افزایش سرمایه شرکت ها یکی از اساسی ترین و البته چالش برانگیزترین نکات در خصوص امور مالی شرکت ها است. با توجه به اینکه افزایش سرمایه نکات و قوانین بسیار مهمی دارد، امروز در فینتو قرار است به تمامی نکاتی که لازم است درباره افزایش سرمایه بدانید بپردازیم. پس مثل میشه همراه ما باشید.
افزایش سرمایه چیست؟
افزایش سرمایه به زبان ساده به معنی بالا بردن میزان سرمایه ثبتی شرکت با تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت است. این کار میتواند به دلایل متفاوتی از جمله تامین مالی جهت توسعه فعالیت ها، رفع مشکلات مالی یا تغییر در ساختار مالی و سهامی شرکت رخ بدهد. مجمع عمومی این اختیار را دارد که به هیئت مدیره اجازه بدهد طی مدت معینی (تا سقف 5 سال)، نسبت به افزایش سرمایه شرکت تا میزان معینی اقدام بکند. در ادامه با انواع روش های افزایش سرمایه و همچنین مراحل آن به طور کامل آشنا میشویم.
انواع روش های افزایش سرمایه
سرمایه شرکت را به روش های مختلفی میتوان افزایش داد. اما نکته مشترک میان همه این روش ها این است که همگی آن ها به افزایش قیمت سهام شرکت منجر میشوند. انواع روش های افزایش سرمایه عبارت هستند از:
- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
- افزایش سرمایه از محل انتشار سهام جدید
در ادامه به توضیح کامل هر یک از این روش ها میپردازیم
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
این روش که یکی از روش های رایج تامین مالی شرکت ها است به شرکت ها اجازه میدهد که با تامین مالی از طریق آورده نقدی و یا مطالبات حال شده سهامداران، بدون هیچ تغییری در وضعیت مالکیت فعلی، سرمایه جدیدی به شرکت وارد شود. منظور از مطالبات حال شده هرگونه طلبی است که سهامداران از شرکت دارند. مراحل انجام آن به شرح زیر است:
- تعیین مبلغ افزایش سرمایه و تصویب آن در مجموع عمومی توسط سهامداران.
- محاسبه تعداد سهام جدید بر مبنای قیمت اسمی سهام که در اساسنامه شرکت درج شده است. برای محاسبه تعداد سهام جدید از فرمول زیر استفاده میکنیم:
فرمول محاسبه تعداد سهام جدید |
مبلغ افزایش سرمایه ___________________________ قیمت اسمی هر سهم |
نکته: منظور از قیمت اسمی سهام، قیمتی است که برای هر سهم در اساسنامه درج شده است.
- و در نهایت تقسیم سهام جدید بین سهامداران. در صورتی که سهامداران آورده نقدی داشته باشند باید به اندازه آورده خود اقدام به خرید سهام جدید کنند. و در صورتی که از طریق مطالبات در افزایش سرمایه شرکت کرده باشند، میزان مطالبات آن ها به سهام جدید تبدیل میشود.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
در افزایش سرمایه از محل سود انباشته به شرکت ها این امکان داده میشود که بدون دریافت وجه نقد از سهامداران (بدون نیاز به آورده نقدی) و از محل سود انباشته اقدام به افزایش سرمایه کنند. برای این کار، ابتدا سود انباشته شرکت به سرمایه تبدیل میشود. سپس به اندازه سرمایه ایجاد شده، تعداد سهامی تحت عنوان سهام جایزه منتشر میشود و به نسبت سهام فعلی هر سهامدار، میان آن ها توزیع میشود. این روش معمولا با هدف تقویت سرمایه شرکت صورت میگیرد زیرا هیچ نقدینگی به سرمابه شرکت اضافه نمیشود. به طور کلی برای افزایش سرمایه به این روش لازم است مراحل و اقدامات زیر انجام شوند:
- تعیین مبلغ افزایش سرمایه در مجموع عمومی و تصویب توسط سهامداران
- تعیین مبلغی که قرار است از محل سود انباشته به سرمایه تبدیل شود
- تبدیل سرمایه ایجاد شده به سهام جایزه و تقسیم آن میان سهامداران به تناسب تعداد سهم فعلی
- ثبت و اعلام سهام جدید صادر شده در اداره ثبت شرکت ها و روزنامه رسمی
تاثیر افزایش سرمایه از محل سود انباشته
افزایش سرمایه از طریق سود انباشته تاثیرات زیر را به دنبال خواهد داشت:
- درصد مالکیت سهامداران بدون تغییر باقی میماند زیرا هیچ کاهش یا افزایشی در میزان سهام آن ها صورت نمیگیرد و سهام جایزه به یک نسبت میان همه توزیع میشود.
- قیمت سهام شرکت پس از انتشار سهام جایزه کاهش میابد تا ارزش سرمایه گذاری سهامداران ثابت باقی بماند.
فرمول محاسبه افزایش سرمایه از طریق سود انباشته
برای محاسبه افزایش سرمایه به روش سود انباشته چندین فرمول متفاوت وجود دارد اما یکی از آن ها که به نسبت ساده تر است، به دست آوردن مقادیر با استفاده از سه فرمول زیر است.
- محاسبه نسبت افزایش سرمایه
با استفاده از فرمول زیر نسبت افزایش سرمایه را محاسبه میکنیم تا تعیین شود مقدار سرمایه فعلی و به دنبال آن سهم سهامداران به چه نسبت افزایش پیدا خواهد کرد.
نسبت افزایش سرمایه |
سود انباشته تبدیل شده به سرمایه ______________________________ سرمایه فعلی شرکت |
- محاسبه تعداد سهام جدید (سهام جایزه)
برای به دست آوردن تعداد سهام جدید منتشر شده (سهام جایزه)، از فرمول زیر استفاده میکنیم:
محاسبه تعداد سهام جدید (سهام جایزه) |
سود انباشته تبدیل شده به سرمایه ______________________________________ قیمت اسمی هر سهم |
- محاسبه تعداد سهام کل
برای محاسبه تعداد سهام کل پس از افزایش سرمایه از فرمول زیر استفاده میکنیم
تعداد سهام کل |
تعداد سهام جدید منتشر شده + تعداد سهام قبل از انتشار |
- به دست آوردن قیمت جدید سهام شرکت پس از انتشار سهام جدید (قیمت تئوریک)
و برای به دست آوردن قیمت جدید سهام پس از افزایش سرمایه، از فرمول زیر استفاده میکنیم.
فرمول محاسبه قیمت تئوریک |
تعداد سهام فعلی× قیمت بازار سهام قبل از افزایش سرمایه ______________________________________________ تعداد سهام کل |
” بیشتر بخوانید: اندوخته قانونی و تمام نکاتی که باید درباره آن بدانید ”
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها یکی از روش های متداول افزایش سرمایه با هدف تقویت ساختار مالی است. در این روش شرکت ارزش دارایی های خود را بروزرسانی میکند و مبلغ حاصل شده از تجدید ارزیابی را به سرمایه شرکت اضافه میکند. به این ترتیب بدون نیاز به آورده نقدی یا تغییر در ساختار مالکیت و سهام شرکت افزایش پیدا میکند. و به عبارتی میتوان گفت که تنها ساختار ترازنامه تغییر میکند. از آنجایی که ارزش دارایی ها مانند زمین و املاک و مستغلات و ماشین آلات به دلایلی مانند تورم میتواند طی بازه های زمانی کوتاه رشد زیادی داشته باشد، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ها روشی بسیار متداول و معمول است. برای انجام افزایش سرمایه به این روش لازم است مراحل زیر طی شود:
- ارزیابی دارایی ها (تجدید ارزش دارایی ها) توسط کارشناسان رسمی دادگستری
- شناسایی و ثبت مازاد دارایی ها (اختلاف بین ارزش دفتری و ارزش بازار)
- تصویب میزان افزایش سرمایه در مجمع عمومی شرکت
- مازاد ارزش سرمایه به سرمایه شرکت اضافه میشود و به صورت سهام جدید میان سهامداران توزیع میشود (به نسبت سهم فعلی)
- ثبت در دفاتر قانونی و اعلام سرمایه جدید در روزنامه رسمی
افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید
افزایش سرمایه به وسیله انتشار سهام جدید یکی از روش های متداول افزایش سرمایه است. در این روش شرکت سهام های جدیدی را منتشر میکند و به فروش میرساند و مبلغ به دست آمده از فروش سهام های جدید را صرف موارد مورد نیاز از جمله پرداخت بدهی، تامین مالی پروژه های جدید یا تقویت ساختار مالی خود میکند. انتشار سهام جدید با توجه به اولویت و حق خرید سهام، به دسته بندی های زیر تقسیم میشود:
- انتشار سهام برای سهامداران فعلی(حق تقدم): شرکت پس از انتشار سهام جدید، اولویت خرید را به سهامداران فعلی اختصاص میدهد تا سهام جدید را با قیمت اسمی یا قیمت تعیین شده خریداری کنند. توجه کنید که معمولا هر سهامدار به اندازه نسبت مالکیت خود امکان خرید سهام تازه منتشر شده را دارد، مگر اینکه طی توافق میان سهامداران این محدودیت برای حق تقدم رعایت نشود.
- انتشار عمومی سهام (عرضه عمومی) : در صورتی که سهامداران فعلی به هر دلیلی تمایل به خرید سهام تازه منتشر شده نداشته باشند، شرکت امکان خرید سهام را به صورت در اختیار عموم قرار خواهد داد.
- انتشار خصوصی سهام (عرضه خصوصی): در این حالت شرکت سهام تازه منتشر شده را به شخص حقیقی یا حقوقی خاصی میفروشد و امکان خرید سهام برای عموم مردم فراهم نیست. به عنوان مثال ممکن است شرکت سهام جدیدی را منتشر و آن را به یک شرکت بزرگ یا یک شخص حقیقی خاص بفروشد.
تاثیر ارزش افزایش سرمایه از محل انتشار سهام جدید
از مزایا و معایب این نوع از افزایش سرمایه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید | |
مزایا | معایب |
1-جذب سرمایه نقدی | 1- کاهش ارزش هر سهم: با افزایش تعداد سهام درصد مالکیت سهامدارن فعلی کاهش میابد |
2- تامین مالی پروژه ها | 2- کاهش تعداد سود هر سهم (EPS) |
3- تقویت ساختار مالی | 3- دارای هزینه های اجرایی (هزینه های مالی، قانونی و تبلیغاتی) |
” بیشتر بخوانید: حقوق صاحبان سهام یا حقوق مالکانه چست؟ “
فرمول محاسبه افزایش سرمایه از محل انتشار سهام جدید
برای محاسبه تعداد سهام جدید ، تعداد سهام کل پس از انتشار سهام جدید و همچنین حق تقدم سهامداران از فرمول های زیر استفاده میکنیم:
- فرمول محاسبه تعداد سهام جدید
برای محاسبه تعداد سهام جدید از فرمول زیر استفاده میکنیم:
تعداد سهام جدید |
مبلغ افزایش سرمایه _________________ قیمت اسمی هر سهم |
- فرمول محاسبه حق تقدم سهامداران فعلی
برای محاسبه این موضوع که هر سهامدار متناسب با نسبت مالکیت خود حق تقدم خرید چند سهم از سهام تازه منتشر شده را دارد از فرمول زیر استفاده میکنیم:
محاسبه حق تقدم سهامداران |
تعداد سهام جدید × نسبت مالکیت |
نکته مهم:
منظور از نسبت مالکیت در فرمول بالا، نسبتی است که مشخص میکند هر سهامدار با توجه به تعداد سهام فعلی خود، به چه میزان مالکیت در سهام شرکت دارد. برای محاسبه نسبت مالکیت از فرمول زیر استفاده میکنیم:
فرمول محاسبه نسبت مالکیت |
تعداد سهام فرد ___________________________________ تعداد کل سهام قبل از افزایش سرمایه |
با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو میتوانید تمامی اسناد حسابداری خود را ثبت و انواع گزارش های حرفه ای و متنوع را تهیه نمایید. فینتو یک نرم افزار حسابداری آنلاین است و نیازی به نصب و راه اندازی نرم افزارهای پیچیده و گران قیمت ندارد و شما میتوانید همین حالا از 15 روز مهلت استفاده رایگان فینتو استفاده کنید و با کلیک بر روی تصویر زیر و ایجاد یک حساب کاربری، همین حالا و کاملا رایگان رسیدگی به تمامی امور مالی و حسابداری خود را با فینتو آغاز کنید: