مالیات صادرات همواره برای بازرگانان موضوعی چالش برانگیز بوده است زیرا طی سال های اخیر معافیت های مالیات صادرات دچار تغییرات زیادی شده است. امروز قرار است به طور کامل به موضوع مالیات صادرات و کالاهای معاف از مالیات صادرات بپردازیم و همچنین با تعهد ارزی و انواع روش های رفع تعهد آشنا شویم.
مالیات صادرات چیست
مالیات صادرات در سال های اخیر دچار تغییرات چشم گیری شده است. پیش از این اغلب کالاهای صادراتی از پرداخت مالیات معاف بودند و علت آن تشویق به صادرات بیشتر و در نتیجه ارز آوری بیشتر برای کشور بود. با این حال طی چند سال اخیر و به تدریج بسیاری از کالاها مشمول مالیات صادرات شدند و برخی نیز همچنان معاف مانده اند. در ادامه به ماده های قانونی و موارد مشمول و معاف از مالیات خواهیم پرداخت.
ماده ۱۴۱ قانون مالیات مستقیم
ماده ۱۴۱ قانون ماالیات مستقیم به طور مستقیم به موضوع معافیت ها و نرخ مالیاتی کالاهای صادراتی میپردازد. مطابق با این ماده قانونی:
- درآمد حاصل از صادرات خدمات معاف از مالیات است: به این ترتیب درآمد حاصل از مشاغلی مانند مشاوره، پشتیبانی، آموزش آنلاین، طراحی و…) به خارج از کشور، از پرداخت مالیات معاف است.
- درآمد حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی و کالاهای بخش کشاورزی معاف از مالیات است
- درآمد حاصل از صادرات مواد خام و کالاهای واسطه ای نیمه خام به میزان ۲۰٪ معاف از مالیات است (به جز مواد خام معدنی و فلزی)
- درآمد حاصل از کالاهایی که به صورت ترانزیت به ایران وارد میشوند و بدون تغییری در ماهیت و یا انجام کاری بر روی آن ها صادر میشوند، مشمول مالیات با نرخ صفر است.
بیشتر بخوانید: حسابداری بازرگانی خارجی چیست؟ اصطلاحات مهم بازرگانی خارجی
لیست کالاهای صادراتی معاف از مالیات
در ادامه لیست کاملی از کالاهای معاف از مالیات صادرات را باهم میبینیم:
۱- محصولات کشاورزی فرآوری نشده:
میوه ها، غلات، چای، قهوه، و گیاهان دارویی از جمله زعفران، دارچین، هل و زنجبیل)
۲- دام، آبزیان زنده و حشرات:
دام و طیور زنده، حشرات اقتصادی (زنبور و نوغان)، آبزیان
۳- بذر، نشا، نهال، سموم کشاورزی و کود
۴- خوراک طیور: سبوس برنج/گندم، کنسانتره، پسماند روغن (تفاله، میزان، کنجاله)، مکمل‌های معدنی و ویتامینه
۵- فرش دستباف، صنایع دستی
۶- کتاب
۷- دارو، واکسن تجهیزات پزشکی و دارویی
۸- تجهیزات نظامی، ناوبری و راداری خاص
۹- محصولات پتروشیمی و شیمیایی غیر فسیلی (به جز نفت خام و گاز طبیعی): شامل انواع پلاستیک، پلمیر و رزین، الکل و شوینده صنعتی، انواع چسب و مواد پوشش دهنده صنعتی
۱۰- سوخت هواپیما (در صورتی که برای هواپیمای خارجی باشد)
۱۱- بنزین (در صورتی که مجوز و برگ سبز صادراتی داشته باشد)
۱۲- گاز مایع
۱۰- ماشین آلات صنعتی و تجهیزات کارخانه ای
ماشین آلات خط تولید، قطعات صنعتی و تجهیزات انتقال مواد
۱۱- تجهیزات الکترونیک و رایانه ای تولید داخل: بردهای الکترونیکی، بردهای الکترونیکی، میکروکنترلرها، روتر، سوئیچ، مودم، تجهیزات شبکه، محصولات مونتاژ‌شده داخلی با فناوری بومی (با تأیید وزارت صمت)
۱۲- لوازم خانگی و برقی تولید ایران
۱۳- خودرو و قطعات یدکی ساخت داخل
۱۴- صنایع دارویی و بهداشتی صنعتی: مواد اولیه داروسازی، محصولات آرایشی و بهداشتی صنعتی با مجوز صادرات، مکمل‌های ویتامینی
۱۵- صنایع غذایی فرآوری شده
۱۶- کالاهای ترانزیتی عبوری به شرط عدم تغییر در ماهیت حتی اگر به صورت نیمه خام باشند مشمول معافیت مالیاتی هستند.
شرایط استفاده از معافیت مالیات صادرات
اما استفاده از تمامی معافیت های مالیات بر صادرات به شرطی امکان پذیر است که شرایط زیر برقرار باشد:
- صادر کننده در سامانه جامع تجارت عضو شده باشد
- ارز حاصل از صادرات به کشور بازگردانده شود و معامله صوری نباشد
- صادرات از طریق گمرک و به صورت رسمی انجام شده باشد
- در خصوص کالاهایی که نیازمند اخذ مجوز از مراجع ذی ربط هستند لازم است که ابتدا مجوز گرفته شود.
نکته: ارز حاصل از صادرات به حساب ارزی شخص صادر کننده واریز خواهد شد.
مالیات با نرخ صفر
در قسمت قبلی اشاره کردیم کالاهایی که به صورت ترانزیت و عبوری وارد کشور میشوند و بدون هیچ تغییری صادر میشوند مشمول مالیات با نرخ صفر هستند. اما مالیات با نرخ صفر چیست؟ منظور از مالیات با نرخ صفر همانطور که پیش تربه طور کامل توضیح داده ایم این است که کالاهای مورد نظر برای مدت مشخصی مطابق با ماده ۱۳۲ قانون مالیات مستقیم از پرداخت مالیات به طور کامل معاف هستند. اما این به معنای معافیت از انجام تکالیف مالیاتی نیست و این اشخاص ملزم هستند که در موعد مقرر تکالیف مالیاتی خود (از جمله اظهارنامه مالیاتی) را ارسال نمایند.
بیشتر بخوانید: نرخ صفر مالیاتی چیست؟ جدیدترین بروزرسانی
تعهد ارزی حاصل از صادرات چیست
مطابق با ماده ۱۰ قانون مقررات ثادرات و واردات، کلیه صادر کنندگان (اعم از حقیقی و حقوقی) موظف هستند که ارز حاصل از صادرات را طی مدت زمان ۴ ماه از طریق روش های تعین شده توسط بانک مرکزی به سامانه نیما و سامانه های ارزی کشور بازگردانند. شرکت های تولیدی صادرات محور که تسهسلات بازگشت ارز دارند (تهاتر یا واردات در مقابل صادرات) مشمول این قانون نیستند.
نکات مهمی که لازم است درباره تعهد ارزی بدانید:
- هر برگ سبز یک تعهد ارزی مستقل دارد
- صادرات کالا از مناطق آزاد در صورتی که وارد مناطق دیگر شود مشمول تعهد ارزی است
- صادرات خدمات (مانند آموزش، مشاغل نرم افزاری و..) نیز مشمول تعهد ارزی است
نکته: اگر کارت بازرگانی به شخص دیگری واگذار شده باشد، وظیفه رفع تعهد ارزی بر عهده صاحب کارت بازرگانی است و نه شخص وارد کننده.
روش های رفع تعهد ارزی حاصل از صادرات
رفع تعهد ارزی حاصل از صادرات به ۴ روش زیر ممکن است
- فروش ارز در سامانه نیما
- صرافی
- واردات در مقابل صادرات (تهاتر)
- سپرده گذاری در حساب های ارزی داخل کشور برای برخی کالاهای خاص و با مجوز بانک مرکزی
برای رفع تعهد ارزی به هر یک از روش های بالا، لازم است از طریق سامانه جامع تجارت، بخش تعهد ارزی اقدام کنید. و با بارگزاری مدارک زیر، نسبت به رفع تعهد ارزی اقدام کنید:
- وارد نمودن کد رهگیری اظهارنامه گمرکی (کد ۱۸ رقمی EPL)
- بارگزاری برگ سبز صادراتی تأییدشده
- بارگزاری مدرک مربوط به بازگشت ارز (مثلاً فیش فروش ارز در نیما یا مجوز ورود در برابر صادرات)
- بارگزاری کد تخصیص ارز واردکننده (در صورت تهاتر یا واگذاری ارز)
- ثبت رسید تأییدیه بانک عامل / صرافی مجاز
پس از بارگزاری مدارک فوق، بانک یا صرافی تاییدیه آن را بانک مرکزی ارسال میکند و سپس در حساب کاربرب خود وضعیت ‘رفع تعهد شده’را مشاهده خواهد کرد.
نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو یک نرم افزار تحت وب و مناسب برای کسب و کارهای بازگانی است. با فینتو میتوانید بدون نیاز به خرید نرم افزارهای نصبی گران قیمت و پیچیده، تنها با ایجاد یک حساب کاربری، از هرکجا و در هر زمان به تمامی امور حسابداری خود رسیدگی کنید. فینتو ۱۵ روز فرصت استفاده رایگان از تمامی امکانات نرم افزار حسابداری از جمله سیستم خرید و فروش، انبارداری و خزانه داری، ثبت اتوماتیک اسناد، ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان و.. را برای شما فراهم کرده است. شما میتوانید همین حالا با کلیک بر روی تصویر زیر حساب کاربری خود را ایجاد کنید و به صورت رایگان حسابدارای را با فینتو آغاز کنید:
