انواع قرارداد کار که میان کارفرما و کارگر یا کارفرما و پیمانکار منعقد میشود در قانون کار تعریف شده است و دارای چهارچوب و قوانین و ضوابط است. در این مقاله اما قصد داریم علاوه بر معرفی انواع قرارداد کار، نکات مهمی که حین قرارداد باید از آن ها اطلاع داشته باشید را هم با شما در میان بگذاریم پس مثل همیشه تا انتها همراه فینتو باشید
قرارداد کار در قانون کار
ماده 7 قانون کار قرارداد را به خوبی توضیح داده است: قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا غیر موقت انجام میدهد. پس همینجا میتوان اولین نکته را دریافت کرد که برخلاف باور بسیاری از کارفرماها تمامی انواع همکاری ها نیازمند عقد قرارداد است و این باور که برخی گمان میکنند که انعقاد قرارداد برای کارهای کار موقت یا غیر مستمر نیاز نیست یک باور کاملا اشتباه است.
انواع قرارداد کار
مطابق با قانون کار، انواع قراردادهای کار شامل موارد زیر هستند:
- قرارداد کار دائم: قرارداد کار دائم یا کار مستمر قرارداد است که برای مدت محدودی بسته نمیشود و همکاری میان کارفرما و کارگر تا زمانی که دو طرف مایل باشند ادامه خواهند داشت.
- قرارداد کار موقت : کار موقت که قبلا به طور کامل در مقاله قرارداد کار موقت به آن پرداخته ایم، قراردادی است که برای مدت تعیین شده میان کارفرما و کارگر بسته میشود. قراردادهای همکاری در شرکت های خصوصی نیز از نوع قراردادهای کار موقت است
- قرارداد کار معین: قرارداد کار معین یا قرارداد پروژه ای قراردادی است که برای انجام کار یا پروژه ای معین با زمانی نامعلوم بسته میشود. به عنوان مثال قرارداد پروژه توسعه یک نرم افزار میان کارفرما و مهندس نرم افزار که طی آن توافق میشود موارد خاصی انجام و تحویل شود اما زمانی برای پایان آن تعیین نمیشود یک قرارداد کار معین است.
- قرارداد کار آزمایشی: این نوع از قرارداد را به طور کامل در مقاله قرارداد کار آزمایشی توضیح داده ایم. مطابق با ماده 11 قانون کار، مدت مجاز این نوع قرارداد 1 تا 3 ماه است
- قرارداد فصلی: قراردادی برای کارهایی با ماهیت فصلی
- قرارداد کارآموزی: همانطور که قبلا به طور کامل درباره قوانین کارآموزی صحبت کرده ایم، در این نوع از قرارداد، شخص به منظور فرا گرفتن حرفه یا شغلی خاص در یک مجموعه یا سازمان استخدام میشود. برای یادگرفتن نکات قرارداد کارآموزی پیشنهاد میکنیم به مقاله آن مراجعه نمایید.
- قرارداد ساعتی: قراردادی که حضور کارگر در محل کار به صورت چند ساعت در روز یا هفته است و کارگر به صورت مستمر 8 ساعت در روز در آن مجموعه کار نمیکند.
- قرارداد پیمانکاری
حق بیمه در قرارداد کار
مطابق با قانون کار در تمام انواع قرارداد، کارفرما موظف است که پرسنل را بیمه نماید و متناسب با ساعت و میزان کارکرد آن ها، حق بیمه را محاسبه و پرداخت نماید.
بیشتر بخوانید: حق بیمه سال 1403 تامین اجتماعی و مشاغل آزاد
نکات مهم در قراردادهای کار
هنگام انعقاد قرارداد کار، مطابق با قانون کار و همچنین برای شفافیت هرچه بیشتر، لازم است که موارد زیر در در تمامی انواع قرارداد کار به طور دقیق مشخص شود:
- موضوع قرارداد: ماهیت کار و نوع کار و همکاری لازم است که در قرارداد ذکر شود. در واقع لازم است که به طور دقیق مشخص شود که وظیفه فرد درحال استخدام در آن مجموعه چه خواهد بود و در صورت لزوم، تعهدات خاص مربوطه نیز در قرارداد ذکر شود.
- محل انجام قرارداد: ذکر محل انجام کار (آدرس دقیق). این موضوع به خصوص برای قراردادهایی که ماموریت دارند بسیار مهم است.
- تعیین نوع قرارداد: لازم است که نوع قرار داد (موقت، دائم، ساعتی، پیمانکاری و..) در قرارداد ذکر شود و در قراردادهای مدت دار، زمان پایان همکاری و نحوه آن تعیین تکلیف بشود.
- درج مشخص حقوق و مزایا: لازم است که مبلغ حقوق، نوع تسویه و زمان تسویه و مزایای دریافتی به طور دقیق در قرارداد ذکر شود. به عنوان مثال باید درج شود که حقوق ماهیانه شخص X تومان است، در تاریخ سوم هر ماه به حساب او واریز خواهد شد و شامل چه مزایای رفاهی است.
- تعیین دقیق ساعت کار: لازم است که تعیین شود مجموع ساعت همکاری چقدر است؟ مطابق با قانون کار، مجموع ساعت کار هفتگی برای هر شخص حداکثر 44 ساعت در هفته است. در کارهای ساعتی و پروژه ای این زمان میتواند با توافق طرفین کمتر باشد، بنابراین لازم است تعیین شود که مجموع ساعات همکاری در هر هفته یا هر ماه چقدر است و در صورت اضافه کاری، کارمند مشمول دریافت چه مبلغی خواهد بود (همانطور که قبلا در مقاله اضافه کاری توضیح داده ایم، مبلغ اضافه کاری نمیتواند کمتر از مقدار تعیین شده توسط اداره کار باشد)
- مرخصی ها: اگر شرکت یا مجموعه، به جز مرخصی های مصوب قانون کار و تامین اجتماعی دارای مرخصی های دیگری نیز هست، لازم است که این مرخصی ها و شرایط آن در قرارداد ذکر شود.
- بیمه و تعهدات قانونی حق بیمه: 23% پرداخت حق بیمه بر عهده کارفرما و 7% برعهده کارگر است و کارفرما تحت هیچ شرایطی نمیتواند از بیمه نکردن پرسنل خودداری کند. اما خوب است بدانید که حتی اگر حق بیمه در قرارداد ذکر نشود و یا کارفرما و کارگر توافق کنند که کارگر از بیمه خود صرف نظر کرده است، این توافق قانونی نیست و کارفرما همچنان در اداره کار و تامین اجتماعی مشمول جریمه خواهد شد و کارگر حق شکایت از وی را خواهد داشت.
- شرایط فسخ قرارداد: مهم است که شرایط فسخ قرارداد با توجه به ماده 21 قانون کار تعیین شود و نحوه فسخ قرارداد با توافق دو طرف ذکر شود (مواردی مانند اخطار قبلی، توافق طرفین و…)
- تهیه دو نسخه از قرارداد: لازم است که از قرارداد دو نسخه تهیه شود، یک نسخه برای کارفرما و یک نسخه برای کارگر
” نکته: اگر قرارداد کار آزمایشی است، مهم است زمان دقیق آن حتما در قرارداد ذکر شود”
انواع شرایط فسخ قرارداد کار
در ادامه به صورت جامع و مختصر، شرایط فسخ قرارداد در هر یک از انواع قرارداد کار را همراه با ماده قابل استناد آن برای شما تهیه کرده ایم:
| نوع قرارداد | شرایط فسخ | ماده قانونی |
|---|---|---|
| قرارداد دائم | 1. توافق طرفین 2. تخلف کارگر یا کارفرما از مفاد قرارداد 3. از کار افتادگی کامل کارگر 4. ورشکستگی یا تعطیلی کارگاه به‌صورت قانونی |
مواد 21 و 27 |
| قرارداد موقت | 1. توافق طرفین 2. اتمام مدت قرارداد 3. تخلف از مفاد قرارداد 4. شرایط قهری (مانند بلایای طبیعی) |
مواد 21 و 25 |
| قرارداد پروژه‌ای | 1. توافق طرفین 2. اتمام پروژه 3. تخلف از مفاد قرارداد 4. تغییر شرایط پروژه به نحوی که اجرای آن غیرممکن شود |
مواد 21 و 27 |
| قرارداد آزمایشی | 1. فسخ قرارداد توسط هر یک از طرفین در دوره آزمایشی بدون نیاز به دلیل موجه (مطابق با ماده 11 قانون کار) 2. رعایت مهلت اعلام فسخ (حداکثر 3 روز) |
ماده 11 |
| قرارداد ساعتی | 1. توافق طرفین 2. عدم نیاز به نیروی کار 3. تخلف از مفاد قرارداد |
ماده 10 |
| قرارداد فصلی | 1. توافق طرفین 2. پایان فصل کاری 3. شرایط قهری یا بلایای طبیعی |
مواد 21 و 25 |
| قرارداد پیمانکاری | 1. اتمام پیمان 2. تخلف از شرایط پیمان 3. توافق طرفین |
مطابق شرایط پیمان |
سوالات متداول
شکایت از کارفرما بدون داشتن قرارداد چگونه است؟
در صورتی که کارفرما و کارگر نسبت به عقد قرارداد کتبی اقدام نکرده باشند، در صورت بروز هرگونه اختلافی کارگر همچنان میتواند از کارفرما به اداره کار شکایت کند و با اثبات رابطه مزد بگیری ( مواردی مانند فیش حقوقی ، شهادت سایر همکاران، استفاده از تصاویر دوربین مداربسته محل کار برای اثبات ورود و خروج کارگر به محل و کارگر) نسبت به پیگیری شکایت خود اقدام کنند.
آیا به قرارداد معین حق بیمه تعلق میگیرد؟
بله. کار معین نیز مانند سایر انواع قراردادهای کار مشمول پرداخت حق بیمه است.
با استفاده از نرم افزار حقوق و دستمزد آنلاین فینتو میتوانید حقوق پرسنل را محاسبه و انواع اضافات و کسورات تعریف کنید. پرسنل نیز امکان مشاهده و پرینت فیش حقوقی خود را خواهند داشت. نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو قابلیت اتصال به نرم افزار حضور و غیاب را نیز دارد که به شما امکان یکپارچه سازی امور کنترل تردد و محاسبه حقوق و دستمزد پرسنل را میدهد تا به ساده تریت شیوه ممکن امور مالی و منابع انسانی را مدیریت کنید. برای 30 روز مهلت استفاده رایگان از تمامی امکانات نرم افزار فینتو کافی است بر روی لینک زیر کلیک کنید:
