متاسفانه امروزه یکی از مشکلات اصلی سازمان مالیاتی،خرید و فروش فاکتورهای صوری است که در اقتصاد کشور آثاری زیان بار و گسترش بخش پنهان اقتصاد یا اقتصاد زیرزمینی را در پی خواهد داشت. این امر باعث کاهش شدید درآمد های دولتی و کاهش منابع مالی برای گسترش زیرساخت های جامعه می شود. ما در این مقاله قصد داریم که شما را بیشتر با آثار زیان بار استفاده از فاکتورهای صوری در اقتصاد کشور آشنا کنیم، با ما همراه باشید.
فاکتورهای صوری به چه معناست ؟
با گذشت زمان و افزایش نوسانات درآمدهای نفتی دولت مجبور شد که از سیاست و راهکار دیگری همچون دریافت مالیات از به ازای خدماتی که به آنها ارائه می دهد، برای تامین هزینه های عمومی و آبادانی کشور استفاده کند. در واقع می توان گفت که در بين انواع درآمدهای دولتی، ماليات پايدارترين نوع درآمد محسوب می شود.
بنابراین از آنجا که خرید کالا مشتمل بر دریافت مالیات بر ارزش افزوده است، تعداد زیادی از خریداران برای پرداخت این گونه مالیات با کمک روش ها و ترفند های غیرقانونی و غیراخلاقی بسیاری شانه خالی کرده و رقم واقعی خرید و فروش خود را از مدارک مربوطه پنهان می کنند. این ترفند های غیرقانونی شامل کد های اقتصادی مرتبط به شرکت های دیگر، فاکتور فروشی یا ارائه فاکتورهای جعلی و تقلبی است.
فاکتورهای به ظاهر قانونی مورد تایید سازمان امور مالیاتی کشور که صدور آنها به منظور انجام معامله و ارائه خدمات دولتی بوده است؛ اما در واقع هیچگونه معامله و خدمتی به وسیله این ابزار غیر قانونی صورت نمی گیرد و تنها فاکتور بر اساس مبلغ و نوع کالاو خدمت ارائه شده توسط فروشندگان به فروش گذاشته می شود. به عبارت دیگر، به منظور پنهان کردن فعالیت‌های اقتصادی برای فرار از مالیات، گروهی از افراد دست به تاسیس شرکت های صوری می کنند.
فروشندگان فاکتورهای صوری
فروشندگان اینگونه فاکتورهای صوری به ترتیب شامل دو دسته اشخاص حقیقی و حقوقی دارای فعالیت اقتصادی و عدم هر گونه فعالیت اقتصادی هستند. در واقع دسته دوم با فریب افراد بی اطلاع و سوء استفاده از اسناد و مدارک آنها و یا حتی جعل مدارک یک شرکت یا واحد اقتصادی تبت کرده و از طریق تشکیل پرونده در سازمان امور مالیاتی و اخذ گواهینامه ارزش افزوده آن می توانند فاکتورهای صوری را به فروش برسانند.
حتما بخوانید: فاکتور رسمی چیست و چرا باید از آن استفاده کرد؟
اهداف خریداران فاکتورهای صوری
عده ای از افراد با خرید فاکتورهای صوری برای مقاصد غیرقانونی خود باعث پول شویی و ایجاد اختلال در نظام اقتصادی کشور شده؛ در واقع این افراد به منظور اهداف زیر مجبور به خرید این گونه فاکتورها می شوند؛ که شامل:
- حساب سازی:
استفاده از فاکتورهای صوری در حساب سازی به منظور کتمان و غیر واقعی نشان دادن اطلاعات به افراد یا سازمان ها برای دریافت وام، ارائه گزارش ها به سرمایه گذاران و … صورت می گیرد.
- فرار مالیاتی:
استفاده از فاکتورهای صوری در فرار مالیاتی نیز به منظور غیر واقعی و بالاتر نشان دادن هزینه های واحد اقتصادی برای شناسایی سود کمتر و پرداخت مالیات کمتر انجام می گیرد.
- تکمیل اسناد و مدارک برای انجام معاملات:
عدم ارائه فاکتور رسمی توسط فروشندگان کالا یا ارائه کنندگان خدمات باعث استفاده از فاکتورهای صوری برای تکمیل اسناد و مدارک معاملات صورت گرفته می شود.
آثار سوء فاکتورهای صوری در اقتصاد
فرار مالیاتی و روی آوردن به ترفند های غیر قانونی همچون صدور فاکتورهای صوری برای نپرداختن آن به طور یقین آثار سوء و نامطلوبي را بر رشد اقتصادی، سرمايه‌گذاری بخش دولتی،پس‌انداز بخش خصوصی و توليد ناخالص داخلی کشور تحمیل می کند. از دیگر اثرات صدور فاکتورهای صوری می توان به موارد زیر اشاره کرد :
-ارائه نادرست و مخدوش بودن اطلاعات فعالان اقتصادی و امکان پذیر نبودن ارزیابی دقیق سود و زیان
– وصول نشدن درآمدهای مالیاتی پیش‌بینی‌شده و ناتوانی دولت در تأمین هزینه‌های عمومی
-اخذ توان اتخاذ تصمیمات و سیاست‌های اقتصادی تاثیرگذار از سیاست‌گذاران
– از بین رفتن توان رقابت پذیری فعالان اقتصادی متعهد به انجام تکالیف قانونی
– بستن راه تحقق شفافیت اقتصادی و عدالت مالیاتی
– کاهش توان رقابت‌پذیری فعالان اقتصادی
– تسهیل روند قاچاق در کشور و همچنین ایجاد پدیده پول‌شویی
دقت داشته باشید که تبعات این امر که در نهایت منجر به کمبود اعتبار و منابع مالی دولت می شود،علاوه بر وارد کردن صدمه و آسیب به بدنه اقتصادی و عمرانی کشور سبب کاهش رفاه عمومي و ايجاد نارسايي در توزيع عادلانه درآمد و انباشت ثروت برای قشر خاص جامعه، افزايش تنش و کشمکش های سياسی – اجتماعی خواهد شد.
عواقب فروش فاکتورهای صوری در اقتصاد
- عدم تایید و رد دفاتر و شرکت ها توسط سازمان امور مالیاتیب
- تعلق مالیات و جریمه های سنگین برای دفاتر و شرکت ها
- ایجاد سابقه منفی برای واحد اقتصادی خریدار فاکتور در سیستم مالیاتی کشور
- جریمه مالیاتی، مجازات کیفری و حقوقی مطابق ماده ۲۷۴ تا ۲۷۹ اصلاحیه قانون مالیات مستقیم
- صدور صورت حساب برای انجام معاملات و درج شماره اقتصادي خود و طرف معامله در صورت حساب ها، قرارداد ها و ساير اسناد مطابق ماده 169 قانون ماليات‌هاي مستقيم
- تاکید بر اجرای مواد 19 و 22 قانون ماليات بر ارزش‌افزوده، به عنوان ابزار بازدارنده قانوني از بروز تخلفات
مراحل کشف فاکتورهای صوری
سازمان امور مالیاتی کشور برای کشف اینگونه فاکتورها به صورت مراحل زیر می تواند اقدام کند:
– کنترل فاکتور فروش یا شرکت ارائه کننده کالا و خدمات کد فروش
– کنترل شناسه ملی فروشنده کالا و خدمات و منحل نبودن شرکت
– کنترل اعتبار گواهی ارزش افزوده
– کنترل نوع و تناسب فعالیت با کالا و خدمات درج شده در فاکتور
– کنترل مستندات حمل شامل بارنامه جاده ای و…
– کنترل مستندات پرداختی شرکت شامل کپی چک های بانکی یا فیش های واریزی
راهکار جلوگیری از استفاده فاکتورهای صوری
همانطور که در بالا اشاره کرده ایم؛ متاسفانه در سال های اخیر چنین تخلفات مالیاتی در تمامی زمینه ها اعم از معاملات فصلی ، معاملات کلان، معاملات کوچک و … با روند رو به رشدی در کشور در حال پیشرفت بوده و باید به نحوی در مقابل اینگونه تخلفات غیر قانونی ایستادگی کرد. ایجاد پایگاه جامع اطلاعات اقتصادی یکی از راهکارهای مناسب برای شفاف نمودن اطلاعات خريد و فروش فعالان اقتصادی و شناسایی افراد استفاده کننده از فاکتورهای صوری است. این پايگاه اطلاعات هويتی، عملکردی و دارايی ایجاب می کند که مؤديان مالياتی کليه دستگاه ها و نهادهای اجرايی اطلاعات خود را که نظیراطلاعات مالي، پولي و اعتباری، معاملاتی، سرمايه‌ای و ملکی اشخاص حقيقی و حقوقی است در سازمان امور مالياتي کشور ثبت کرده و با آن همکاری لازم را داشته باشند.
معرفی فینتو
