فارغ از اینکه یک موسسه در حیطه بازرگانی یا خدماتی و یا تولیدی و یا هر حوزه دیگری فعالیت نماید، سیستم حقوق و دستمزد آن از بخش‌های با عناوین واحد کارگزینی یا منابع انسانی، واحد ثبت و درج ورود و خروج کارکنان و نیز واحد حسابداری حقوق و دستمزد تشکیل می‌شود؛ که در این مقاله توضیح مختصری راجع به موارد فوق و نیز سایر اصطلاحات حقوق و دستمزد ارائه خواهیم نمود.
واحد کارگزینی
در هر سازمانی واحدی به نام واحد کارگزینی وجود دارد و مشغول به فعالیت است که وظیفه اصلی آن ساماندهی منابع و نیروهای انسانی آن سازمان می‌باشد. این واحد موظف است اطلاعات دقیق مرتبط با اسامی کارمندان و زمان دقیق استخدام آنها، تاریخ انتهای خدمت و میزان حقوق را با دقت و مطابق با قوانین اداره کار و امور اجتماعی تهیه نماید و برای انجام سایر امور مربوط به حقوق و دستمزد کارمندان این لیست را به واحد حسابداری و دستمزد تحویل دهد. از دیگر وظایف محوله به این بخش، انجام امور نقل و انتقالات نیروها به واحدها و بخش‌های دیگر و نیز آموزش صحیح کارمندان در مورد نحوه صحیح استفاده از مرخصی برای کارمندان بر عهده این واحد است. همچنین واحد کارگزینی می‌بایست قبل از به‌کارگیری نیروها آنها را با شرح دقیق وظایفی که طی دوران خدمت بر عهده آنان خواهد بود آشنا سازد.
واحد ثبت دقیق زمان ورود و خروج کارکنان
در این واحد زمان دقیق حضور کارکنان در محل کار و مشغول بودن هر یک به انجام فعالیت‌های مشخص‌شده در آن زمان، در لیست مشخصی ثبت می‌شود و مطابق با ساعت ورود و خروجشان به مجموعه، در واحدهای مربوطه حقوق و مزایای کارکنان و سایر امور مربوط به آنان ساماندهی می‌شود. این ثبت اطلاعات به شیوه‌های مختلفی می‌تواند صورت پذیرد.
به منظور ثبت زمان ورود و خروج پرسنل معمولا از دستگاه‌های حضور و غیاب استفاده می‌کنند، که این دستگاه‌ها به سه شکل موجود می‌باشند:
اثر انگشتی
تشخیص چهره
کارتی
حسابداری حقوق و دستمزد
یکی از حیطه‌های شغلی رشته حسابداری، حسابداری حقوق و دستمزد نامیده می‌شود که امور مربوط به حساب‌وکتاب و درج دقیق میزان حقوق و مزایای کارمندان را انجام می‌دهد. شاید به جرات بتوان گفت این بخش قلب تپنده و اساسی یک شرکت و یا یک ارگان می‌تواند باشد.
لیست حقوق و دستمزد
لیست حقوق و دستمزد درواقع لیستی است که بسته به نوع خدمات یا فعالیت‌های سازمان یا ارگان مربوطه و نوع قراردادهای کاری که مابین کارفرما و کارمندان بسته می‌شود ممکن است متفاوت باشد؛ اما به‌طورکلی و متعارف یک لیست حقوق و دستمزد می‌تواند شامل موارد به این شرح باشد: نام و نام خانوادگی کارمند شاغل – میزان دستمزد – اضافه‌کاری – نوبت‌کاری – شب‌کاری – فوق‌العاده‌های حق اولاد – حق مسکن – خواروبار – کمک‌های غیر نقدی – حق ایاب‌وذهاب – جمع حقوق و مزایا – ستون کسورات شامل حق بیمه‌های اجتماعی، مالیات و وام – ستون مبلغ خالص پرداختنی و بسیاری موارد دیگر است.
حتما بخوانید: نکات کلیدی در محاسبه حقوق و دستمزد
هزینه حقوق و دستمزد
هر پرسنلی در موسسه یا ارگان محل فعالیتش به واسطه فعالیتی که در جهت تولید یک محصول یا ارائه یک خدمت انجام می‌دهد، سهمی در ارزش و هزینه تمام‌شده آن کالا یا خدمت را از آن خود میکند. به این سهم که به‌منظور جبران خدمات ارائه‌شده توسط آن پرسنل به وی تعلق میگیرد، حقوق و دستمزد می‌گویند.
انواع دستمزد بر اساس نوع فعالیت
دستمزد کارکنان با توجه به اینکه در تولید محصولات چه نقشی دارند، به دو دسته دستمزد مستقیم و غیر مستقیم طبقه بندی می شوند.
– دستمزد مستقیم
کارکنان و پرسنلی که به طور مستقیم در تولید محصولات و کالاها نقش دارند و در خط تولید یک واحد تولیدی کار می کنند دستمزد مستقیم به آنها تعلق میگیرد.
– دستمزد غیر مستقیم
به پرسنل بخش اداری که فعالیت آنها به صورت مستقیم در ارتباط با محصولات نیست دستمزد غیر مستقیم تعلق میگیرد.
مالیات بر حقوق و دستمزد
به مبلغ قابل پرداخت برای هر کارمندی به جهت شرایط کاری که از جانب دولت برای افراد کارمند ایجادشده است و سایر خدمات دیگری که به ایشان تعلق میگیرد، مالیاتی در نظر گرفته می‌شود؛ که می‌بایست این مالیات از طریق کارفرما و طبق قانون محاسبه شود و از میزان حقوق و دستمزد کارمند کسر گردد و به‌حساب وزارت امور اقتصادی و دارایی واریز شود.
حق بیمه حقوق و دستمزد
مطابق با قانون کار و امور اجتماعی می‌بایست هرماه میزان مشخصی مثلاً حدود 7 درصد از مبلغ حقوق و مزایای کارمندان به‌منظور حق بیمه، کسر شود و همراه با حق بیمه کارفرما که میزان حدود 23 درصد در نظر گرفته می‌شود، به‌حساب سازمان بیمه‌کننده واریز گردد.
تخصیص حقوق
میزان حقوقی که به پرسنل ارگان‌ها تعلق میگیرد از مجموع 2 بخش حاصل می‌شود: بخش مزایا که شامل حقوق مبنا، حق فوق‌العاده شغل، حق عائله‌مندی، حق فوق‌العاده محل خدمت، حق فوق‌العاده جذب می‌باشد. همچنین بخش کسورات که شامل مالیات، بیمه عمر، بیمه حقوق 27 درصد، بازنشستگی و وام می‌شود.
مزایای مستمر و غیرمستمر در حیطه حقوق و دستمزد
همان‌طور که مستحضر هستید شخص کارمند می‌تواند علاوه بر حقوق پایه یا اصلی، مزایای دیگری را نیز از کارفرما دریافت نماید. به‌این‌ترتیب مفهوم مزایا به مبالغی تعلق میگیرد که مضاف بر مبلغ حقوق اصلی به کارمند پرداخت می‌گردند. مزایا به 2 دسته مستمر و غیرمستمر تقسیم می‌شوند. مزایای مستمر همان‌طور که از نام آن مشخص است مبالغی هستند که کارمند به‌طور ماهانه دریافت میکند. مزایای مستمر مانند حق مسکن و حق خواروبار است. همچنین مزایای غیرمستمر مبالغی هستند که بسته به شرایط کاری ایجادشده در مدت‌زمان مشخص به شخص کارمند پرداخت می‌گردند. مزایای غیرمستمر مانند حق مأموریت، حق پاداش می‌باشد.
ازجمله سایر پارامترهای حقوقی کارمندان رسمی، پیمانی و کارمندانی که طرح خود را می‌گذرانند، می‌توان به مواردی اشاره نمود: حق شغل – حق شاغل – فوق‌العاده شغل – تفاوت تطبیق – فوق‌العاده سختی شرایط محیط کار – فوق‌العاده بدی آب‌وهوا – مبلغ تضمین – فوق‌العاده محل خدمت – خدمت در مناطق جنگ‌زده – فوق‌العاده ویژه (ممتاز) – فوق‌العاده نشان‌های دولتی – کمک‌هزینه عائله‌مندی – کمک‌هزینه اولاد – فوق‌العاده ایثارگری – فوق‌العاده مناطق کمتر توسعه‌یافته – فوق‌العاده اشتغال خارج از کشور – فوق‌العاده مدیریت
مدت کار
همان‌طور که در ماده ۵۱ از قوانین کار و امور اجتماعی آمده است، مدت کار کارمند، مدت‌زمانی می‌باشد که شخص کارمند توان، انرژی و وقت خودش را در جهت انجام امور محول شده به وی از جانب کارفرما صرف کرده است. همچنین مطابق با تبصره ۱ این ماده مجموع ساعات کاری هر هفته از ۴۴ ساعت نبایست تجاوز نماید. البته برای کارهایی که در زمره امور طاقت‌فرسا و زیرزمینی از آنها یاد می‌شود، طبق ماده ۵۲ همین قانون، ساعت کار در هفته نباید از ۳۶ ساعت بیشتر شود.
نوبت کاری
در بسیاری از واحدهای تولیدی اغلب کارگران به صورت نوبتی کار می کنند مطابق ماده ۵۵ قانون کار ،کار نوبتی عبارتست از کاری که در طول ماه گردش دارد به نحوی که نوبتهای آن در صبح یا عصر یا شب واقع شود.
برای کارگرانی که در ماه به صورت نوبتی کار میکند اگر نوبت کار در صبح و عصر واقع شود ۱۰% و چنانچه نوبت کار او در صبح و عصر و شب قرار گیرد ۱۵% و در صورتی که نوبت کار در صبح و شب و یا عصر و شب باشد 22.5%علاوه بر دستمزد عادی به عنوان فوق العاده نوبت کاری پرداخت خواهد شد.
مفهوم اضافه‌کاری و شرایط مجاز بودن آن
زمانی محول نمودن اضافه‌کاری به کارکنان قانونی خواهد بود که مواردی حاصل‌شده باشند: 1- ابراز تمایل و موافقت از جانب کارمند – 2- تعیین ۴۰ درصد مزد هر ساعت کاری علاوه بر مبلغ حقوق و دستمزد تعیین‌شده برای هر ساعت کاری در حالت عادی – 3- تعیین سقف مشخص برای اضافه‌کاری کارمندان که این سقف برای هرروز ۴ ساعت می‌باشد (که البته در موارد استثنایی و با توافق طرفین این میزان می‌تواند تغییر داشته باشد).
فینتو:
فینتو یک سیستم آنلاین برای محاسبه حقوق و دستمزد می باشد.با این سیستم شما به سادگی قادر خواهید بود تا حقوق و دستمزد کارکنان خود را با صرف کمترین زمان و پرداخت کمترین تعرفه ها،محاسبه کنید و فیش حقوقی چاپ کنید. همچنین در سیستم حقوق و دستمزد فینتو می توانید دیسکت بیمه، مالیات و بانک را به سادگی در یافت کنید.منتظر چی هستید! ثبت نام کنید و لذت ببرید.
