قرارداد کار آزمایشی از پر کاربرد ترین قراردادها در شرکت ها است . با این حالا ممکن است دو طرف این قرارداد (کارفرما و کارگر) از نکات قانونی آن اطلاعات کافی نداشته باشند. امروز در این مقاله از فینتو به صفر تا صد هرآنچه لازم است درباره قرارداد آزمایشی در قانون کار و نکات آن بدانید و همچنین تفاوت قرارداد آزمایشی با موقت میپردازیم.
قرارداد کار آزمایشی چیست
قرارداد کار آزمایشی همانطور که از نام آن نیز مشخص است و مطابق با ماده 11 قانون کار، قراردادی یک تا سه ماهه است که میان کارفرما و کارگر منعقد میشود و هدف از آن طی کردن یک دوره همکاری آزمایشی است تا دو طرف در این مدت مطمئن شوند که آیا ادامه همکاری یا همکاری طولانی مدت برای آن ها میسر است یا خیر.
قرارداد آزمایشی در قانون کار
قرارداد کار آزمایشی همانند سایر قراردادهای کار (مانند قرارداد کار موقت و ..) تابع تمامی قوانین کار است. این به معنی است که اعتبار این قرارداد در اداره کار و مراجع قانونی به اندازه سایر انواع قرارداد است. بنابراین لازم است که در این قرارداد تمامی موارد زیر لحاظ شوند:
- مشخصات دقیق هر دو طرف (کارگر یا کارفرما)
- مدت زمان کار آزمایشی ( یک ماهه، دو ماهه، سه ماهه)
- نوع کار یا حرفه
- ساعت کار، تعطیلی ها و مرخصی ها
- تاریخ انعقاد قرارداد و محل کار
- شرایط و نحوه فسخ قرارداد
- عرف کارگاه ( در صورت وجود)
فسخ قرارداد آزمایشی
قانون فسخ قرارداد کار آزمایشی را شاید بتوان مهم ترین تفاوت این نوع از قرارداد با سایر قراردادها دانست. مطابق با ماده 11 قانون کار طی دوره قرارداد آزمایشی هر دو طرف میتوانند که قرارداد را بدون اخطار قبلی و بدون نیاز به پرداخت خسارت قطع کنند. اگر قطع همکاری از طرف کارفرما صورت گرفته باشد، او ملزم به پرداخت حقوق کارگر به صورت کامل خواهد بود و اگر فسخ قرارداد و قطع همکاری از طرف کارگر صورت بگیرد، تنها مستحق دریافت حقوق برای طول مدت همکاری است. بنابراین به طور مثال اگر کارفرما در ماه اول یک قرارداد آزمایشی سه ماهه، اقدام به قطع همکاری بکند، ملزم به پرداخت حقوق کامل توافق شده برای سه ماه است. اما اگر این قطع همکاری از سمت کارگر صورت گرفته باشد، تنها حقوق همان یک ماه را دریافت خواهد کرد.
نکته: میدانیم که در اغلب کسب و کارها معمولا اگر طی دوره آزمایشی قطع همکاری زودتر از موعد قرارداد از سمت کارفرما صورت بگیرد او حقوق کل مدت زمان قرارداد را پرداخت نمیکند اما مهم است بدانید که این موضوع میتواند از سمت کارگر در اداره کار پیگیری شود و به عبارتی کارگر از کارفرما شکایت نماید.
مدت زمان قرارداد کار آزمایشی
در بالا به این نکته اشاره کردیم که مدت دقیق کار آزمایشی باید در قرارداد ذکر شود. مطابق با تبصره ماده 11 قانون کار حداقل مدت قرارداد آزمایشی برای کارگران ساده و نیمه ماهر 1 ماه و حداکثر مدت این قرارداد برای کارگران ماهر و دارای تخصص سه ماه است.
بیمه در قرارداد کار آزمایشی
یکی از سوالات مهم و متداول این است که آیا به قرارداد کار آزمایشی بیمه تعلق میگیرد یا خیر؟ بله. همانطور که در ابتدای این مقاله هم اشاره کردیم قرارداد کار آزمایشی از قوانین مربوط به قراردادها در قانون کار پیروی میکند. بنابراین کارفرما موظف به بیمه نیروی کار در قرارداد آزمایشی است. در صورتی که کارفرما از بیمه کارگر خودداری کند خلاف قانون است و کارگر میتواند به اداره کار شکایت نماید. در صورت احراز این تخلف در مراجع قانونی، کارفرما علاوه بر پرداخت حق بیمه معوقه، محکوم به پرداخت جریمه نیز خواهد شد.
بیشتر بخوانید: حق بیمه تامین اجتماعی و مشاغل آزاد + جدول
تفاوت قرارداد کار آزمایشی و موقت
قرارداد کار موقت و آزمایشی در بسیاری از موارد باهم اشتباه گرفته میشود. هر چند که اصل و قوانین هر دو قرارداد تقریبا با هم مشابه است، تفاوت آن ها در ماهیت و مدت زمان همکاری است. تفاوت های قرارداد کار موقت و آزمایشی موارد زیر است:
- قرارداد کار آزمایشی یک تا سه ماهه است اما قرارداد کار موقت بسته به نوع پروژه میتواند طولانی تر یا حتی کوتاه تر از این مدت نیز باشد و محدودیتی در زمان آن وجود ندارد. در واقع کار آزمایشی یک همکاری با زمان مشخص یک تا سه ماه است اما کار موقت به معنای کارکردن در مشاغلی است که جنبه غیر مستمر دارند مانند پروژهای ساختمانی یا پیمانکاری و مواردی از این دست.
- در قرارداد کار آزمایشی کارفرما یا کارگر میتواند قرارداد را به صورت یک طرفه فسخ نماید اما در قرارداد کار موقت امکان فسخ یک طرفه قرارداد بدون اطلاع یا اخطار از سمت طرفین وجود ندارد.
سوالات متداول:
آیا قرارداد کار آزمایشی در محاسبه پایه سنوات لحاظ میشود؟
بله. پایه سنوات به کارگرانی که بیش از یک سال در یک مجموعه فعالیت داشته باشند تعلق میگیرد. بنابراین اگر شخصی دوره آزمایشی خود را در یک مجموعه گذرانده باشد و بعد از آن نیز به همکاری با آن مجموعه ادامه داده باشد، هر زمان که مجموع ماه های فعالیت شخص به 12 ماه برسد، مشمول دریافت پایه سنوات از ماه 13 همکاری خواهد بود و دوره آزمایشی نیز در محاسبه این مدت زمان در نظر گرفته میشود.
در قرارداد آزمایشی میتوان از کارفرما به دلیل عدم بیمه نکردن شکایت کرد؟
بله همانطور که در بالا اشاره کردیم این قرارداد مشمول قانون کار است. در تمامی قراردادهای مشمول قانون کار کارفرما وظیفه دارد که کارگر را بیمه نماید. اگر به هر دلیل و بهانه ای کارفرما از بیمه کردن کارگر خودداری نماید، کارگر میتواند از طریق اداره کار از کارفرما شکایت کند.
آیا به قرارداد آزمایشی عیدی و پاداش تعلق میگیرد؟
بله. تمامی کارگران مشمول قانون کار، مستحق دریافت عیدی و پاداش پایان سال هستند. عیدی کارگرانی که کمتر از یک سال سابقه کار در یک مجموعه را دارند به تناسب کارکرد آن ها است. و در صورت قطع همکاری در انتهای دوره آزمایشی به آن ها پرداخت میشود. بنابراین همانطور که پیش تر در مقاله عیدی 1403 توضیح داده ایم اگر شخصی قرارداد کار آزمایشی داشته باشد، به تناسب ماه های کارکرد (1ماه، 2 ماه یا سه ماه) مستحق دریافت عیدی و پاداش است.
با استفاده از نرم افزار حقوق و دستمزد آنلاین فینتو میتوانید حقوق، مزایا و کسورات و عیدی کارکنان را محاسبه و ثبت کنید و فیش حقوقی تهیه کنید. کارکنان نیز امکان مشاهده و فیش حقوقی خود را خواهند داشت. فینتو همچنین قابلیت هایی مانند اعمال انواع معافیت های بیمه و مالیات، تهیه دیسکت بیمه و مالیات، تعریف انواع وام و مساعده و… را دارند. برای 30 روز استفاده رایگان از نرم افزار حقوق و دستمزد فینتو و کسب اطلاعت بیشتر کافی است بر روی تصویر زیر کلیک کنید:
