حساب های انتظامی حساب هایی هستند که جهت نگهداری اطلاعات و ارقام مربوط به برخی اطلاعات غیر مالی کاربرد دارند.
حساب های انتظامی بی ماهیت هستند و می توان گفت فقط به منظور ایجاد شفافیت هرچه بیشتر برای برخی از رویدادهای مالی در گذشته، حال یا آینده از آن ها استفاده می شود. مثلا نگهداری اطلاعات مربوط به اسناد تضمینی شرکت نزد دیگران که می تواند میزان برخی تعهدات ممکن درآینده را شفاف ترسازد.
از حساب های انتظامی چه زمانی استفاده می شود؟
معمولا حساب های انتظامی زمانی به کار می روند که ما بخواهیم اسناد ضمانتی را به طرف حساب های خود بدهیم یا اینکه از آنها دریافت نمائیم. این ضمانت گرفتن و دادن به این جهت است که حسن انجام کار و یا تعهد را دربرداشته باشد. به عبارتی دیگر یعنی ما ضمانت می دهیم و یا ضمانت می گیریم تا اجرای صحیح و درست یک کار و تعهد آن را به نحوی تضمین نماییم.
ویژگی حساب های انتظامی چیست؟
حساب های انتظامی ویژگی هایی دارند که باعث تمایز آن ها از حساب های دیگر می شود. در زیر به برخی از این ویژگی ها اشاره شده است:
- نقش وثیقه را دارند.
- فاقد بار مالی هستند.
- در ترازنامه منعکس نمی شوند.
- صرفا ذیل ترازنامه و یا در یادداشت های توضیحی همراه صورتهای مالی افشاء خواهند شد.
کابرد حساب های انتظامی:
حساب های انتظامی در نظام حسابداری دولتی کاربرد بیشتری دارند.
یکی از کاربردهای حساب های انتظامی در حسابداری بازرگانی و در بخش ثبت بدهی های احتمالی است. در ادامه به تعریف شرکت های بازرگانی می پردازیم.
حتما بخوانید: کلان داده چگونه به حسابداری کمک می‌کند؟
حسابداری شرکت های بازرگانی:
شرکت های بازرگانی، شرکت هایی هستند که اقدام به خرید کالا می کنند و بدون هیچ گونه تغییر کالای مذکور را با درصدی سود به فروش می رسانند. چنانچه کوچکترین تغییری روی کالا انجام شود کالای مذکور دارای قیمت تمام شده می شود و حسابداری از حالت بازرگانی به حسابداری تولیدی تبدیل می شود.
به طور مثال زمانی که شرکتی کالایی بدون بسته بندی را خریداری و اقدام به بسته بندی آن می نماید؛ از آنجایی که روی این کالا تغییراتی رخ داده است حسابداری این شرکت از حالت بازرگانی به تولیدی تبدیل می شود.
بخش های مهمی که در حسابداری بازرگانی وجود دارند به شرح زیر هستند:
الف) بخش خرید: هنگامی که کالایی با قصد فروش خریداری شود از این حساب استفاده می شود. مثلا اگر شرکت پرینتری خریده باشد که از آن استفاده کند، اصطلاحا حساب اثاثه بدهکار می شود ولی اگر این پرینتر با قصد فروش مجدد خریداری شود از حساب خرید استفاده شده است.
- برگشت از فروش:هنگامی که کالایی که خریداری می شود به هر دلیلی مرجوع شود، از این حساب استفاده می شود.
- تخفیفات: هنگامی که در خرید کالایی، از فروشنده تخفیف گرفته شود از این حساب استفاده می شود.
ب) بخش فروش: هنگامی که کالایی به فروش میرسد از این حساب استفاده می شود.
- برگشت از فروش: هنگامی که کالای خریداری شده توسط مشتری به هر دلیلی مرجوع شود، از این حساب استفاده می شود.
- تخفیفات: هنگامی که در فروش کالایی، مشتری از فروشنده تخفیف بگیرد از این حساب استفاده می شود.
انواع ضمانت در حساب های انتظامی:
انواع ضمانت یا تضامینی که میان طرف های حساب رد و بدل می گردد به شرح زیر بر اساس میزان استفاده بیان شده است.
انواع تضامین:
- ضمانت نامه وجه نقد: این نوع از ضمانت نامه بخشی از پول نقد و رایج در کشور می‌باشد، که از طریق واریز به حساب اعلام شده جهت عناوینی از قبیل (شرکت در مناقصه، مزایده، حسن انجام تعهدات و …) به عنوان ضمانت نامه صورت می‌پذیرد.
- ضمانت نامه چک یا سفته: از دیدگاه قانون، سفته یک سند تجاری است که با ارائه این سند تجاری این تضمین را به فروشنده می دهد که به صورت عندالمطالبه و یا در زمانی مشخص مبلغی پول را به وی پرداخت نماید. به طور کلی هدف چک یا سفته ها پرداخت مبلغی پول در آینده است.
- ضمانت نامه بانکی: ضمانت نامه بانکی سندی است که به موجب آن بانک ضمانت اشخاص حقیقی و حقوقی را در رابطه با انجام تکالیف و تعهدات موضوع قرارداد فی مابین مجری (ضمانت‌خواه) و کارفرما (ضمانت گیرنده) تا پرداخت مبلغ مندرج در ضمانت نامه را بر عهده می گیرد؛ که در صورت عدم انجام به موقع تعهدات از سوی ضمانت خواه با اعلام کارفرما قبل از انقضای سررسید ضمانت نامه، بانک مبلغ مذکور را در وجه کارفرما پرداخت نماید.
حتما بخوانید: حسابداری بازرگانی چیست؟
انواع ثبت حساب های انتظامی:
جهت ثبت هر نوع سند ضمانت چه به نفع و چه بر عهده شرکت ها از حساب های انتظامی می شود.
اگر شرکت اقدام به دریافت اسناد انتظامی نماید ثبت حسابداری آن به صورت زیر است:
- بدهکار: حساب های انتظامی به نفع شرکت
- بستانکار: طرف حساب های انتظامی
اگر شرکت اسنادی را به عنوان ضمانت پرداخت کند ثبت حسابداری آن به صورت زیر است:
- بدهکار: حساب های انتظامی به عهده شرکت
- بستانکار: طرف حساب های انتظامی
چند مثال از روش ثبت سند حسابداری:
الف) فرض کنید شرکت الف جهت دریافت وام از بانک ملت مبلغ 2000 ریال چک ارائه نموده است. ثبت های حسابداری آن به شرح زیر است:
| عنوان سرفصل | شرح سند | بدهکار | بستانکار |
| حسابداری انتظامی به عهده شرکت | چک بانکی شماره 100 نزد بانک ملت | 2000 | |
| طرف حساب انتظامی | چک بانکی شماره 100 نزد بانک ملت | 2000 |
ب) فرض کنید شرکت ب جهت تسویه وام از بانک ملت به مبلغ 2000 ریال، چک ضمانت خود را دریافت نموده است. ثبت های حسابداری آن به شرح زیر است:
| عنوان سرفصل | شرح سند | بدهکار | بستانکار |
| حسابداری انتظامی به نفع شرکت | چک بانکی شماره 100 نزد بانک ملت | 2000 | |
| طرف حساب انتظامی | چک بانکی شماره 100 نزد بانک ملت | 2000 |
با استفاده از نرم افزار حسابداری ابری فینتو میتوانید با کم ترین هزینه از هرکجا و در هر زمان به امور مالی و حسابداری خود رسیدگی کنید. برخلاف نرم افزارهای نسل قبل، نرم افزار فینتو نیازی به نصب و راه اندازی نرم افزارهای سخت و پیچیده ندارد و تنها با دسترسی به اینترنت و ورود به حساب کاربری خود میتوانید تمامی امور حسابداری خود را مدیریت کنید. از قابلیت های نرم افزار فینتو میتوانیم به سیستم های خرید و فروش، انبارداری، خزانه داری، سیستم ثبت اتوماتیک تمامی اسناد، قابلیت ارسال فاکتور و صورت حساب آنلاین و گزارش گیری متنوع اشاره کنیم. نرم افزار حسابداری فینتو 15 روز مهلت تست رایگان دارد و شما میتوانید همین حالا با کلیک بر روی تصویر زیر کار با فینتو را شروع کنید یا با قابلیت های دیگر نرم افزار حسابداری فینتو بیشتر آشنا شوید.
