حسابداری تعهدی چیست؟مزایا و معایب حسابداری تعهدی کدام اند؟

حسابداری تعهدی چیست؟

حسابداری تعهدی به گونه ای از حسابداری گفته می شود که در آن موعد نقد شدن وجه دریافتی ها و ادای وجه نقدی هزینه ها معیار شناخت و ثبت حسابداری نخواهد بود، بلکه منحصرا ثبت یک قولنامه یا ابتیاع و یا پذیرش یک پرداختی به تاریخ ویژه سبب محقق شدن آن درآمد یا هزینه و درج در حساب ها و بازتاب در تفاسیر مالی خواهد شد. به عبارت دیگر تمامی درآمد‌ها در زمان دریافت و انجام خدمات و همچنین خرید و فروش کالا‌ها در نرم افزار حسابداری شرکت ثبت می‌شوند.

سود در حسابداری تعهدی

ممکن است در برخی از مذاکرات با این صحنه مواجه شده باشید  که طرفین از سود یک د اد و ستد صحبت نمایند، در صورتی که هیچ مبلغی به حسابشان واریز نشده باشد. به طور مثال برادرتان می‌گوید که با معامله این اوراق قرضه، حدود پنج میلیون تومان سود نموده‌ام؛ اما در این میان حس تعجب شما بیش از پیش برانگیخته می‌شود که دقیقا از چه سودی صحبت می‌شود؟ شرح واقعه بدین صورت است: این اوراق مسلما دارای 25 درصد سود حتمی است که با ملاحظه به خرید 20 میلیون تومانی، در انتهای سال، سود حاصل از آن را دریافت خواهید نمود. پس از این لحظه صاحب آن سود خواهید بود و میزان دارایی‌تان 25 میلیون تومان است.

مثال ذکر شده تمثیلی از حسابداری تعهدی است. جالب است بدانید که اگر به روش حسابداری نقدی قصد داشتید تا با این ثبت حسابداری رو به رو شوید، تا پایان سال حق ثبت سود را نداشتید؛ اما این شاخه از حسابداری به شما این امکان را می‌دهد که با واقع بینی بیشتری به پروسه‌ی گرد‌آوری و تجزیه و ثبت مفروضات و معلومات بپردازید. نا گفته نماند که این شیوه، یکی از اصلی‌ترین معیار‌های حسابداری در موسسات مربوطه است.

عمده ترین تاثیرات حسابداری تعهدی بر انواع گروه حساب ها

در ادامه قصد داریم تا در خصوص حسابداری تعهدی و تاثیرات آن بر گروه‌های مختلف حساب اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم. با ما همراه باشید.

• تاثیر این روش بر دارایی ها

در ابتدای امر یکی از اصلی‌ترین مواردی که در ترازنامه به آن توجه می‌شود، دارایی‌های آن شرکت است. گاها برای تجزیه‌های منحصر به فرد به کار گیرندگان داخلی یا خارجی، لیست دارایی‌های یک مجموعه نیز عرضه می‌شود. تصور کنید بیست اسفند، یک بار به وزن پانزده تن از موجودیت محصول به میزان ده میلیون تومان به فروش رسیده است. در مقابل فروش این مقدار محصول، ضمانتی تحویل داده می‌شود که در تاریخ بیست فروردین این وجه را وصول می‌نماید. پس در این شیوه‌ی حسابداری نقدی، بایستی این انحصاری موجودیت محصول را در صورت حساب محصول فروش رفته درج می‌نمودید که یک حساب رابط است و به دلیل این که علامتی در صورت حساب موجودی نقد و بانک ندارد، به صورت آشکاری از موثر بودن بی‌ثمر است. اما در شیوه‌ی حسابداری تعهدی، این میزان وجه در صورت حساب، حساب‌های قابل دریافت درج می‌شود؛ چه به وسیله‌ی حساب رابط محصول به فروش رفته و چه بدون بکارگیری آن؛ ولی در نهایت فردی که تفاسیر پایان سال را مشاهده می‌کند، با یک نظر متوجه می‌شود که ده میلیون تومان به دارایی‌هایی گروه در قبال فروش میزان مشخصی محصول افزوده خواهد شد.

حتما بخوانید: حسابداری بازرگانی چیست؟

• تاثیر این روش بر درآمدها

از اصلی‌ترین تاثیرات حسابداری تعهدی بر گروه حساب‌ها می‌توان به درآمد‌ها اشاره کرد. برای ارزیابی سود عملیات معمولا به درآمد‌ها که یکی از عمده‌ترین گزینه‌ها است، احتیاج داریم. اکنون فرض کنید که یک موسسه‌ی پیمانکاری بر  این باشد تا مطابق شیوه نقدی، هر زمان که از سوی صاحب کار دریافتی نقدی داشت، تنها درآمد آن را بشناسد. برای روشن شدن این مسئله تصور کنید که این شرکت هم‌زمان چندین قولنامه پیمانکاری را در اختیار دارد که هر یک در مراحل مختلفی از اعمال هستند و در قولنامه لیست شرایط متنوعی در مرحله‌های متفاوت پرداخت، ارزشیابی و غیره است. چگونه یک کاوشگر مالی، حسابرس یا حسابدار می‌تواند با ماخوذ‌های نقدی، چند فهرست مربوط به چگونگی میزان درآمد این موسسه را رازیابی کند؟

بهترین کمک به سامانه مالی این گروه، به کارگیری شیوه حسابداری تعهدی است. بدین صورت که با ارسال یا تصویب هر فهرست، وضعیت میزان درآمد مدنظر شناسایی و تصویب می‌شود تا اثر بخشی خود را بر مقدار سود به کارگیرد و ارقام شرح سود و زیان را حقیقی نماید .لازم به ذکر است در این مسیر بایستی به این مسئله نیز دقت نمود که این بالا رفتن سود، ازدیاد مالیات قابل پرداخت را هم به دنبال خواهد داشت. برای مثال اگر گروهی در پایان سال مالی خود به بیشترین مقدار معافیت مالیاتی، درآمد به دست آورده است تمایل دارد به درآمد‌های مازاد خود آگاهی داشته و آنها را درج نماید و به سال آینده منتقل نماید.

• تاثیر حسابداری تعهدی بر هزینه ها

در حیطه هزینه‌ها هم خیلی از مقادیر وجود دارند که بی‌شک می‌دانیم بایستی در این دوره مالی آن‌ها را پرداخت نماییم؛ اما حالا کاملا آسوده‌ایم. برای مثال هزینه حق سنوات پرسنل یا سود اوراق مشارکت پرداختنی.
هزینه‌هایی از این قبیل اگر در مواقع تفسیر شناسایی و تصویب نشده باشند، افزون بر آسیب رساند به آشکار بودن تفسیر سبب افزایش نادرست سود ویژه می‌شوند و در نهایت مالیات قابل پرداخت هم افزایش خواهد یافت‌. هزینه استهلاک سیستم‌های پایدار از مطلوب‌ترین نمونه‌های ضروری رعایت شیوه حسابداری تعهدی است. معدوم نمودن سالانه قسمتی از ارزش دارایی و مبدل آن مبلغ به مخارج سبب حقیقی‌تر شدن تفسیر و پایین آمدن سود ویژه می شود.

• تاثیر این روش بر بودجه

از دیگر تاثیرات حسابداری تعهدی بر گروه حساب ها می توان بودجه را نام برد. بودجه بندی اعمال یکی از نوین ترین و دشوارترین امور مربوط به حسابداری است. در مجموع می توان بیان نمود راه پردازان با بودجه اندکی در پی پیوند میان ماخذ های کارکردی و ویژه نمودن منابع می باشند. سپس می توان اینگونه نتیجه گرفت که بدرجه اندک هنر ویژه نمودن منابع می باشد.
ولی متخصصان بودجه بر چه طبقی می توانند یکایک منابع را به محور مخارج های عملیاتی تخصیص دهند که مطلوب ترین کارکرد را برای تشکیلات به ارمغان آورد. جواب این سوال معمولا در لیست های مالی پنهان است. اکنون فرض نمایید با شیوه حسابداری نقدی خیلی از دریافت ها و پرداخت های موسسه به شکل تعلیق درآمده و تصویب نشده اند، متخصص بودجه مسلما با ضریب خطای زیادی فعالیت خود را به پایان می رساند اما اگر شیوه حسابداری تعهدی جایگزین شده باشد با تکیه بر شناخت و ثبت درآمد ها، هزینه ها و پرداخت ها و دریافت ها در موقع قولنامه، متخصص بودجه هم با خیال راحت و مطمئن به بودجه بندی می پردازد.

مطلب پیشنهادی: صفر تا صد حسابداری دولتی

مزایا و معایب حسابداری تعهدی

در ابتدای مورد توجه قرار گرفتن حسابداری تعهدی فرض می شد که اثر بخشی به کار گیری از این شیوه حسابداری منحصرا مربوط به بانک، نقد ، حساب های پرداختنی و دریافتنی است ولی با آزمایش و خطا و ارزیابی درستی و بسط به کارگیری این شیوه در موسسات خدماتی، پیمانکاری، دولتی، بازرگانی و… بُعد های متنوع اثر بخش شیوه حسابداری تعهدی بر صورت حساب ها و تفاسیر کاملا شفاف شد.
در این شیوه از حسابداری احتمال دسترسی آسان  و فوری به مفروضات و معلومات تشکیلاتی و چگونگی تشکیلات وجود دارد. برای مشخص نمودن درآمد و هزینه های حقیقی ادوار مالی و تفاسیر درست از اعمال مالی در اتمام هر سال تنها به وسیله حسابداری تعهدی مقدور است. آگاهی از مقدار و اهمیت موجودی ها، دارایی های تشکیلات با تصویب و ثبت موجودی های محصول و اموال ثابت نظیر ماشین آلات و ابزار آلات در سامانه این نوع حسابداری قابل حصول است. فرصت معین نمودن نرخ تمام شده در هر طرح ، احتمال ارزیابی و ضبط استهلاکات، حصول مفروضات برنامه ریزی و اجرای کنترل مدیریتی، فرصت ارزیابی مسئولیت پذی اشخاص سرآمد یک تشکیلات، ارزشیابی و بازتاب دارایی ها، فرصت قیاس شرایط موجود با شرایط مناسب آن با مسئولیت های تشکیلات از لحاظ ماخذ و تعیین میزان درآمد های دریافت نشده در هر ادوار مالی و فرصت برنامه ریزی برای دریافت آن ها را مقدور می سازد.

آیا حسابداری تعهدی از ابتدا داشته است؟

سوالی که ممکن است برای هر کسی پیش آید این است که آیا حسابداری تعهدی از اول هم وجود داشته است؟ جواب این سوال خیر می باشد. همانند اکثر معانی نوین و مدرن این دانش، حسابداری تعهدی هم مطابق احساس نیاز مسئولان مالی و حسابرسان، به وسیله متخصصان و کاربلد های این دانش و پژوهشگران بنیان گذاری شده است و بعد ها  این نام را بر او گذاشتند. از عمده ترین علل اثر بخش در ابتکار این شیوه سندیت ، مدارک و صورت حساب های پرداختنی می باشد که جانشین وجه نقد در داد و ستد ها می باشد.
هر روز با دشوار تر شدن داد و ستد نسبت به قدیم، به کارگیری ارز های متنوع در یک اعمال مالی پدید آمدن کارت های اعتباری و پول های اعتباری و اشاعه آنها کم و بیش می توان بیان نمود که دیگر هیچ دسته ای وجود ندارد که در مقابل این شیوه از حسابداری تعهدی استقامتی نشان دهد. در حال حاضر  حتی معمول ترین حسابداران هم نمی توانند ادعا نمایند که کلیه دریافت ها و پرداخت های اکیپ آنها نقدی است و و اگر چه در محلی نقدی هم نباشد بر تفاسیر آنها هیچ اثری نخواهد گذاشت.

آشنایی با انواع مراحل پیاده سازی حسابداری تعهدی

در این بخش از مطلب به مراحل محقق سازی حسابداری تعهدی می پردازیم:

• تکوین دفتر به اسم دفتر تعهدی
• تشریح زیر فصل های نو فصول هزینه ای
• تشریح عنوان حساب ها
• تشریح سرفصل های جامعه، مشخص و دیگر توضیحات
• ضبط مدارک حسابداری
• از دیگر مراحل پیاده سازی حسابداری تعهدی می توان استحصال صورتحساب شرایط مالی و لیست تغییرات در وضعیت مالی را نام برد.

هر لیست مربوط به شرایط مالی بایستی نظیر حساب ها، مدارک دریافتی، موجودی نقدی، عملیات داد و ستد و غیر معاوضه ، سرمایه گذاری ها موجودی محصولات و کالا ، داراییهای ثابت محسوس، دارایی های نامحسوس، پیش دریافت ها، بدهی های دراز مدت، سندیت خالص می باشد و لیست تحولات در شرایط مالی بایستی دست کم شامل درآمدها، هزینه ها، درآمد های معرفی شده از سوی دولت، مبالغ ارسالی به مخازن باشد.
بهترین نرم افزار حسابداری آنلاین
مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو یک سیستم تحت وب و آنلاین است که شامل خدماتی از جمله سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد، تنخواه گردان و حسابداری آنلاین می‌شود. آنلاین بودن خدمات فینتو باعث می شود تا کاربران علاوه بر امکان دسترسی آسان از هر مکان و در هر زمان، هزینه های کمتری نسبت به سیستم های قدیمی بپردازند.
با نرم‌افزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی می‌توانید با نرم‌افزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرم‌افزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.