شیفت شب یا شب کاری از جمله مواردی است که بسیاری از کارگران به آن مشغول هستند و از آنجایی که نحوه محاسبه حقوق برای این افراد متفاوت از شیفت های عادی یا روزانه محاسبه میشود، لازم است که هم کارفرمایان و هم کارگرانی که در شیفت شب مشغول هستند به نحوه محاسبه شب کاری و حقوق و قوانین آن آگاه باشند. در این مقاله از فینتو هرآنچه را که لازم است درباره شیفت شب یا شب کاری بدانید برای شما آماده کرده ایم پس مثل همیشه همراه فینتو باشید.
شب کاری یا شیفت شب چیست؟
خوب است که ابتدا باهم مروری کوتاه به برخی از موارد قانون کار داشته باشیم. مطابق با قانون کار میتوانیم ساعت کاری را به دسته تقسیم کنیم: 1- روزکاری یا کار روز 2- شب کاری یا شیفت شب 3- کار مختلط (بخشی از کار در روز و بخشی از کار در شب انجام میشود). میزان ساعت کار نیز از منظر قانون کار برای هر روز معادل 8 ساعت و برای هر هفته مجموعا 44 ساعت ( از شنبه تا پنجشنبه) می باشد. با مرور این توضیحات میتوانیم به سراغ تعریف دقیق شیفت شب برویم. شیفت شب یا شب کاری به ساعت کاری”غیر نوبتی” و شبانه از 22 الی 6 صبح گفته میشود.
شب کاری 1403
در سال 1403 مبلغ هر ساعت شب کاری برابر با مبلغ 325.884 است. این مبلغ بیانگر حداقل مزد شب کاری است و برای هر شخص با توجه به مزد روزانه دریافتی و همچنین توافق کارفرما و کارگر میتواند بیشتر باشد. در ادامه فرمول محاسبه شب کاری را باهم میبینیم
حق شب کاری 1403
حداقل حق شب کاری 1403 متناسب با حداقل حقوق و دستمزد 1403 برابر با مبلغ زیر است:
حداقل شب کاری 1403 | |
عنوان | مبلغ |
شب کاری | 325.884 ریال به ازای هر ساعت |
فرمول محاسبه شب کاری:
افرادی که به شب کاری مشغول هستند و ساعت کاری آن ها از 22 شب تا 6 صبح است مطابق یا با ماده 58 قانون کار باید 35% مزد بیشتر به ازای هر ساعت نسبت به ساعت عادی دریافت کنند. فرمول محاسبه شب کاری در سال 1402 نیز به شرح زیر است:
تعداد ساعات شب کاری × 1.35 × (7.33 ÷ دستمزد روزانه)= دستمزد شب کاری
برای درک بهتر این موضوع خوب است که این مثال را با هم مرور کنیم. اگر تصور کنیم که دستمزد روزانه پرداختی یک شرکت مطابق با قانون 1403، 2.388.728 ریال باشد برای محاسبه دستمزد فردی که شیفت شب یا شب کاری دارد و از 12 شب تا 6 صبح (6 ساعت) به شب کاری مشغول است به این صورت عمل میکنیم:
- دستمزد روزانه (2.388.728 ریال) را تقسیم بر 7.33 میکنیم که در این مثال برابر میشود با مبلغ 325.883 ریال.
- عدد به دست آمده را ابتدا در 1.35 و سپس در تعداد ساعات شب کاری (که در این مثال 6 ساعت است) ضرب میکنیم. این عدد برابر میشود با 2.639.652 ریال.
پس دستمزد فردی که 6 ساعت شب کاری دارد مطابق با مبلغ حداقل حقوق روزانه 2.388.728 ریال در سال 1403 برابر است با 2.639.652 ریال که به این مبلغ میتواند وجوه دیگری تحت عنوان مزایا یا پاداش اضافه شود
بیشتر بخوانید: حق سنوات چیست؟ نحوه محاسبه حق سنوات و تفاوت آن با پایه سنوات
قانون استراحت در شب کاری چگونه است؟
مطابق با قانون کار افرادی که به شب کاری یا شیفت شب مشغول هستند باید همانند دیگر کارکنان جمعه ها را تعطیل باشند و در صورتی که جمعه ها را نیز به کار مشغول باشند، لازم است که 40% مزد بیشتر نسبت به روزهای عادی هفته دریافت کنند. به عبارتی اگر شخصی شب کاری کند و جمعه را نیز مشغول کار باشد 35% بابت شب کاری و 40% بابت جمعه کاری به مزد او اضافه میشود و لازم است که یک روز دیگر در هفته را به جای جمعه تعطیل باشد و به استراحت بپردازد.
قانون اضافه کاری در شب کاری:
از نکات مهمی که خوب است بدانید این است که اضافه کاری برای افرادی که به شب کاری مشغول هستند و همینطور کسانی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول هستند ممنوع است و کارفرما از نظر قانونی مجاز نیست که به این افراد اضافه کاری بسپارد.
تفاوت کار نوبتی در شب با شب کاری چیست؟
بسیاری از افراد شب کاری را با شیفت شب یا همان نوبت کاری در شب اشتباه میگیرند اما مهم است بدانید که این دو باهم تفاوت دارند. کار نوبتی در شب در واقع کاری است که در طول یک ماه گردش ساعتی دارد و نوبت آن ممکن است صبح، عصر یا شب باشد. کار نوبتی در شب نباید کمتر از یک ماه باشد اما شب کاری در طی ماه بدون گردش شیفت انجام میشود. نحوه محاسبه دستمزد برای هر ساعت کار نیز برای هر یک از این دو متفاوت است. همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم در شب کاری افراد 35% مزد بیشتر به ازای هر ساعت میگیرند ولی در نوبت کاری، بسته به اینکه شیفت های انجام شده توسط شخص در چه بازه زمانی بوده 10% تا 22.5% بیشتر از ساعت کار عادی مزد دریافت میکنند که در ادامه جدول ضرایب نوبت کاری را مشاهده میکنیم
زمان نوبت کاری | ضرایب نوبت کاری |
صبح و عصر | 10% |
صبح و عصر و شب | 15% |
صبح و شب | 22.5% |
عصر و شب | 22.5% |
“بیشتر بخوانید: نوبت کاری یا شیفت شب چیست؟ آموزش محاسبه و قوانین نوبت کاری“
توجه داشته باشید که بیشترین مقدار اضافه کاری که تمامی کارگران مجاز به دریافت آن هستند، 75 درصد بیشتر از دستمزد عادی است.
اگر بخشی از ساعت کار یک کارگر شب کاری باشد دستمزد او چگونه محاسبه میشود؟
مورد مهمی که خوب است بدانید این است که اگر بخشی از ساعت کاری شخصی در شیفت شب باشد( 22 الی 6 صبح) لازم است که دستمزد او متناسب با مجموع ساعت اضافه کاری، 35% بیشتر از ساعات عادی محاسبه و پرداخت شود. به عنوان مثال اگر فردی در بازه زمانی 6 عصر تا 23 شب مشغول به کار باشد، مزد ساعتی او برای بازه زمانی 6 عصر تا 22 شب معادل با دستمزد ساعت روزانه عادی است و برای بازه زمانی 22 تا 23 شب مستحق دریافت 35% بیشتر از دستمزد ساعت عادی است.
نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو افتخار این را دارد که برای چندمین سال متوالی نرم افزار شماره 1 حقوق و دستمزد ایران باشد. با استفاده از نرم افزار حقوق و دستمزد آنلاین فینتو میتوانید بی نهایت کارگاه تعریف کنید، مزایا، کسورات و حقوق کارکنان را ثبت کنید، عوامل دلخواه کسورات و اضافات را متناسب با کسب و کار خود را ایجاد کنید و انواع وام و مساعده را تعریف کنید. همچنین میتوانید دیسکت های بیمه و مالیات تهیه کنید و انواع معافیت های بیمه و مالیات را اعمال کنید. کارکنان نیز امکان مشاهده فیش حقوقی خود را دارند. نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو به مدت 30 روز امکان تست رایگان دارد و شما همین حالا میتوانید با کلیک بر روی تصویر زیر کار خود را با نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو انتخاب کنید:
