تولید ناخالص داخلی چیست؟ تعریف GDP و عوامل موثر بر رشد آن

مقصود از تولید ناخالص داخلی جمع ارزش نهایی کلیه محصولات و سرویس هایی است که در یک دوره زمانی مشخص در درون مرز های یک کشور ساخته شده اند. توجه داشته باشید که با آنکه برای محاسبه تولید ناخالص داخلی شیوه های متنوعی وجود دارد ولی با این وجود همواره ارزش نهایی محصولات و سرویس ها در  ارزیابی این شناسه مدنظر قرار گرفته می شود.
مقصود از ارزش نهایی، اعتبار محصولات و خدماتی است که بی واسطه هستند و در پایان چرخه تولید واقع می شوند. سرویس ها و خدمات عرضه شده از طرف یک پزشک یا مبلمان ساخته شده برای خانه ها معمولا مدلی از سرویسات و محصولات نهایی می باشند. در ارزیابی تولید ناخالص داخلی ارزش نهایی محصولات و خدمات ایجاد شده به وسیله وابستگان خارجی مقیم در کشور ارزیابی می شود، اما ارزش نهایی محصولات و سرویس های نهایی ساخته شده به وسیله متولدین یک کشور که مقیم یک کشور دیگری است ارزیابی نمی شود. همچنین در این گونه محاسبات ناخالصی داخلی محصولات در واحد غیر پولی اقتصاد نظیر امور اجتماعی، خانه داری و … مدنظر قرار گرفته نمی شود.
در بین مشخصه های مربوط به اقتصاد کلان GDP معمولا از اعتبار و ارزش خاصی بهره مند است. چرا که نه فقط مانند عمده ترین مشخصه کارکرد اقتصادی در تجزیه و تحلیل، واکاوی ها و تخمین ها به کار برده می شود بلکه خیلی از دیگر نمونه های کلان اقتصاد کالا های جانبی ارزیابی و تخمین آن به شمار می آیند. تمامی ارزش ریالی کالاهای نهایی ساخته شده به وسیله بخش های اقتصادی ساکن کشور در بازه زمانی مشخص را تولید ناخالص داخلی می گویند. با ما همراه باشید تا در ادامه این مطلب با انواع GDP،  تاثیرات آن بر رشد و همچنین نحوه محاسبه و برآورد آن آشنا شوید.

آشنایی با انواع تولید ناخالص داخلی

شیوه های متنوعی برای ارزیابی تولید ناخالص داخلی یک کشور موجود می باشد ولی شناسایی اقسام و به کار گیری آن ها بسیار حائز اهمیت است.

• تولید ناخالص داخلی اسمی:

برای مثال در سال ۲۰۱۵ میزان ناخالصی کشور آمریکا تقریبا برابر هجده تریلیون دلار بوده است. این رقم موید مقدار اسمی تولید ناخالصی این کشور می باشد چرا که این تخمین خام است و بالا رفتن قیمت هم در آن لحاظ شده است. معمولا در سازمان تحلیل آمار های اقتصادی در کشور آمریکا هر چند ماه یکبار این تخمین را اجرا می نمایند و هر نوبت با اخذ مفروضات و داده های جدید آن را مورد بازبینی قرار می دهد.

حتما بخوانید: چند نکته مهم مدیریت کسب و کار برای کارفرمایان

واقعی GDP:

یکی دیگر از انواع تولید ناخالص داخلی می توان به GDP واقعی اشاره نمود. به مفهوم تطبیق هر سال به سال بازدهی های اقتصادی، بایستی اثربخشی تورم را از برآوردها خارج نمود. برای این عمل، GDP واقعی ارزیابی می شود که در آن شاخصه های ضمنی قیمت به کار برده می شود. این مشخصه مشخص می کند که نرخ ها در قیاس با سال پایه به چه میزان تغییر نموده است. GDP واقعی معمولا با ضرب تولید ناخالص داخلی اسمی در شاخص ضمنی قیمت به دست می آید. در این ارزیابی معمولا بایستی به ۳ نکته توجه نمود.
درآمد موسسات و اشخاص بیرون از کشور در ارزیابی وارد نمی شود. در نهایت اثربخشی نرخ ارز و تدابیر تجاری از ارزیابی حذف می شود.
اثر بخشی تورم از ارزیابی ها حذف می شود.
فقط کالاهای نهایی در ارزیابی ها وارد می شوند به عنوان مثال یک موسسه تولیدی کفش، بند کفش تولید نمی کند و فقط ارزش کفش ارزیابی می شود و بند آن محاسبه نمی شود‌.
تولید ناخالص داخلی اسمی از میزان واقعی آن بیشتر است. در سال ۲۰۱۵ این میزان در کشور آمریکا معادل ۱۶ تریلیون دلار بود که سازمان تحلیل آمار های اقتصادی این کشور آن را مطابق سال ۲۰۰۹ به عنوان سال مبنا ارزیابی نموده است.

• نرخ رشد:

نرخ رشد GDP مقدار افزایشی است که در بازدهی های اقتصادی سه ماهه یک کشور اتفاق می افتد. این نرخ بطور دقیق تعیین می کند که اقتصاد یک کشور با چه سرعتی در حال رشد و پیشرفت است. خیلی از کشورها برای ارزیابی نرخ رشد GDP واقعی را به کار میگیرند تا اثربخشی اقتصاد در  نرخ رشد الغا شود.

• سرانه تولید ناخالص داخلی:

مطلوب ترین روش برای تطبیق کشور ها از لحاظ میزان GDP است؛ چرا که بعضی از کشور ها به این دلیل دارای بازدهی های اقتصادی عظیمی هستند که دارای جمعیت بیشتری هستند، برای داشتن تطبیق دقیق و درست احتیاج به سرانه  GDP است. این استاندارد از تقسیم  تولید ناخالص داخلی واقعی بر شمار افراد مقیم یک کشور ارزیابی می شود و تعیین کننده معیار زندگی اشخاص در یک کشور می باشد.

مطلب پیشنهادی: راهنمای دریافت شناسه ملی و کد اقتصادی و تفاوت آنها

تفاوت درآمد دولت و تولید ناخالص داخلی چیست؟

برعکس اعتقاد بیشتر مردم مقدار درآمد سالانه دولت، تولید ناخالص داخلی نیست. GDP یکی از مقیاس های سنجش در اقتصاد به حساب می آید و شامل تمامی ارزش محصولات و خدمات نهایی است که در خلال یک بازه زمانی مشخص بر حسب معمول یک سال، در یک کشور ایجاد می شود.‌ در این تشریح مقصود از محصولات و خدمات نهایی، محصولات و خدماتی است که در پایان گردش تولید واقع شده اند که خود آنها برای ساخت و خدمات دیگر معامله نمی شوند.
بدان مفهوم که جز آن بخش از خدمات و محصولاتی است که به کاربر نهایی فروخته می شود و یا به هر شیوه ای دیگر به دست او خواهد رسید.
لازم به ذکر است که در حقیقت تولید ناخالص داخلی مقدار کل درآمد مردم  داخل قلمرو آن کشور را به نمایش می گذارد و تنها به درآمد دولت متناهی نشده است.  معمولا گونه درآمد و سرویس ها هم با یکدیگر  متمایز می باشند ولی اعتبار پولی کل تمامی آنها قابل ارزیابی بوده و در GDP محاسبه می شود که شامل پرسنلی که زمان خویش را داد و ستد می نمایند تا تجارت ها که محصولات و خدمات خود را معامله می نماید می باشد.
کلیه پویندگان اقتصادی  تنها یک چیز را به فروش می رساند که آن هم توسط GDP ارزیابی می شود. ارزیابی درآمد کلیه تجارت های یک کشور از کم جمعیت تا پر جمعیت معمولا عملی بسیار وقت گیر و دشواری است. در کشور های پیشرفته ارزیابی تولید ناخالص داخلی به علت زیر بناهایی که از پیش برای این مشکلات ساماندهی شده اند به آسانی و خیلی فوری صورت می گیرند. ولی در کشورهایی نظیر ایران که میزان کلاهبرداری و پولشویی قابل توجهی دارد ارزیابی GDP همواره با مسائل متنوعی روبرو می شود و در بیشتر مواقع رقم کسب شده با حقیقت فاصله بسیاری دارد.

آشنایی با عوامل موثر بر رشد تولید ناخالص داخلی

عوامل تاثیر گذار بر رشد تولید ناخالص داخلی در چیست؟

سرمایه گذاران همیشه به نظارت نرخ رشد می پردازند تا بدین وسیله بتوانند دارایی های اختصاص یافته خویش را همزمان با سرعت تحولات ساماندهی نمایند. افزون بر این سرمایه گذاران نرخ رشد کشور ها را تطبیق می نمایند تا مشاهده نماید مطلوب ترین شانس های سرمایه گذاری در کدام یک از کشور ها مهیا است. اکثر این سرمایه گذاران تمایل دارند سهام موسسات را خریداری نمایند که سرعت رشد بالایی دارند.
در کشور آمریکا، بانک مرکزی برای تصمیم گیری درباره اعمال تدابیر انبساطی برای مواجهه با تلاطم اقتصادی یا تدابیر های انقباضی برای پیشگیری از تورم، نرخ رشد را به کار می گیرند. به عنوان مثال تصور نمایید نرخ رشد سرعت پیدا نموده است در این شرایط بانک برای راکد نمودن تورم، نرخ بهره را افزایش می دهد. در این شرایط شانس به سرمایه گذاری با سود ثابت افزایش می یابد، زیرا که در سال آتی بالا و پایین شدن میزان بهره افزایش خواهد یافت. اگر میزان نرخ رشد کم شود بیکاری و یا کاهش نیرو در کشور طی چندین ماه سر صعودی می یابد. کم شدن رشد به این مفهوم است که درآمد حاصل از مشاغل خیلی کم است.
همچنین می توان از اعلان های تولید ناخالص داخلی به این نتیجه رسید که چه قسمت هایی از اقتصاد در مسیر رشد واقع شده و چه قسمت های سیر نزولی را در پیش گرفته اند. این اصول به سرمایه گذاران یاری می رسانند که مشخص نمایند سرمایه های خویش را در کدام حیطه وارد نمایند.
همان گونه که قبلا ذکر نمودیم شیوه های متنوعی برای محاسبه  تولید ناخالص داخلی یک کشور وجود دارد معمولا ۳ روش وجود دارد که در زیر به آنها خواهیم پرداخت:

• روش اول

در این روش به شیوه هزینه می باشد که در آن GDP عبارتند از مجموع ارزش پولی مخارج هایی که برای تهیه محصولات و سرویس های نهایی به وسیله خانوار (مصارف)، موسسات (سرمایه گذاران)، دولت و دیگر کشور ها می پردازند.

• روش دوم

شیوه دوم محاسبه ای به شیوه درآمد می باشد که GDP از مجموع ارزش پولی درآمدهای متنوع نظیر سود، حقوق و دستمزد، اجاره که اشخاص از ساخت همان محصولات و سرویس های نهایی کسب می نمایند.

• روش سوم

این روش به صورت بازده می باشد که در آن GDP ارزش پولی کلیه محصولات و سرویس های نهایی است که به وسیله تولید کنندگان متنوع ساخته می شود؛ منهای مخارج پرداختی آن ها برای متریال و همچنین کم کردن استهلاک و  اعمال تراز سازی ضروری. با آنکه در هر ۳ روش عدد تولید ناخالص داخلی بایستی برابر باشد ولی در عمل امکان دارد اختلافاتی وجود داشته باشد.
متداول ترین آنها ارزیابی با ملاحظه مصرف به این شیوه می باشد:
GDP= مصرف خصوصی + سرمایه گذاران + مصارف دولتی + (صادرات _ واردات)
در دنیای بغرنج و دشوار امروزی این تولید ناخالص مانند افزاری برای سنجش رفاه و آسایش بیشتر تعیین شده است آن هم در دنیایی که به سرعت با پیشرفت روز به روز تکنولوژی، تحولات جمعیتی و بالا رفتن نامساوی درآمد مواجه است و احتیاج فوری برای پایین آوردن نیرو بر پیرامون زیست فیزیکی وجود دارد.
معرفی فینتو