبودن سهام یا اینکه مدیر تعداد سهام وثیقه‌اش مطابق با تعداد سهام ذکر شده در اساسنامه نباشد.

در چه شرایطی مدیر باید سهام وثیقه خود را افزایش دهد؟

در موارد زیر مدیر موظف است که تعداد سهام لازم برای سهام وثیقه را طی مدت زمان یک ماه تکمیل یا تهیه کند:

• اگر هنگام منصوب شدن به سمت مدیریت، تعداد سهام لازم به عنوان سهام وثیقه نداشته باشد.

• در صورتی که میزان سهام وثیقه در اساسنامه شرکت افزایش پیدا کند.
• در صورتی که سهام وثیقه به صورت قهری به شخص دیگری واگذار شود.

چنانچه مدیر پس از گذشت یک ماه میزان سهام وثیقه مورد نیاز را تهیه نکرده باشد، مستعفی(استعفای اجباری یا قهری بدون نیاز به رای و نظر دادگاه) محسوب می‌شود و بعد از آن برگزاری جلسه‌های هیئت مدیره بدون نظر و حضور او معتبر است.

چه زمانی سهام وثیقه آزاد می ‎شود؟

در صورت پایان همکاری مدیر با شرکت، سهام وثیقه پس از تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان دوره مالی شرکت و در صورت عدم بدهکاری مدیر آزاد می‌شود.

در صورت عزل یا استعفا مدیر، سهام وثیقه او چه زمانی آزاد خواهد شد؟

در صورتی که مدیری برکنار شود یا خود استعفا بدهد، سهام وثیقه او بلافاصله آزاد نمی‌شود. همانطور که پیش از این توضیح دادیم، تا موعد تصویب ترازنامه و بررسی حساب سود و زیان آن مدیر، سهام وثیقه در صندوق شرکت باقی می‌ماند.

بهتر است چه میزان سهام وثیقه در اساسنامه شرکت در نظر گرفته شود ؟

همانطور که گفتیم مطابق با قانون میزان سهام وثیقه نباید از حداقل میزانی که برای حق رای در مجمع عمومی لازم است کم‌تر باشد. توصیه می‌کنیم میزان سهام وثیقه را به اندازه‌ای در نظر بگیرید که آن مدیر خود را در منافع شرکت ذینفع احساس کند. این موضوع اهرمی خواهد بود تا مدیران با جدیت و رغبت بیشتری کار خود ر انجام دهند. به همین ترتیب این امر از سوءاستفاده‌های مالی مدیران نیز جلوگیری می‌کند. بنابراین خوب است که همیشه نیاز به کاهش یا افزایش سهام وثیقه را مطابق با شرایط شرکت و مدیران بسنجید و درصورتی که لازم است آن را تغییر دهید.

بیشتر بخوانید: سهام ممتاز چیست؟

آیا سهام وثیقه برای مدیران شرکت ‎های دولتی نیز وجود دارد؟

خیر؛ از آنجایی که سرمایه شرکت‌های دولتی متعلق به سازمان‌ها و نهادهای دولتی است، سهام مدیریتی در این شرکت‌ها سهام مالکانه تلقی نمی‌شود و حق نقل و انتقال سهام نیز توسط مدیران وجود ندارد. در نتیجه سهام وثیقه مدیران شرکت‌های دولتی صرفا جنبه تشریفاتی دارد و از قوانینی که قانون اصلاح تجارت برای شرکت‌های سهامی خاص در مورد سهام وثیقه‎ تعیین کرده است، پیروی نمی‌کند.

بهترین نرم افزار حسابداری آنلاین

مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو یک سیستم تحت وب و آنلاین است که شامل خدماتی از جمله سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد، تنخواه گردان و حسابداری آنلاین می‌شود. آنلاین بودن خدمات فینتو باعث می شود تا کاربران علاوه بر امکان دسترسی آسان از هر مکان و در هر زمان، هزینه های کمتری نسبت به سیستم های قدیمی بپردازند.

با نرم‌افزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی می‌توانید با نرم‌افزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرم‌افزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.