مالیات یکی از داغ ترین و پرحاشیه ترین بحث هایی است که هر کسب و کاری در طول دوران حیاتش، کم و بیش با آن درگیر میشود. برخی کسب و کار ها از مالیات دادن اجتناب میکنند، در این حالت اصطلاحا فرار مالیاتی اتفاق میفتد. در این مقاله قصد داریم به این موضوع و مجازات های ناشی از آن بپردازیم.
حتما بخوانید : آشنایی با فرارهای مالیاتی و هزینه های پنهان آن
چرا پرداخت مالیات مهم است؟
مالیات همواره یکی از مهم ترین منابع تامین سرمایه لازم جهت عمران و آبادانی کشورها به حساب می آید.
بشر از زمانی که اجتماعی زیستن را آموخت برای تداوم حیات اجتماعی خود نیاز به پرداخت هزینه‌های داشت که با گرفتن مالیات از مردم این مخارج را تامین می‌کردند. به نوعی میتوان گفت درآمد های حاصل از پرداخت مالیات پلی برای توسعه و پیشرفت کشور ها محسوب میشود.
فرار مالیاتی چیست؟
هرگاه یک کسب و کار از پرداخت کردن مالیات قانونی اش سرباز زند یا اینکه دنبال راهی برای کمتر پرداخت کردن آن باشد، به نوعی میتوان گفت در حال فرار مالیاتی است.
در چه حالاتی اصطلاحا فرار مالیاتی رخ داده است؟
مالیات که یکی از مهم ترین منابع درآمد دولت‌ها در سرتا سر جهان به حساب می آید، در ایران به 2 دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شود.
مالیات مستقیم بر دارایی و درآمد فرد تعلق میگیرد و مالیات غیر مستقیم که بر ارث و کالا تعلق میگیرد.
هر یک از این مالیات ها، راه فرار مربوط به خود را دارد.
اگر فرد مرتکب رفتارهای زیر شود، اصطلاحا میگوییم فرار مالیاتی رخ داده است:
- ساختن کد اقتصادی جعلی
- مخفی کردن فعالیت اقتصادی و در آمد
- عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه به مدت 3 سال متوالی
- ممانعت از دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات اقتصادی
- استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر برای اجتناب از مالیات دادن
- تنطیم معاملات و قرارداد ها به نام شخص دیگر
آیا فرار مالیاتی تنها مختص به شرکت هاست؟
تنها شرکت ها نیستند که از پرداخت مالیات اجتناب میکنند؛ حتی گاهی اوقات بانک ها نیز از پرداخت مالیات شانه خالی میکنند.
طبق قانون اساسی کشور، اگر بانکی بیش از نرخی که برای بهره بانکی تصویب شده، به منظور جذب مشتری به سپرده گذاران خود بیش از حد معمول سود پرداخت کند، باید مالیات پرداخت کند.
مجازات فرار مالیاتی چیست؟
مجازاتی که افراد عادی هنگام فرار مالیاتی دچار میشوند، متفاوت از مجازاتی است که یک کسب و کار با آن درگیر میشود. این مجازات ها به شرح زیر اند:
این مجازات برای افراد عادی عبارت است از:
- حبس بین 6 ماه الی تا 2 سال
- پرداخت جزای نقدی بین 2 الی 8 میلیون تومان
- محرومیت از حقوق اجتماعی بین 6 ماه الی 5 سال
- انتشار حکم محکومیت قطعی در رسانه ها
این مجازات برای کسب و کار ها عبارت است از:
- ممنوعیت از صدور برخی اسناد تجاری
- ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی برای مدت 6 ماه الی 2 سال
اگر شخص حقوقی یا حقیقی فرار مالیاتی را گزارش ندهد، جرم مرتکب شده است؟
برخی اوقات بی توجهی و گزارش ندادن فرار مالیاتی دیگران نیز جرم محسوب میشود.
طبق قانون اگر حسابرسان، حسابداران و مامورین مالیاتی باخبر شوند که شخصی از پرداخت مالیات قانونی اش اجتناب میکند و آن را گزارش نکنند مجازات زیر برایشان در نظر گرفته می شود:
- 6 ماه حبس
- پرداخت 2 میلیون تومان جزای نقدی
- 31 ضربه شلاق
- محرومیت از حقوق اجتماعی به مدت 6 ماه
اما طبق قانون اگر اشخاص عادی با خبر شوند که شخصی از پرداخت مالیات قانونی اش اجتناب میکند و آن را گزارش نکنند، جرمی مرتکب نشده اند.
چگونه میتوان با فرار مالیاتی مقابله کرد؟
یکی از اصلی ترین راه هایی که میتوان با این پدیده مقابله کرد، قانون مالیات های مستقیم است. این قانون توانایی حل این پدیده چالش برانگیز را دارد.
در 28 اسفند 1345 برای اولین بار در قانون اساسی دوران مشروطه بود که به منظور رعایت عدالت اجتماعی بین تمام اقشار جامعه، قانونی جامع در ارتباط با چارچوب های مالیات ثبت و تصویب شد.
این قانون تا به امروز بارها اصلاح گردید و امروزه با نام قانون مالیات های مستقیم شناخته میشود.
طی تمام این سال ها که این قانون مورد بازبینی قرار گرفت همواره نقطه ضعف بزرگی در ارتباط با پدیده فرار مالیاتی وجود داشته است، اما طبق قانون مجازات اسلامی که در سال 1392 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، تا حد زیادی به این موضوع توجه جدی شد و در آن موضوع فرار مالیاتی به عنوان یک جرم در نظر گرفته شد.
جمع بندی:
به طور کلی از آنجایی که درآمد های مالیاتی، یکی از اصلی ترین منابع تامین نیاز های جوامع به حساب می آید؛ آشنایی همگانی با مجازات های فرار از مالیات میتواند گام بزرگی در توسعه و پیشرفت جوامع داشته باشد.
معرفی فینتو
