بازخرید مرخصی یکی از مواردی است که اکثر کارمندان اطلاعات کافی و کاملی در مورد شرایط و قوانین آن ندارند و این موضوع میتواند موجب بروز اختلاف بین کارفرما و کارمند و یا پایمال شدن حقوق کارمند شود. در این مقاله از فینتو ابتدا به توضیح این موضوع میپردازیم که بازخرید مرخصی چیست و سپس نحوه محاسبه و شرایط بازخرید مرخصی را به طور کامل توضیح میدهیم.
مرخصی استحقاقی چیست؟
برای اینکه به موضوع بازخرید استحقاقی بپردازیم خوب است که ابتدا تعریف مرخصی استحقاقی را با هم مرور کنیم. مرخصی استحقاقی، مرخصی سالانه کارمندان یا مرخصی استحقاقی تعطیلات است که همراه با دریافت حقوق است. مطابق با ماده 64 قانون کار، مدت زمان مرخصی استحقاقی مجموعا یک ماه در سال (با احتساب چهار جمعه) است اما تعداد این روزها میتواند بسته به تصمیم و سیاست‌های شرکت و کارفرما بیشتر هم باشد. در صورتی که کارمندی کمتر از یک سال در یک مجموعه مشغول به کار باشد، تعداد مرخصی‌های او مطابق با مدت زمانی که در آن مجموعه کار کرده است محاسبه میشود.
دو نکته‌ای که لازم است به آن‌ها توجه داشته باشید یکی این است که تعطیلات رسمی جزو مرخصی‌های استحقاقی کارمندان محسوب نمی شود و دیگری این که مرخصی کمتر از یک روز هم جزو مرخصی استحقاقی محسوب میشود.
مطلب پیشنهادی: انواع مرخصی در قانون و نحوه محاسبه آن
ذخیره مرخصی به چه معناست ؟
در بسیاری از موارد پیش میآید که فرد از مرخصی های استحقاقی خود استفاده نکرده است بنابراین میتواند آن را ذخیره کند تا سال بعد از آن استفاده کند. اما مطابق با قانون کار، هیچ کس نمیتواند بیش از 9 روز از مرخصی‌های ذخیره شده خود را به سال بعد منتقل کند؛ یعنی اگر به طور مثال فردی در پایان سال، 15 روز مرخصی استحقاقی استفاده نشده دارد، تنها 9 روز از آن را میتواند ذخیره کند تا سال بعد از آن استفاده کند.
آیا به مرخصی ذخیره شده مالیات تعلق میگیرد؟
خیر. طبق ماده 91 قانون مالیات مستقیم، حقوقی که کارمند بابت مرخصی استفاده نشده دریافت می‌کند از پرداخت مالیات معاف است.
بازخرید مرخصی یعنی چه؟
مطابق با ماده 72 قانون کار، افراد در شرایط زیر می‌توانند مرخصی ذخیره شده خود را بازخرید کنند
- قصد فسخ همکاری با آن مجموعه را داشته باشند یا مدت زمان همکاری به پایان رسیده باشد
- بازنشستگی یا از کار افتادگی
- تعطیلی کارگاه در حالتی که از قبل قابل پیش بینی بوده
توجه داشته باشید در شرایطی که به علت سختی کار یا استراحت ضروری کارمندان و به منظور جلوگیری از فرسودگی، لازم است که کارمندان حتما از مرخصی خود استفاده کنند مرخصی آن‌ها قابل ذخیره یا بازخرید نیست.
نکته: همانطور که در بالا اشاره کردیم، بازخرید مرخصی مادامی که کارمند همچنان مشغول کار کردن در آن مجموعه باشد امکان پذیر نیست و در صورتی که کارمندی هنگام فعالیت در یک مجموعه مرخصی ذخیره شده خود را بازخرید کند تا زمانی که همکاری ادامه دارد، مبلغ دریافتی او بدهی به کارفرما محسوب میشود.
فرمول محاسبه بازخرید مرخصی
در گذشته سه نوع روش محاسبه برای حساب کردن مبلغ بازخرید مرخصی وجود داشت اما در اسفند ماه 99 دیوان عدالت اداری بخشنامه‌ای صادر کرد که به موجب آن تمامی شرکت‌ها می‌بایست برای بازخرید مرخصی از روش زیر استفاده کنند:
تعداد روزهای مرخصی × (حقوق پایه یک روز + بن کارگری + حق مسکن + (پرداختی‌هایی از جمله ایاب ذهاب، هزینه غذا)
در واقع حقوق پایه یک روز کارمند با مزایا و دریافتی های توافق شده اش جمع می شود و در تعداد روزهای مرخصی ذخیره شده ضرب میشود.
پیشنهاد میکنیم برای حسابرسی حقوق و دستمزد کارمندان برای صرفه جویی در وقت و جلوگیری از خطای انسانی، با کمترین هزینه و بدون نیاز به سیستم‌های سخت افزاری، از نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو استفاده کنید.
هنگام قطع یا پایان همکاری، بازخرید مرخصی چگونه انجام میشود؟
هنگام قطع یا پایان همکاری، آخرین روز کاری کارمند مبنای محاسبه برای بازخرید مرخصی است؛ به این صورت که با توجه به مدت زمانی که او در آن مجموعه مشغول به کار بوده، تعداد مرخصی‌های ذخیره شده او را حساب میکنند. توجه داشته باشید که همانطور که در بالا نیز گفتیم، تعداد مرخصی‌های ذخیره شده نمیتواند بیشتر از 9 روز باشد، بنابراین شرکت برای پرداخت بازخرید مرخصی موظف به پرداخت حداکثر 9 روز مرخصی ذخیره شده است اما کارفرما میتواند در صورت توافق تعداد روزهای بیشتری را نیز محاسبه و پرداخت کند.
نکته: اگر قرارداد سال گذشته به اتمام رسیده باشد ولی تسویه حساب در سال جدید صورت بگیرد، مبنای محاسبه مبلغ بازخرید مرخصی، تعرفه حقوق و دستمزد آخرین روز کاری سال گذشته است.
در این مقاله سعی کردیم تمام مواردی که لازم است درباره بازخرید مرخصی بدانید را برایتان توضیح دهیم تا در جایگاه کارمند یا کارفرما نسبت به قوانین بازخرید مرخصی به طور کامل آگاه باشید. در صورتی که سوالات بیشتری در این مورد داشتید، سوال خود را برای ما بنویسید تا همکاران ما در فینتو شما را راهنمایی کنند.
