اهمیت مدل شایستگی در سازمان ها

 

  از آنجائیکه استخدام افرادی با بازدهی مطلوب یکی از اصلی ترین اهداف سازمان ها است، از این رو اجرای مدل شایستگی اهمیت بسیار زیادی پیدا می کند. البته که موفقیت در مدل های شایستگی رابطه مستقیمی با شیوه اجرای آن ها دارد و همین امر موجب شده است تا اجرای آن برای سازمان ها کمی چالش برانگیز باشد. در ادامه قصد داریم تا در خصوص مدل شایستگی و راه هایی برای استفاده بهینه از آن و همچنین کاهش قابل توجه خطا ها صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

مدل شایستگی چیست؟

مدل شایستگی چارچوبی برای نظم دادن به مجموعه ای از رفتار ها و مهارت هایی است که بر کیفیت کار افراد تاثیر مستقیمی می گذارد. با کمک این مدل افراد می توانند مسئولیت و وظایفشان را به طور موثر تری اجرا کنند. جالب توجه است که مدل شایستگی بر خلاف تعریف ساده ای دارد، نقش بسزایی در سازمان ها ایفا می کند. از سوی دیگر می توان گفت که امروزه رقابت تنگاتنگی بین افراد مستعد در بازار کار وجود دارد که خیلی از سازمان ها به مدل شایستگی به عنوان مدیریت استعداد به روشی اساسی و همچنین موثر نگاه کرده و یکی از استراتژی های مهم سازمان می دانند. شرکت ها از مدل های شایستگی برای امور مختلف از جمله اهداف زیر استفاده می کنند:

گزینش و استخدام افرادی که شایستگی کار در سازمان را دارند

بیشتر بخوانید: مدل شایستگی شش سیگما

تعیین انتظارات عملکرد و اندازه گیری مشارکت ها

گردآوری نقشه ی راه برای توسعه و پیشرفت کارمندان در برنامه ریزی حرفه ایشان

علاوه بر آن، با ارزیابی “شکاف های شایستگی” در ارتباط با افراد و گروه ها، مدل های شایستگی به داده های ورودی با ارزشی برای ابتکارات آموزشی هدفمند مبدل می شود.

مدل شایستگی خوب

چنانچه مدل های شایستگی به خوبی اجرا شوند به سازمان کمک می کنند تا عملکرد کارکنان با استراتژی سازمان همسو باشد. اگر استراتژی در سازمان نقش “چه چیزی” را در سازمان به دوش بکشد، مدل شایستگی توصیف می کند “چگونه” می بایست کار ها را انجام داد تا استراتژی به درستی اجرا شود. البته که اثر این کار در تمامی سطوح سازمان دیده خواهد شد. بهترین مدل های شایستگی با هدف بهبود عملکرد کارکنان و از همه مهمتر افزایش بازدهی سازمان، طراحی و اجرا می شوند. این مدل به مدیران منابع انسانی کمک می کند تا با تطابق اختیارات با اهداف استراتژیک سازمان، بتوانند نقش راهبردی بازی کنند.

علاوه بر آن مدل شایستگی عملکرد های مختلف منابع انسانی را بهبود می بخشد. این به نوبه ی خود فعالیت های مربوط به مدیریت استعداد را تقویت می نماید. اگر فرآیند های مختلف منابع انسانی با استفاده از چارچوب و مدار رایج شایستگی طراحی و اجرا شوند، سیستمی همه جانبه بوجود می آید که می تواند به خودی خود تقویت شود. به طور مثال زمانی که سازمانی کارمندان خود را بر اساس استراتژی و مدل شایستگی انتخاب کرده و آموزش می دهد، و برای انگیزه بیشتر آن ها پاداش و ترفیع در نظر میگیرد، در اصل با ایجاد سیستم های کاری که عملکرد مطلوب را تشویق می کند، یک محیط کاری قوی در سازمان شکل می دهد.

جالب است که بدانید مدل های شایستگی مختلفی بسته به نیاز های سازمان ها برای پیشرفت وجود دارد:

مدل شایستگی رهبری

این مدل به توسعه قابلیت های رهبری کلیدی برای ایجاد تاثیرات مثبت رهبری در سازمان ها کمک می کند.

مدل شایستگی هسته ای

این مدل به توسعه شایستگی های مهمی کمک می کند که سازمان برای رسیدن به استراتژی ای که برایش آن تعیین شده است، به آن نیاز اساسی دارد.

مدل شایستگی فنی-کاربردی

این مدل نیز به توسعه شایستگی های فنی که مخصوص وظایف خاص هستند و همچنین موجب بهبود بهره وری در سازمان می شود، کمک می نماید.

رویکرد ها و مدل های نام برده شده می توانند به روش های گوناگونی با یکدیگر ترکیب شوند؛ اما عوامل موفقیتی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد، بدون توجه به این که کدام رویکرد را انتخاب می کنید، بایستی در فرآیند طراحی چارچوب سازمان ایجاد شوند:

استفاده آسان و کاربردی

گزینش شایستگی های مهم و مرتبط با اهداف استراتژیک سازمان

توسعه یافته و استفاده توسط رهبران سازمان

بکارگیری ساده و کاربردی

اجرا و انتقال منظم

استفاده شده به عنوان زیر ساختی برای فرآیند های انسانی

بیشتر بخوانید: مدل های مدیریت منابع انسانی برای سازمان ها

مدل های شایستگی اجتناب از بد

ممکن است تصور کنید که همه ی موارد نام برده تا به اینجا آسان و به راحتی قابل اجرا هستند. اما حقیقت این است که تعریف و درک شایستگی کاری سخت و دشوار است که در عین حال وظیفه ی طراحی و اجرای آن حتی برای واحد منابع انسانی نیز کاری دشوار به حساب می آید. علاوه بر آن، به طور معمول مدل شایستگی بر عهده واحد منابع انسانی است که زمینه ای جدا از سازمان به حساب می آید. این امر موجب ایجاد مدل هایی می شود که با دقت مهندسی و برنامه ریزی شده اند و در نهایت اجرای آن ها نیز دشوار است.

همچنین ممکن است این مدل ها درگیر چرخه اجرایی بلند مدت شده و اجرای آن ها به تاخیر بیافتد. با همه ی این ها اجرای چارچوب مدل شایستگی در سازمان ها امری است مهم و  حیاتی. موارد زیر می توانند به ما کمک کنند تا از مدل شایستگی بد دوری کنیم:

۱. مدل شایستگی را به‌عنوان ابتکاری راهبردی رواج دهید :

سعی کنید مدل‌های شایستگی را فقط به منابع انسانی محدود نکنید. در عوض، آن ها را به عنوان امری ضروری در برنامه‌ی راهبردی، که به سازمان در راه رسیدن به نتایج تجاری و سود آور کمک می‌کنند، در نظر بگیرید.

۲. شایستگی‌ها را با ارزش‌ها و استراتژی‌های سازمان همسو کنید :

از مدیران ارشد سازمان برای شناسایی شایستگی‌های مهم و اساسی در تداوم بخشیدن به فرهنگ و اجرای استراتژی سازمان کمک بگیرید.

۳. شناسایی شایستگی‌های مهم و متفاوت :

از فهرست‌های طولانی شایستگی دوری کنید و فهرستی که بتوان آن را مدیریت کرد، تهیه کنید. حدود ۱۰ شایستگی هسته‌ای یا حتی کمتر انتخاب کنید و تمرکزتان را روی آن ها بگذارید و ۵ تا ۱۵ شایستگی دیگر را نیز برای مهارت‌هایی که تفاوت‌های مهمی در مشاغل مهم ایجاد می‌کنند بیابید.

۴. با مدل‌ها و تحقیقاتی که در دسترس همه قرار دارند، شروع کنید اما صرفا به آن ها اکتفا نکنید:

مدل‌ها و تحقیقات موجود را به عنوان نقطه‌ی شروعی برای سرعت بخشیدن به توسعه‌ی مدل شایستگی بکار بگیرید. فراموش نکنید به مدل‌های سفارشی که با استراتژی‌های خاص سازمان شما تطابق دارند و ریسک کم شدن تأثیر مدل را کاهش می‌دهند نیز نیاز دارد.

۵. ذی‌نفعان کلیدی کسب‌‌و‌کار را در توسعه و پیشرفت کار سهیم کنید :

گروه‌های متمرکز تشکیل دهید و برنامه‌ ها را با ذی‌نفعان کلیدی کسب‌و‌کارتان مرور کنید تا ضمن بهبود دقت و کیفیت روش‌ها، در مورد آنها به اجماع برسید.

۶. مدل‌های شایستگی را با فرآیندهای انسانی ادغام کنید :

با ادغام مدل‌های شایستگی در فرایندهای انسانی موجود در سازمان، سازگاری و تاثیرات تجاری را بهبود و ارتقا دهید. برای اجتناب از مواردی که سازمان نمی‌تواند پذیرای آنها باشد، بر مناطقی که نقش مهم‌تری دارند تمرکز کنید تا نظر عموم را به خود جلب کرده و بتوانید سازگاری‌ای را که برای شروع کار لازم دارید، به‌دست آورید.

۷. چگونگی اندازه‌گیری موفقیت را تعیین کنید :

در مورد نتایج تجاری‌ای که می‌خواهید به‌ آنها دست پیدا کنید، شفاف‌سازی کنید و مقیاس‌های مناسب را برای اندازه‌گیری آنها، شناسایی کنید.

۸. از بالا ارتباط برقرار کنید :

از مدیران ارشد برای تعیین انتظاراتی که از کارکنان و شایستگی‌های آن ها در بلندمدت و کوتا‌ه‌مدت دارید، استفاده کنید و از آنها بخواهید تا الگوی رفتاری برای بقیه‌ی افراد سازمان باشند.

مدل‌های شایستگی در صدر دستور کار منابع انسانی قرار دارد

امروزه، مدل‌های شایستگی برای هر سازمانی که می‌خواهد در این اقتصاد ناپایدار شکوفا شود، اهمیت قابل توجهی دارند. طراحی و اجرای این مدل‌ها دیگر فقط یک «وظیفه‌»ی منابع انسانی به حساب نمی آید؛ مدل‌های شایستگی باید به عنوان مهره‌‌ی حیاتی سازمان در نظر گرفته شوند که البته منابع انسانی می‌تواند این دیدگاه را در تمامی قسمت های سازمان رواج دهد.

افراد حرفه‌ای در منابع انسانی باید بتوانند به‌راحتی با مدیران ارشد درباره‌ی اهمیت استفاده از مدل شایستگی در جذب استعدادها و ایجاد استراتژی‌های مرتبط با نیروی انسانی و پیدا کردن، حفظ و پرورش این نیروهای با استعداد وارد بحث و گفت‌وگو شوند. منابع انسانی دیگر نمی‌تواند خود را از کسب‌و‌کار جدا کند، بلکه باید در مرکز آن قرار بگیرد و برنامه‌ی جامعی برای جذب استعدادها داشته باشد تا ثابت کند مدل‌های شایستگی می‌توانند استراتژی و مدیریت استعدادهای منابع انسانی را با هم ادغام کنند. آیا نگران این هستید که مدیران ارشد این موضوع را گیج‌کننده بخوانند و از آن اجتناب کنند؟

خب، بهتر است بیشتر فکر کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که مدیریت استعداد‌های راهبردی، با افزایش سود سهام ارتباط مستقیمی دارد. با پیشنهاد دادن مدل‌های شایستگی به‌عنوان راه‌حل‌های تجاری، ممکن است مدیران اجرایی متوجه شوند مدل‌های شایستگی به آن اندازه هم که تصور می‌کردند بد نیستند. بعد از اینکه چارچوب شایستگی به‌درستی اجرا شد و منافع عملیاتی افزایش پیدا کردند، مدیران متوجه مزایای آنها خواهند شد.

بهترین نرم افزار حسابداری آنلاین
مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو یک سیستم تحت وب و آنلاین است که شامل خدماتی از جمله سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد، تنخواه گردان و حسابداری آنلاین می‌شود. آنلاین بودن خدمات فینتو باعث می شود تا کاربران علاوه بر امکان دسترسی آسان از هر مکان و در هر زمان، هزینه های کمتری نسبت به سیستم های قدیمی بپردازند.
با نرم‌افزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی می‌توانید با نرم‌افزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرم‌افزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.