منشور کمیته‌ی حسابرسی

کمیته‌ی حسابرسی یکی از بنیادی‌ترین مفاهیمی است که در سال‌های اخیر و به ویژه پس از رسوایی‌های شرکت‌های بزرگ از جمله انرون، وردکام و … در کانون توجه نهاد‌های قانون‌گذاری و حرف‌های کشورهای توسعه یافته و بین‌المللی قرار گرفته است.
این کمیته که از ارکان اصلی راهبری شرکتی محسوب می‌شود به هیأت‌های مدیره در انجام وظایف مالی و امانت‌داریشان در برابر سهام‌داران کمک می‌کند. هم‌چنین کمیته‌ی حسابرسی موجب ارتقای  سطح پاسخگویی مدیران نهادهای دولتی و بخش عمومی در برابر شهروندان و نمایندگان منتخب آن‌ها می‌شود. از این رو در  این مقاله، در جهت معرفی و آشنایی با مفهوم، اصول و تبیین جایگاه قانونی این کمیته تلاش می‌شود.

تعریف کمیته‌ی حسابرسی:

کمیته‌ی حسابرسی به وضوح به کار نظارتی و پایشگری می‌پردازد،و برای انجام آن، بر مدیریت ارشد مالی و حسابرسان برون‌سازمانی اتکا می‎کند. این کمیته، با ظرافت به عنوان کمیته‌های دائمی از هیأت مدیره‌ی شرکت که به عنوان پلی بین مدیریت و حسابرس مستقل عمل می‌کند تعریف شده است.
هم‌چنین کمیته‌ی حسابرسی به عنوان نماینده سهامداران برای حفاظت از منافع و حقوق آنان تعریف شده است. اولین تعریف قانونی از این کمیته در بخش 205 قانون ساربنز آکسلی ارائه شده است، این بخش کمیته‌ی حسابرسی را این گونه تعریف می‌کند ” کمیته‌ای ( یا نهاد معادل) که توسط و از میان اعضای هیأت‌مدیره ناشر اوراق بهادار با هدف نظارت بر فرآیندهای گزارشگری مالی و حسابرسی صورت‌های مالی ناشر تشکیل می‌شود؛ و در صورت موجود در ارتباط با یک ناشر، کل هیأت مدیره ناشر این نظارت را انجام می‌دهد” .

اصول کمیته‌ی حسابرسی:

منشور کمیته حسابرسی: 

کمیته‌ی حسابرسی باید منشور سازمانی مکتوب داشته باشد که به طور شفاف اختیارات، مسئولیت‌های نظارتی، منابع، وظایف، ساختار، فرآیندها، استقلال، الزامات و صلاحیت‌های اعضا و روابط با مدیریت، حسابرسان داخلی و مستقل را مشخص نماید.
برخی از قوانین منشور سازمانی این کمیته به شرح زیر می‌باشد:
ماده (1): هدف از تشکیل کمیته‌ی حسابرسی، کمک به ایفای مسئولیت نظارتی هیأت مدیره و بهبود آن جهت کسب اطمینان از موارد زیر می‌باشد:
1: اثربخشی فرآیندهای نظام راهبری، مدیریت ریسک و کنترل‌های داخلی
2: سلامت گزارشگری مالی
3: اثربخشی حسابرسی داخلی
4: استقلال حسابرس مستقل و اثربخشی حسابرسی مستقل
5: رعایت قوانین، مقررات و الزامات

اختیارات کمیته‌ی حسابرسی:

ماده (1): هیأت مدیره در چارچوب مسئولیت‌های این کمیته به آن‌ها اختیار می‌دهد که:
1: فعالیت‌های خود را در محدوده منشور کمیته‌ی حسابرسی انجام دهد
2: در صورت نیاز، مشاوران ذی صلاح را در راستای انجام وظایف به کار گیرد
3: به مدیران، کارکنان و اطلاعات مورد نیاز دسترسی نامحدود داشته باشد
4: رویه‌هایی را برای دریافت، نگه داری و رسیدگی به شکایات و گزارش‌های تخلف دریافتی در رابطه با گزارشگری مالی و کنترل‌های داخلی یا سایر موضوعات مربوط به شرکت وضع کند.
5: از مدیران، کارکنان و حسابرس مستقل شرکت و شرکت‌های فرعی یا افراد دیگر به منظور حضور در جلسه دعوت به عمل آورد.
ماده (2): هیأت مدیره تمهیداتی فراهم می‌آورد که…
1: منابع مورد نیاز برای انجام وظایف این کمیته به طور کامل و بدون هیچ مانعی در اختیار آن قرار گیرد
2: اطلاعات مناسب، کافی و به موقع در اختیار کمیته‌ی حسابرسی قرار گیرد
3: نحوه جبران خدمات اعضای کمیته در چارچوب قوانین مربوط معین گردد
4: زمان کافی برای رفع عدم توافق بین هیأت مدیره شرکت و کمیته‌ی حسابرسی جهت بحث و بررسی اختصاص یابد.

حتما بخوانید: کلان داده چگونه به حسابداری کمک می‌کند؟

ترکیب و ویژگی‌های اعضای کمیته حسابرسی

ماده (5):
1: کمیته حسابرسی از سه تا پنج عضو که اکثریت آن‌ها مستقل و دارای تخصص مالی هستند، با انتخاب و انتصاب اعضای هیأت مدیره تشکیل می‌گردد.
2: رئیس کمیته باید عضو مستقل هیأت مدیره یا عضو غیر موظف مالی هیأت مدیره باشد.
تبصره: مدیر اجرایی شرکت، مجاز به عضویت در این کمیته نمی‌باشد.

مسئولیت‌های کمیته‌ی حسابرسی:

• کنترل‌های داخلی و مدیریت ریسک
• گزارشگری مالی
• حسابرسی داخلی
• حسابرسی مستقل
• رعایت قوانین، مقررات و الزامات
• گزارش‌دهی و سایر مسئولیت‌ها

کمیته‌ی حسابرسی در ایران:

در ایران نیز برای اولین بار در آیین‌نامه راهبری شرکتی شرکت بورس اوراق بهادار به ایجاد، نقش و مسئولیت‌های کمیته‌ی حسابرسی توجه شده است. بر اساس این آیین‌نامه که در آبان 1386 به تصویب هیأت مدیره شرکت بورس رسیده است ” هدف این کمیته، کمک به هیآت مدیره در انجام مسئولیت‌های نظارتیش می‌باشد تا از موارد زیر اطمینان حاصل نماید:

• شایستگی و استقلال حسابرسان مستقل
• رعایت قوانین و مقررات لازم الاجرا
• درستی صورت‌های مالی
• عملکرد صحیح حسابرسان داخلی و مستقل

بر اساس این آیین‌نامه، این کمیته شامل پنج عضو است که حداقل دو عضو آن از اعضای غیر موظف هیآت مدیره و بقیه از خارج شرکت و به انتخاب هیات مدیره هستند. هیات مدیره اعضای کمیته و رئیس کمیته را معین می‌کند.
هر یک از اعضای کمیته باید مستقل و آشنا با حسابداری و امور مالی باشند. حداقل دو نفر از اعضای کمیته باید حسابدار رسمی یا کارشناس امور مالی باشند. هیچ یک از اعضای کمیته‌ی حسابرسی نباید هم‌زمان عضو کمیته‌های‌حسابرسی بیش از دو شرکت سهامی عام دیگر، انجام وظیفه کنند.  اعضای این کمیته نمی‌توانند در بیش از سه کمیته‌حسابرسی شرکت‌های سهامی عام با احتساب شرکت فعالیت داشته باشند.
جمع بندی:
کمیته‌ی حسابداری باید نهایتا به اعضای هیأت مدیره به نمایندگی از ذینفعان پاسخگو باشد. برای انجام این وظیفه کمیته‌حسابرسی باید هر سه ماه یکبار به هیأت مدیره و سالانه به سهامداران درباره‌ی فعالیت‌ها و دست‌آوردها و عملکرد خود گزارش دهد.
امیدواریم این مقاله در تفهیم اصول کمیته حسابرسی مفید واقع شده باشد.
فینتو:
فینتو یک سیستم آنلاین برای محاسبه حقوق و دستمزد می باشد.با این سیستم شما به سادگی قادر خواهید بود تا حقوق و دستمزد کارکنان خود را با صرف کمترین زمان و پرداخت کمترین تعرفه ها،محاسبه کنید و فیش حقوقی چاپ کنید. همچنین در سیستم حقوق و دستمزد فینتو می توانید دیسکت بیمه، مالیات و بانک را به سادگی در یافت کنید.منتظر چی هستید! ثبت نام کنید و لذت ببرید.