اثر هاله ای (Halo effect) یک مفهوم مهم برای درک واقعیت است، چرا که می تواند منجر به ایجاد اشتباه در امر تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری شود. این مفهوم برای اولین بار در سال 1920، توسط روانشناس ادوارد ثورندایک ایجاد شد. در این مقاله، با ما همراه باشید تا با اثر هاله ای و تاثیر آن بر مدیریت و دنیای کسب و کار بیشتر آشنا شوید.
اثر هاله ای چیست؟
اثر هاله ای (که بعضا خطای هاله نامیده می شود) عبارت است از تمایل به تأثیر مثبت یک شخص، شرکت، مارک یا محصول در یک منطقه بر عقاید یا احساسات وی در سایر مناطق. اثر هاله ای “نامی است که به موجب آن ارزیابی کنندگان متأثر از قضاوت های قبلی خود درباره عملکرد یا شخصیت افراد هستند. اثر هاله ای که یک سوگیری شناختی است، احتمالا می تواند مانع از پذیرش شخص یا کالا توسط کسی شود.
اثر هاله ای، خطایی در تفکر را توصیف می کند که در آن، شما براساس یک صفت یا یک برداشت عمومی استنباط خاصی راجع به یک شخص، چیز یا روند انجام می دهید. در واقع، این اثر تحلیل مناسب موضوع را تحریف می کند. وقتی تصور قبلی از عملکرد قبلی داشته باشید، منجر به ایجاد تعصب در تحلیل آینده می شود. اثر هاله را می توان با استفاده از داده های مستقل در تجزیه و تحلیل خود خنثی کرد.
یک مثال ساده از اثر هاله ای این است که وقتی فردی متوجه جذابیت، آراستگی و زیبایی مناسب فرد در عکس می شود، با استفاده از یک اکتشافی ذهنی تصور می کند که شخص در عکس بر اساس قوانین مفهوم اجتماعی، فرد خوبی است. این خطای دائمی در قضاوت، بازتاب ترجیحات، تعصبات، ایدئولوژی، آرزوها و درک اجتماعی فرد است.
اثر هاله ای در مقابل اثر شاخ
اثر هاله ای یک تحریف ادراک (یا سوگیری شناختی) است که بر نحوه تفسیر افراد در مورد اطلاعات شخصی که گشتالت مثبت ایجاد کرده اند (شیوه ای که افراد از دیگران برداشت می کنند) تأثیر میگذارد. مثالی از اثر هاله این است که وقتی شخص می فهمد کسی که با او گشتالت مثبت تشکیل داده، مالیات خود را تقلب کرده است. به دلیل گشتالت مثبت، فرد ممکن است اهمیت این رفتار را کنار بگذارد. حتی ممکن است فکر کنند که شخص به سادگی اشتباه کرده است. فرد رفتار را توجیه می کند و آن را با گشتالت مثبت شما ارتباط می دهد. اثر هاله به گرایش ما برای ارزیابی یک فرد در بسیاری از صفات به دلیل اعتقاد مشترک، اشاره دارد.
حتما بخوانید: پنج مقاله برای کمک به پیشرفت مهارت های مدیریتی
این نوعی اختلاف فوری در قضاوت یا تعصب شناختی است، جایی که شخصی که ارزیابی اولیه ای از شخص، مکان یا چیز دیگری انجام می دهد، اطلاعات مبهم را بر اساس اطلاعات مشخص فرض می کند. اثر هاله ای ارزیابی توسط یک فرد است و می تواند درک تصمیم، اقدام، ایده، تجارت، شخص، گروه، نهاد یا سایر موارد را هر زمان داده های مشخص تعمیم داده شوند یا بر اطلاعات مبهم تأثیر بگذارند، تحت تأثیر قرار دهد.
اثر هاله ای همچنین می تواند به عنوان رفتاری (معمولا ناخودآگاه) برای استفاده از ارزیابی ها بر اساس چیزهای غیر مرتبط، برای قضاوت درباره چیزی یا کسی توضیح داده شود. اثر هاله ای، به طور خاص به مواردی اشاره دارد که این رفتار همبستگی مثبتی داشته باشد، مانند مشاهده شخصی که دارای جذابیت است به احتمال زیاد موفق و محبوب است. وقتی این قضاوت دارای بار منفی باشد، مانند اینکه شخصی غیر جذاب باشد، به راحتی بیش از کسی که جذاب است، در یک جرم مقصر شناخته میشود که از آن به عنوان اثر شاخ (Horn) یاد میشود.
بنابراین، این یک سوگیری شناختی است که باعث می شود شما به یک ویژگی، خوب (اثر هاله ای) یا بد (اثر شاخ) اجازه دهید تا سایر صفات، رفتارها، اعمال یا عقاید را تحت الشعاع قرار دهد. به زبان ساده، جلوه Halo و Horn زمانی است که اولین برداشت ما از کسی ما را به سمت داشتن یک نظر مثبت یا منفی مغرضانه درباره کار یا شرکت خود سوق میدهد. اولین برداشت مثبت از کسی باعث میشود که از خصوصیات منفی آن ها غافل شویم یا رفتار مطلوبتری نسبت به دیگران داشته باشیم و اگر اولین برداشت ما از کسی منفی است، پس به احتمال زیاد فقط روی جنبه های منفی شخصیت آن ها تمرکز می کنیم و آنطور که باید رفتار نمی کنیم.
اثر هاله ای در مدیریت
اثر هاله ای اغلب در مشاغل رخ می دهد و بر تجزیه و تحلیل عملکرد کارکنان، مدیریت و به طور کلی تجارت تأثیر منفی می گذارد. اثر هاله می تواند موفقیت یک جنبه از تجارت را بر کل کسب و کار تعمیم دهد یا ویژگی خوب یک مدیر یا کارمند را با فرض اثربخشی کامل آن مدیر یا کارمند تعمیم دهد.
برعکس، اثر هاله ای می تواند باعث شود که شما اشتباه را ناشی از یک ویژگی خاص یک کسب و کار، مدیر یا کارمند که زمانی عالی قلمداد می شد، بدانید. به عبارت دیگر، عملکرد شرکت نحوه درک ما از استراتژی تجاری شرکت، رهبران، کارمندان، فرهنگ و سایر عناصر را شکل می دهد. در حقیقت، برخی از مواردی که ما به عنوان “علت” عملکرد درک میکنیم، ممکن است واقعا “نتیجه” عملکرد باشند.
آیا تأثیر HALO و HORN بر تصمیمات شما در کسب و کار تأثیر میگذارد؟
اگر در منابع انسانی (HR) یا در واقع هر نقش مدیریتی در صورت نظارت بر یک تیم کار می کنید ، تأثیر Halo and Horn چیزی است که احتمالا به طور منظم با آن روبرو شده اید. این تاثیری است که نه تنها باید از آن آگاه باشید، بلکه اثری است که باید به طور فعالانه به آن پاسخ دهید. عدم تشخیص این که این اثر در حال وقوع است، می تواند منجر به تصمیمات نادرست مبتنی بر تعصبات شخصی شود و نه آنچه برای کسب و کار بهتر است. و اما اکنون این سوال مطرح می شود که چه زمانی می تواند اثر هاله ای و شاخ (Horn و Halo) رخ دهد و چرا برای مدیران منابع انسانی و مدیران پروژه خطرناک است؟
اثر هاله ای و شاخ می تواند در شرایط مختلف در محل کار ایجاد شود که این موارد عبارتند از:
- استخدام
- تعیین وظایف
- پذیرش تأخیر و نگرش های بد
- کم کاری و کار زیاد.
به عنوان انسان، ما مستعد قضاوت درباره وضعیت، دیگران هستیم که تحت تأثیر اولین برداشت هایمان قرار بگیریم. از آنجا که بشر برای اولین بار روی زمین قدم زد، قضاوت سریع بخشی از غریزه بقای ما بود. با این حال، در جامعه امروز، این قضاوت اغلب می تواند علیه ما در محل کار تأثیرگذار باشد و بر روابط کاری مداوم ما با اشخاص و کاری که آن ها انجام می دهند، تأثیر بگذارد.
اثر هالو و هورن می تواند احساس بی انصافی، کینه و علاقه به نفس را در محیط کار ایجاد کند. اغلب توسط اعضای تیم تشخیص داده می شود، خصوصا اگر بیشتر از قسمت اثر Horn دریافت کنند.
چگونه می توان از اثر هاله ای جلوگیری کرد؟
جلوگیری از اثر هال های ممکن است دشوار باشد. حتی اگر قضاوت درباره مردم قبل از شناختن آن ها برای ما یک غریزه طبیعی باشد، درک اینکه چه کاری می توان برای جلوگیری از آن انجام داد، می تواند ما را از اشتباهات مغرضانه و شاید فاجعه بار باز دارد.
مطلب پیشنهادی: هشت راه برای تقویت برند شخصی یا پرسونال برندینگ
از تعصبات خودتان آگاه باشید: با صرف خواندن این مقاله، گامی در جهت افزایش آگاهی از تأثیر و آنچه می توانید برای مقابله با آن انجام دهید، برداشته اید.
فرایند خود را بر اساس عملکرد، نه درک، ساختار دهید: مراقبت از کارهایی که به طور خصوصی توسط همکاران مختلف انجام می شود برای کمک به استقلال نظرات شما می تواند موثر باشد.
به همه فرصت درخشش دهید: هر کس نظر شخصی شما در مورد آن ها را داشته باشد، باید شانس شکوفایی در محل کار خود را داشته باشد. وظایفی را پیشنهاد کنید که افراد می توانند داوطلبانه انجام دهند.
برای هر ایده ارزش قائل شوید: مهم نیست که این ایده از چه کسی گرفته شده است، و افکار شما در مورد آنها، باید بر اساس شایستگی های خود باقی بماند.
با روانشناسی اثر هاله ای و شاخ می توان مبارزه كرد. همه چیز این است که از قضاوت های خود آگاه باشید و نگذارید از تصمیمات شما پیشی بگیرند.
بسیاری از مدارک مدیریت انسانی و مدیریتی به اثر هاله ای نگاه می کنند و می توانند روش خوبی برای کمک به شما در درک بیشتر تأثیر و نحوه مدیریت آن باشند.
یک راه حل هوشمندانه برای مدیریت منابع انسانی
با نرم افزار حضور و غیاب آنلاین فینتو بدون نیاز به هیچ گونه دستگاه و سخت افزاری میتوانید به راحتی تردد و حضور و غیاب پرسنل خود را کنترل کنید. با استفاده از این سیستم برای شرکت یا کسب و کار خود از وضعیت حضور و غیاب کارکنان در لحظه و هر کجا مطلع شوید و به کسب و کار خود نظم ببخشید.
وب سایتتون عالیه
مطالب مدیریتی خیلی قوی میزارین که به درد ما ایرانیا که علم کمی داریم خیلی میخوره
اثر هاله ای موضوع جالبیه که بنده تازه باهاش از طریق پادکست بی پلاس آشنا شدم و فهمیدم توی بحث استخدام کارمند چقدر میتونه تاثیر بزاره
یه استاد تو دانشگاه داشتیم که خیلی تحت تاثیر اثر هاله ای بود
فقط به دخترا نمره میداد و حرفشون رو باور میکرد
منبع این مطلب چیه؟
وقتتون بخیر باشه
مطالب فینتو معمولا تالیفی و از با کمک از چند منبع مختلف هستن و منبع واحدی ندارند
این متن عالی بود. فقط ای کاش منبع هم ذکر کنید تا بتونیم با خیال راحتتر ازا این بلاگ استفاده کنیم
نظریه جالبی بود خیلی روان و قابل فهم توضیح دادید
یعنی اگه طرف قیافه اش بد باشه روی مدیرها اثر هاله ای میزاره🤣🤣🤣
درود
اثر هاله ای مربوط به کدام نظریه است؟
اثر هاله ای مربوط به رفتار سازمانی و روانشناسی صنعتی و سازمانی هست . اگه کتاب ۳ جلدی رفتار سازمانی رو دارید میتونید از اون طریق پیشینه رو پیدا کنید