شیفت شب یا شب کاری از جمله مواردی است که بسیاری از کارگران به آن مشغول هستند و از آنجایی که نحوه محاسبه حقوق برای این افراد متفاوت از شیفت های عادی یا روزانه محاسبه میشود، لازم است که هم کارفرمایان و هم کارگرانی که در شیفت شب مشغول هستند به نحوه محاسبه شب کاری و حقوق و قوانین آن آگاه باشند. در این مقاله از فینتو هرآنچه را که لازم است درباره شیفت شب یا شب کاری بدانید برای شما آماده کرده ایم پس مثل همیشه همراه فینتو باشید.
شب کاری چیست؟
شب کاری مطابق با قانون کار به کار شبانه کارگران غیر نوبتی از ساعت ۲۲ الی ۶ صبح گفته میشود. به موجب همین قانون کارگرانی که به شب کاری مشغول هستند، مشمول دریافت ۳۵٪ مزد بیشتر نسبت به کار روزانه برای هر ساعت هستند. خوب است که در همین بخش مروری کوتاه به تقسیم بندی ساعت کاری مطابق با قانون کار داشته باشیم:
1- روزکاری یا کار روز : ۶ صبح الی ۲۲ شب
2- شب کاری یا شیفت شب: ۲۲ شب الی ۶ صبح
3- کار مختلط : بخشی از کار در روز و بخشی از کار در شب انجام میشود( به عنوان مثال کاری که در ۵ عصر شروع میشود و ۲ بامداد به پایان میرسد)
میزان ساعت کار نیز از منظر قانون کار برای هر روز معادل ۸ ساعت و برای هر هفته مجموعا 44 ساعت ( از شنبه تا پنجشنبه) می باشد.
ماده ۵۸ قانون کار: برای هر ساعت کار در شب تنها به کارگران غیر نوبتی 35% اضافه بر مزد ساعت کار عادی تعلق می‌گیرد.
شب کاری ۱۴۰۴
مبلغ هر ساعت شب کاری ۱۴۰۴ برابر با ۶۳۷,۶۳۵ ریال است. این مبلغ بیانگر حداقل مزد شب کاری است و برای هر شخص با توجه به مزد روزانه دریافتی و همچنین توافق کارفرما و کارگر میتواند بیشتر باشد. بنابراین اگر به عنوان مثال شخصی ۴ ساعت شب کاری داشته باشد و حداقل حقوق را دریافت نماید، در سال ۱۴۰۴ لازم است که حداقل مبلغ ۲.۵۵۰.۵۴۰ ریال مزد بیشتر علاوه بر مزد کار عادی برای مجموع ۴ ساعت شب کاری دریافت نماید. در ادامه فرمول محاسبه شب کاری را باهم یاد خواهیم گرفت.
فرمول محاسبه شب کاری
افرادی که به شب کاری مشغول هستند و ساعت کاری آن ها از 22 شب تا 6 صبح است مطابق یا با ماده 58 قانون کار باید 35% مزد بیشتر به ازای هر ساعت نسبت به ساعت عادی دریافت کنند. فرمول محاسبه شب کاری در سال ۱۴۰۴ نیز به شرح زیر است:
تعداد ساعات شب کاری × 1.35 × (7.33 ÷ دستمزد روزانه)= دستمزد شب کاری
برای درک بهتر این موضوع خوب است که این مثال را با هم مرور کنیم. اگر تصور کنیم که دستمزد روزانه پرداختی یک شرکت برابر با ۴۰۰ هزار تومان باشد، برای محاسبه دستمزد فردی که شیفت شب یا شب کاری دارد و از 12 شب تا 6 صبح (6 ساعت) به شب کاری مشغول است به این صورت عمل میکنیم:
- دستمزد روزانه (۴.۰۰۰.۰۰۰ ریال) را تقسیم بر 7.33 میکنیم که در این مثال برابر میشود با مبلغ ۵۴۵.۷۰۲.۵۹۲ ریال
- عدد به دست آمده را ابتدا در 1.35 و سپس در تعداد ساعات شب کاری (که در این مثال 6 ساعت است) ضرب میکنیم. این عدد برابر میشود با ۴.۴۲۰.۱۹۱ ریال.
پس دستمزد فردی که 6 ساعت شب کاری دارد و حقوق روزانه دریافتی او برابر با ۴ میلیون ریال است برابر است با ۴.۴۲۰.۱۹۱ ریال که به این مبلغ میتواند وجوه دیگری تحت عنوان مزایا یا پاداش یا جمعه کاری و تعطیل کاری هم اضافه شود
بیشتر بخوانید: حق سنوات چیست؟ نحوه محاسبه حق سنوات و تفاوت آن با پایه سنوات
قانون استراحت در شب کاری چگونه است؟
مطابق با قانون کار افرادی که به شب کاری یا شیفت شب مشغول هستند باید همانند دیگر کارکنان جمعه ها را تعطیل باشند و در صورتی که جمعه ها را نیز به کار مشغول باشند، لازم است که 40% مزد بیشتر نسبت به روزهای عادی هفته دریافت کنند. به عبارتی اگر شخصی شب کاری کند و جمعه را نیز مشغول کار باشد 35% بابت شب کاری و 40% بابت جمعه کاری به مزد او اضافه میشود و لازم است که یک روز دیگر در هفته را به جای جمعه تعطیل باشد و به استراحت بپردازد.
قانون اضافه کاری در شب کاری:
از نکات مهمی که خوب است بدانید این است که اضافه کاری برای افرادی که به شب کاری مشغول هستند و همینطور کسانی که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول هستند ممنوع است و کارفرما از نظر قانونی مجاز نیست که به این افراد اضافه کاری بسپارد.
تفاوت کار نوبتی در شب با شب کاری چیست؟
بسیاری از افراد شب کاری را با شیفت شب یا همان نوبت کاری در شب اشتباه میگیرند اما مهم است بدانید که این دو باهم تفاوت دارند. کار نوبتی در شب در واقع کاری است که در طول یک ماه گردش ساعتی دارد و نوبت آن ممکن است صبح، عصر یا شب باشد. کار نوبتی در شب نباید کمتر از یک ماه باشد اما شب کاری در طی ماه بدون گردش شیفت انجام میشود. نحوه محاسبه دستمزد برای هر ساعت کار نیز برای هر یک از این دو متفاوت است. همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم در شب کاری افراد 35% مزد بیشتر به ازای هر ساعت میگیرند ولی در نوبت کاری، بسته به اینکه شیفت های انجام شده توسط شخص در چه بازه زمانی بوده 10% تا 22.5% بیشتر از ساعت کار عادی مزد دریافت میکنند که در ادامه جدول ضرایب نوبت کاری را مشاهده میکنیم
زمان نوبت کاری | ضرایب نوبت کاری |
صبح و عصر | 10% |
صبح و عصر و شب | 15% |
صبح و شب | 22.5% |
عصر و شب | 22.5% |
“بیشتر بخوانید: نوبت کاری یا شیفت شب چیست؟ آموزش محاسبه و قوانین نوبت کاری“
توجه داشته باشید که بیشترین مقدار اضافه کاری که تمامی کارگران مجاز به دریافت آن هستند، 75 درصد بیشتر از دستمزد عادی است.
سوالات متداول:
شب کاری از چه ساعتی شروع میشود؟
شب کاری از ۱۲ شب آغاز میشود و در ۶ صبح به پایان میرسد.
اگر بخشی از ساعت کار یک کارگر شب کاری باشد دستمزد او چگونه محاسبه میشود؟
مورد مهمی که خوب است بدانید این است که اگر بخشی از ساعت کاری شخصی در شیفت شب باشد( 22 الی 6 صبح) لازم است که دستمزد او متناسب با مجموع ساعت اضافه کاری، 35% بیشتر از ساعات عادی محاسبه و پرداخت شود. به عنوان مثال اگر فردی در بازه زمانی 6 عصر تا 23 شب مشغول به کار باشد، مزد ساعتی او برای بازه زمانی 6 عصر تا 22 شب معادل با دستمزد ساعت روزانه عادی است و برای بازه زمانی 22 تا 23 شب مستحق دریافت 35% بیشتر از دستمزد ساعت عادی است.
نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو افتخار این را دارد که برای چندمین سال متوالی نرم افزار شماره 1 حقوق و دستمزد ایران باشد. با استفاده از نرم افزار حقوق و دستمزد آنلاین فینتو میتوانید بی نهایت کارگاه تعریف کنید، مزایا، کسورات و حقوق کارکنان را ثبت کنید، عوامل دلخواه کسورات و اضافات را متناسب با کسب و کار خود را ایجاد کنید و انواع وام و مساعده را تعریف کنید. همچنین میتوانید دیسکت های بیمه و مالیات تهیه کنید و انواع معافیت های بیمه و مالیات را اعمال کنید. کارکنان نیز امکان مشاهده فیش حقوقی خود را دارند. نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو به مدت 30 روز امکان تست رایگان دارد و شما همین حالا میتوانید با کلیک بر روی تصویر زیر کار خود را با نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو انتخاب کنید:
