ارزیابی های مالیات علی الراس در مواردی اجرا می شود که ارزیابی یا جمع آوری مالیات به علت عدم ارائه اظهارنامه مودیان یا نقص مدارک به خطر بیافتد. در چنین شرایطی، سازمان امور مالیاتی مجاز است بدون انجام مراحل لازم برای ارزیابی عادی، یک ارزیابی فوری را انجام دهد. در این مقاله از فینتو ما همراه باشید تا با این مالیات و نحوه محاسبه آن بیشتر آشنا شوید.
آشنایی با مالیات علی الراس
مالیات علی الراس در مواردی اجرا می شود که ارزیابی یا جمع آوری مالیات به خطر بیفتد. در چنین شرایطی، سازمان امور مالیاتی مجاز است بدون انجام مراحل لازم برای بررسی عادی، یک ارزیابی فوری را انجام دهد و سپس می تواند بدون تأخیر نسبت به جمع آوری مالیات اقدام کند.
اگر سازمان امور مالیاتی کشور معتقد باشد که وصول مالیات ارزیابی نشده به خطر افتاده است، ممکن است مراحل مربوط به شروع وصول را بدون پیروی از مراحل ارزیابی و جمع آوری عادی طی کند. این مسئله در شرایطی انجام می شود که ماموران مالیاتی در صورت بازرسی، اطلاعاتی را پیدا می کند که حاکی از پنهان کردن دارایی های مودی است تا کشف و جمع آوری مالیات از آنها بسیار دشوار شود. بازرساني كه مطمئن باشند چنين شرايطي وجود دارد، ممكن است به دنبال ارزيابي خطر و تعیین مالیات علی الراس طبق قانون درآمد داخلي باشند.
ارزیابی خطر و تشخیص مالیات علی الراس مربوط به سال مالیاتی است که تاریخ سررسید اظهارنامه گذشته است. این ارزیابی و تعیین مالیات می تواند به علت عدم ارائه اظهارنامه توسط مودیان یا تشخیص نقص در اسناد و مدارک مربوطه انجام شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا با این مالیات و نحوه محاسبه آن بیشتر آشنا شوید.
مالیات علی الراس چیست؟
همانطور که میدانید کلی صاحبین کسب و کار و مشمولان نظام مالیاتی موظف هستند که در مهلتی که هر ساله توسط اداره مالیات مشخص میگردد نسبت به ارسال تظهارنامه مالیاتی خود افدام کنند. مالیات علی الراس نوعی از مالیات است که مبنای محاسبه آن به جای خود اظهاری مودیان، اسناد و مدارک حسابداری مورد بررسی ماموران و بازرسان امور مالیاتی یا ممیزان مالیاتی کشور است. یعنی در صورتی که مودی مالیاتی از ارائه اظهارنامه خودداری کند و اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر ارسال نکند و یا در دفاتر و اناد اراوه شده او مورد مشکوک یا تخلفی مشاهده شود، ممیزان مالیاتی با در نظر گرفتن قرائن و ضرایب مالیاتی به محاسبه مالیات آن کسب و کار میپردازند و مالیات آن را مشخص میکنند. در بسیاری از موارد در مالیات علی الراس، مالیات در نظر گرفته شده بیشتر از میزان استحقاقی آن کسب و کار است و یا ممکن است جریمه های سنگینی را به کسب و کار تحمیل کنند .
حتما بخوانید: حسابداری مالیات و همه چیز درباره آن
دلایل علی الراس شدن مالیات
از جمله دلایلی که ممکن است مالیات به صورت علی الراس محاسبه شود و حساب ها و اسناد یک کسب و کار توسط کارشناسان مالیاتی مورد بررسی قرار بگیرد و مالیات آن تعیین شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم تسلیم به موقع اظهارنامه مالیاتی و کلیه مدارک مورد نیاز سازمان مالیات
- خودداری مودی مالیاتی در ارائه اسناد، دفاتر یا سایر موارد مربوطه در مقابل درخواست کتبی سازمان مالیات
- رد شدن اظهارنامه مالیاتی و دیگر مدارک ارائه شده به دلیل عدم رعایت موازین قانونی و آیین نامه
- در صورتی که به دلایل مختلف، مدارک ارائه شده توسط مودی از نظر سازمان مالیات غیرقابل رسیدگی باشد
نحوه محاسبه مالیات علی الراس چگونه است؟
مالیات علی الراس در گذشته (تا سال 98) بر اساس یک فرمول مشخص و متشکل از ضرایب مالیاتی و قرینه یا قرائن مالی انجام میشد اما از سال 98 نحوه محاسبه مالیات علی الراس تغییر پیدا کرده و بر اساس طرح جامع مالیاتی صورت میگیرد که باهم در ادامه به توضیح هر دو روش میپردازیم.
نحوه محاسبه جدید مالیات علی الراس :
از سال 98 و با اصلاح بخش دوم ماده 98 قانون مالیات مستقیم، روش محاسبه مالیات علی الراس نیز تغییر کرد. از سال 98 ممیزان و کارشناسان مالیاتی برای محاسبه مالیات علی الراس مودیان، مطابق با نظام جامع مالیاتی تمامی اطلاعات مربوط به حساب های شغلی و درآمدی مودی از بانک ها و سایر مراکز معتبر جمع آوری میشود و پس از بررسی مالیات وی محاسبه و به او ابلاغ میشود.
نحوه محاسبه مالیات علی الراس در گذشته:
برای محاسبه مالیات علی الراس، کارشناسان مالیاتی ابتدا اطلاعات مورد نظر خود را از منابع معتبر دولتی و غیر دولتی مختلف کسب میکنند تا قرائن یا قرینه* مالیاتی را متناسب با فعالیت و کسب و کار مودی انتخاب میکنند. سپس با توجه به قرینه یا قرائن مالی، ضریب مالیاتی متناسب با آن انتخاب میشود و این دو در هم ضرب و مالیات علی الراس مودی محاسبه میشود.
با توجه به توضیحات بالا نحوه محاسبه مالیات علی الراس مطابق با فرمول زیر است:
ضریب یا ضرایب مالیاتی * قرینه یا قرائن مالیاتی = درامد مشمول مالیات
توضیح مفاهیم بالا:
قرائن یا قرینه مالی: قرائن یا قریمه مالی شامل مواردی هستند که درآمد تقریبی یک کسب و کار را برای ممیزان مالیاتی مشخص میکنند. از جمله قرائنی که مورد استفاده قرار میگیرد میتوان به مواردی همچون 1- مقدار خرید و فروش سالانه 2-میزان تولید کارخانه ها 3-ارزش حق واگداری محل کسب 4-درآمد ناخالص (درآمد پیش از کسر هزینه ها) و مواردی از این دست.
ضریب یا ضرایب مالیاتی: جدول ضرایب مالیاتی، جدولی است که هرساله با توجه به اوصاع اقتصادی ضرایب مالیات عملکرد مشاغل مختلف تعیین میشود و ممیزان مالیاتی بر اساس آن مالیات علی الراس مودیان را محاسبه میکردند. اما این جدول از سال 97 تاکنون ثابت و بدون تغییر بوده است. همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم مالیات علی الراس مودیان از سال 98 بر اساس طرح جامع مالیاتی انجام میشود. با این حال آخرین جدول ضرایب مالیاتی را که در سال 97 منتشر شده و تاکنون بدون تغییر بوده را میتوانید از اینجا دانلود کنید: دانلود جدول ضرایب مالیاتی
حتما بخوانید: اشخاص مشمول مالیات چه کسانی هستند؟
آیا میتوان به مالیات علی الراس اعتراض کرد؟
پاسخ کوتاه این است که بله . در سال 94 و با اصلاح پاره ای از قوانین قانون مالیات های مستقیم بن بود تا طی یک مدن 3 ساله محاسبه مالیات مودیان به روش علی الراس حذف شود. این مهلت سه ساله در سال 97 به پایان رسید با این حال ادامه محاسبه مالیات به روش علی الراس همچنان ادامه پیدا کرد. در صورتی که مالیات شما به روش علی الراس صادر شود و قصد اعتراض به آن را داشته باشید، لازم است که به دیوان عدالت اداری مراجع کنید و اعتراض خود را به رای اعلام و تقاضای ابطال رای کنید.
رایگان صورتحساب الکترونیکی خود را به سامانه مودیان ارسال کنید:
نرم افزار حسابداری فینتو با قابلیت اتصال کاملا رایگان به سامانه مودیان امکان ارسال صورتحساب های الکترونیکی را برای تمام کاربران فراهم کرده است و شما میتوانید همین حالا با استفاده از نرم افزار حسابداری فینتو بدون پرداخت هیچ گونه هزینه ای و همینطور بدون کمک گرفتن از شرکت های معتمد یا واسطه به آسانی صورتحساب های الکترونیکی خود را ارسال کنید.از امکانات نرم افزار حسابداری ابری فینتو میتوانیم به سیستم خرید و فروش، خزانه داری، انبار داری، ثبت اسناد اتوماتیک، امکان ارسال فاکتور و صورتحساب آنلاین و موارد متنوع دیگری که پاسخگوی نیازهای شما در حسابداری کسب و کارتان است اشاره کنیم. نرم افزار حسابداری فینتو به مدت 15 روز مهلت تست رایگان دارد و شما میتوانید همین حالا و با کلیک بر روی تصویر زیر رسیدگی به تمام امور مالی و حسابداری و همینطور اتصال به سامانه مودیان را به صورت رایگان با نرم افزار حسابداری فینتو آغاز کنید.
