اصل تحقق درآمد یکی از اصول ابتدایی و اساسی در دنیای حسابداری است. امرور و در این آموزش از فینتو این اصل مهم ا به طور کامل توضیح میدهیم و با آن آشنا میشوم.
اصل تحقق درآمد چیست
اصل تحقق درآمد (revenue recognition principle) یکی از اصول اولیه و مهم در حسابداری است که درآمدها زمانی شناسایی میشوند که تحقق یافته باشند (کالا یا خدمات دریافت ارائه شده باشد) و نه زمانی که وجه نقد دریافت میشود. اصل تحقق درآمد با حسابداری نقدی است که درآمد را تنها در زمان دریافت وجه شناسایی میکند.
شرط اصل تحقق درآمد
در واقع میتوان گفت که برای اینکه اصل تحقق درآمد برقرار باشد، لازم است که شروط زیر رعایت شود:
- تحقق : کالا یا خدمات تحویل داده شود
- قابل اندازه گیری یا جمع آوری بودن: مبلغ درآمد مشخص و قابل اندازه گیری باشد و احتمال دریافت آن وجود داشه باشد.
در اصل تحقق درآمد، درآمد هنگام ارائه کالا یا خدمت شناسایی میشود
حتی اگر مبلغ آن بعدا دریافت شود
استانداردهای حسابداری مرتبط با اصل تحقق درآمد
استانداردهای حسابداری که به اصل تحقق درآمد پرداخته اند عبارت هستند از:
- استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی (IFRS)
- اصول پذیرفته شده حسابداری GAAP
- استاندارد حسابداری ایران – شماره 3 (درآمد عملیاتی)
اصل تحقق درآمد در ایران
همانطور که در قسمت های قبل نیز اشاره کردیم اصل تحقق درآمد در ایران در استاندارد حسابداری شماره 3 (درآمد عملیاتی) وجود دارد. این استاندارد بر اساس اصول حسابداری بین المللی (IFRS) تهیه شده است اما از لحاظ اجرایی تفاوت هایی با این استاندارد دارد.
از جمله مهم ترین قوانینی که در این استاندارد در این باره بیان شده است میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- در قراردادهای بلندمدت، از روش درصد پیشرفت کار استفاده میشود. ( شناسایی درآمد با
- در موارد خاص مانند فروش‌های اقساطی، درآمد معمولاً در زمان انتقال مالکیت شناسایی میشود، اما بسته به نوع قرارداد، ممکن است روش‌های دیگری به کار رود.
مزایای اصل تحقق درآمد
اگر بخواهیم مزایای اصل تحقق درآمد را بررسی کنیم، مهم ترین مزایای آن موارد زیر هستند:
- امکان مقایسه بهتر صورت های مالی
- افزایش شفافیت مالی از طریق جلوگیری از شناسایی درآمدهای غیر واقعیپ
- ارائه تصویر دقیق از عملکرد مالی شرکت
- افزایش اعتماد سرمایه گذاران
- جلوگیری از نمایش سود غیرواقعی
- کمک به تحلیل و پیش بینی مالی بهتر برای آینده
معایب اصل تحقق درآمد
مانند هر موضوع دیگری، اصل تحقق درآمد نیز معایب خاص خود را دارد. از جمله این معایب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم انعکاس سریع عملکرد مالی ( احتمال تاخیر در شناسایی درآمدها)
- امکان دست کاری درآمد از طریق تغییر زمان ارائه خدمات یا تحویل کالا
- مشکل در شناسایی درآمد برای فروش های اعتباری و اقساطی: به عنوان مثال یک شرکت خودروسازی ممکن است هزاران خودرو را به صورت اقساطی بفروشد، اما تا زمانی که اقساط به طور کامل پرداخت نشود، ریسک دریافت وجه وجود دارد. حا اگر این شرکت درآمد را به طور کامل در زمان فروش شناسایی کند، سود آن بیش از واقعیت نشان داده میشود و اگر آن را به صورت تدریجی شناسایی کند، ممکن است سود واقعی شرکت کمتر از آنچه هست به نظر برسد.
- عدم انعطاف پذیری در شرایط اقتصادی سخت
- امکان اشتباه در برآورد درآمد در قراردادهای بلند مدت
- تاثیر منفی بر گزارش های مالی در شرایط تورمی
