اگر شما هم مالک یک کسب‌و‌کار، شرکت یا مرکز تجاری و… باشید، حتماً به دنبال روش‌های تهیۀ آیین نامه انضباطی هستید تا بتوانید قدم‌های اولتان را محکم و درست بردارید. در ابتدا بهتر است با مفهوم و چیستی آیین‌نامه‌های انضباطی آشنا شویم. آیین‌نامه انضباطی جزو مهمترین و اصلی‌ترین مدارک بایگانی در شغل حسابداری است. البته تهیه و اخذ این آیین‌نامه جزو وظایف یک حسابدار نیست، ولی به هر حال یکی از مدارکی است که برای حسابداران قابل استناد است و آشنایی با روش تنظیم و تهیۀ آیین‌نامه انضباطی می‌تواند یاری‌گر حسابدار در اجرای هرچه بهتر وظایفش باشد.
تهیۀ آیین‌نامۀ انضباطی برای شرکت‌ها چه روش‌ها و اصولی دارد؟
با توجه به تبصرۀ 2 ماده 27 قانون کار، تهیۀ آیین‌نامه انضباطی برای شرکت‌ها با چند هدف اصلی انجام میشود که مهمترین‌شان عبارت است از:
- ارتقا و افزایش میزان بهره‌وری
- حفظ ارزش‌ها و کرامت‌های انسانی کارمندان
- پیشگیری از کم‌کاری یا بی‌نظمی کارمندان
- تنبیه کردن و مجازات کارمندان خاطی
آیین‌نامه انضباطی بخش‌های مختلف و ساختار تقریباً ثابتی دارد، اما بسته به نوع کار شرکت ممکن است تفاوت‌هایی در جزئیات مفاد آیین‌نامه‌ها وجود داشته باشد. به‌طور کلی برای تهیۀ آیین‌نامه انضباطی شرکت‌ها باید بخش‌های زیر را در آن ایجاد کرد:
- بخش اول: کمیتۀ انضباط کار
- بخش دوم: تخلفات
- بخش سوم: تنبیهات
- بخش چهارم: رسیدگی
- بخش پنجم: اتخاذ تصمیم، ابلاغ و اجرا
- سایر مقررات
اینک به اختصار به معرفی هر کدام از بخش‌ها می‌پردازیم:
کمیتۀ انضباط کار
هدف از تشکیل این کمیته رسیدگی به تخلف‌های انضباطی کارمندان و کارگران است. در این کمیته یک یا چند نماینده از طرف کارفرما، یک یا چند نماینده از طرف کارگران یا کارمندان و یک نفر نماینده از بین سرپرستان حضور دارند و مدت عضویت هریک از اعضا در کمیته از قبل مشخص شده است. در کمیتۀ انضباط کار باید یکی از نمایندگان کارفرما لیسانس حقوق داشته و با مسائل حقوقی به طور کامل آشنا باشد. تصمیماتی که در این کمیته گرفته میشود در 6 نسخه تنظیم و به کارفرما، کارگر، تشکل‌های کارگری، پرونده‌های استخدامی کار، بایگانی کمیتۀ انضباط کار، ادارۀ کار و رفاه اجتماعی و همچنین ادارۀ تعاون محل، ابلاغ میشود.
حتما بخوانید: بهترین ساعت کاری برای شرکت ها
تخلفات
بخش دوم که باید در تهیۀ آیین‌نامۀ انضباطی به مفاد آن توجه دقیق داشت، تخلفات است. تخلفات اداری به چهار گروه تقسیم میشود و هر گروه شامل قوانین انضباطی مجزایی است.
گروه اول:
- سهل‌انگاری و کم‌کاری در انجام دادن کارها
- نشان دادن هر رفتار مغایر با قوانین شغلی یا اداری
- رعایت نکردن پوشش و شئونات اجتماعی و اسلامی
- نظارت ناکافی مدیران بر فعالیت کارمندان
- مشارکت نکردن در دوره‌های آموزشی
- تعطیل کردن کار در ساعت‌های اداری
- استعمال دخانیات
- کم‌دقتی در محافظت از سندها، وجوه و اموال کارگاه و کارفرما
گروه دوم:
- تهمت و بردن آبروی افراد دیگر
- توجه نکردن به اصول ایمنی در حین کار با ماشین‌ها و ابزارها
- عدم استفاده از تجهیزات ایمنی فردی در مواقع لزوم
- اعتیاد به مشروبات الکلی و مواد مخدر و مصرف آنها در محل کار
- سوءاستفاده از مقام و پست
- ارائۀ گزارش‌های دروغ در زمینۀ مسائل مربوط به کار
- اطاعت نکردن از مافوق
- تبعیض بین افراد به دلیل مسائل شخصی و روابط غیرکاری
- تأخیر در رسیدگی به امور ارباب‌رجوع بدون دلایل موجّه
گروه سوم:
- کارشکنی، کم‌کاری و تشویق دیگران به آن
- محافظت نکردن از اسناد محرمانه و افشای آنها
- تصاحب اموال مشتریان و شرکت، بدون کسب اجازه
- استراق سمع و باز کردن بسته‌های مجموعۀ کاری یا دیگر افراد
- اخذ وجوه مالی به دلایلی جز قوانین تعیین‌شده
- جعل و دستکاری اوراق و اسناد
گروه چهارم:
- مشارکت در تجمع‌هایی مثل اعتصاب و تشویق دیگران به این کار
- همکاری کردن با گروه‌های محارب
تنبیهات
آشنایی با انواع تنبیهات و حدود و مراحل آن یکی از بخش‌های مهم تنظیم و تهیۀ آیین‌نامه انضباطی است. در قوانین اداری و شرکت‌ها، تنبیهات چهار مرحله دارد:
- تذکر کتبی برای بار اول
- تذکر کتبی برای بار دوم
- کسر کردن بخشی از تسهیلات و پاداش فرد یا تمام آن
- محروم شدن فرد از ارتقای شغلی و یا تنزل مقام
برای هرکدام از تخلف‌های چهارگانه که در بالا به آنها اشاره شد، بخشی از این تنبیهات اجرا میشود.
رسیدگی
کمیته‌های انضباط کار طبق گزارش‌های ارجاعی که از سرپرست‌ها، رئیس‌ها و مدیران به دبیرخانه می‌رسد، کار رسیدگی را آغاز می‌کنند.
اتخاذ تصمیم، ابلاغ و اجرا
در این مرحله کمیته بعد از بررسی اسناد و مدارک پرونده، شنیدن دفاعیات متهم و در نظر گرفتن شرایط و عوامل دیگر، تصمیم نهایی را خواهد گرفت. یکی از نکات مهمی که در تهیۀ آیین‌نامه انضباطی باید مد نظر داشت این است که امکان اعتراض به مراجع قضایی دربارۀ تصمیماتی که در این کمیته گرفته میشود، برای فرد یا افراد وجود دارد.
نتیجه‌گیری:
همانطور که اشاره شد، تهیۀ آیین‌نامه انضباطی برای شرکت‌ها یکی از کارهای جانبی مربوط به حوزۀ حسابداری بود که البته جزو وظایف اصلی حسابدار به شمار نمی‌آمد. آیین‌نامه‌های انضباطی شرکت‌ها و ادارات بخش‌های مختلفی دارند که ساختار کلی‌شان یکسان است ولی ممکن است در موارد جزئی‌تر اختلاف‌هایی با یکدیگر داشته باشند.
یک راه حل برای مدیریت منابع انسانی :
فناوری اطلاعات به سرعت در حال تغییر است و همزمان با تغییر خود مدیریت منابع انسانی را نیز دگرگون می کند. فینتو یک نرم افزار آنلاین جهت انجام برخی امور در حوزه مدیریت منابع انسانی مانند سیستم حضور و غیاب آنلاین، سیستم حقوق و دستمزد و تنخواه گردان می باشد.با فینتو می توانید امور گفته شده را با صرف زمان و هزینه پایین انجام دهید و از آن لذت ببرید.
سلام. آیا در بخش تنبیهات حتما تنبیهی که در آیین نامه انضباطی می آوریم باید شامل همین 4 مرحله باشد؟ من شیوه دیگری مد نظرم بود.