مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات است که اشتباهات و سوالات زیادی درباره آن وجود دارد و با تغییرات قوانین آن گاهی موجب اختلاف و زیان های مالی برای وراث میشود. در این آموزش از فینتو قصد داریم که به صفر تا صد هرآنچه لازم است درباره جدیدترین قوانین مالیات بر ارث بدانید بپردازیم. پس مثل همیشه تا انتها همراه فینتو باشید.
قانون جدید مالیات بر ارث
مالیات بر ارث نوعی از مالیات مستقیم است که به تمامی اموال منقول و غیر منقول متوفی تعلق میگیرد. و هر زمان که وراث قانونی او قصد تقسیم اموال را داشته باشند، لازم است ابتدا مالیات بر ارثی که به هر یک از اموال تعلق میگیرد را بپردازند. در قانون جدید مالیات بر ارث که از سال 1395 برقرار شد و مشمول متوفیان فروردین 1395 به بعد است تغییرات مهمی در قوانین مالیات بر ارث ایجاد شده است که ادامه آن ها را باهم میخوانیم:
- وراث برای دریافت گواهی انحصار وراثت باید به شورای حل مختلف مراجعه کنند و دیگر نیازی به مراجعه به اداره مالیات نیست.
- مطابق با قانون جدید برای دریافت گواهی واریز مالیات بر ارث، وراث میتوانند به صورت موردی ماترک متوفی را به تاریخ نقل و انتقال اعلام کنند و پس از پرداخت مالیات متعلقه، گواهی را دریافت نمایند و برخلاف قانون قدیم، اجباری به دریافت گواهی واریز برای تمام اموال به صورت یک جا نیست.
- در قانون جدید وراث یک سال مهلت برای ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث دارند. تا سال 95 این مهلت زمانی، 6 ماهه در نظر گرفته میشد.
- نرخ مالیات بر ارث در قانون جدید بین 5 تا 40 درصد، مطابق با نوع اموال و طبقه وراث است (که در ادامه به توضیح کامل آن پرداخته ایم).
” بیشتر بخوانید: قرار تامین مالیات چیست؟ صفر تا صد قوانین “
ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث
پس از دریافت گواهی انحصار وراثت از طریق شورای حل اختلاف، وراث فرصت دارند که ظرف مدت یک سال به سامانه https://ersportal.tax.gov.ir مراجعه کنند و نسبت به ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث اقدام کنند. در صورتی که با نحوه ارسال این اظهارنامه آشنا نیستید، فایل آموزشی مقابل را دانلود و مطابق با آن مرحله به مرحله اقدام کنید : آموزش ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث
طبقه وراث چیست
مطابق با ماده 862 قانون مدنی، وراث بر حسب نسبتی که با متوفی دارند به سه طبقه تقسیم میشود. نرخ مالیات بر ارث برای هر یک از این طبقه ها متفاوت است که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
- طبقه اول: پدر و مادر، زن، شوهر، فرزند، نوه
- طبقه دوم: اجداد، برادر، خواهر و فرزندان آن ها
- عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آن ها
نرخ مالیات بر ارث
مطابق با ماده 17 قانون مالیات مستقیم، اموال و دارایی های منقول و غیرمنقول تمامی افرادی که بر اثر فوت واقعی یا فوت فرضی در قید حیات نیستند مشمول پرداخت مالیات بر ارث است. منظور از فوت فرضی افرادی است که به هر دلیل مفقود الاثر هستند و از طریق قضایی برای آن ها حکم فوت فرضی گرفته شده است و میتوان درمورد اموال به جا مانده از آن ها تعیین تکلیف کرد. نرخ مالیات بر ارث بر اساس ماده 17 ق.م.م و مطابق با طبقه وراث (بر حسب نسبتی که با متوفی) دارند و همچنین نوع اموال متفاوت است و نمیتوان نرخ ثابتی برای آن تعیین نمود. در ادامه نرخ مالیات بر ارث برای
جدول مالیات بر ارث
جدول مالیات بر ارث با استناد به ماده 17 قانون مالیاتهای مستقیم و طبقه وراث به شرح زیر است:
| املاک | سهام بورسی | سهام غیر بورسی و سهم الشرکه | حق واگذاری و سرقفلی | وسایل نقلیه | سپرده های بانکی مجاز
و سود سهام و اوراق مشارکت |
سایر اموال/ حق الامتیاز/ سپرده های غیر مجاز | |
| وراث طبقه اول | 7.5 | 0.75 | 6 | 3 | 2 | 3 | 10 |
| وراث طبقه دوم | 15 | 1.5 | 12 | 6 | 4 | 6 | 20 |
| وراث طبقه سوم | 30 | 3 | 24 | 12 | 8 | 12 | 40 |
مالیات بر ارث طلا
یکی از سوال های پر تکرار این است که مالیات بر ارث طلا چقدر است؟ مالیات بر ارث طلا برای طبقه اول 10% برای طبقه دوم 2% و برای طبقه سوم 40% است.
انواع مالیات بر ارث 1403
مالیات بر ارث به اموال و دارایی های زیر تعلق میگیرد:
- زمین و ملک (املاک)
- مغازه و حق واگذاری و سرقفلی مغازه
- خودرو و انواع وسیله نقلیه
- سهام بورسی
- سهام غیر بورسی و سهم الشرکه
- سپرده بانکی مجاز، سود سهام و اوراق مشارکت
- سایر اموال، حق الامتیاز و سپرده های غیرمجاز
موارد معاف از مالیات بر ارث
از بین اموال و دارایی های متوفی، مواردی نیز معاف از پرداخت مالیات هستند. این موارد عبارت هستند از:
- مزایای پایان خدمت، وجوه بازنشستگی و وظیفه
- مطالبات مربوط به بازخرید خدمت، خسارت اخراج و بیمه تامین اجتماعی
- وجوه پرداختی توسط موسسه، کارگاه یا کارفرما
- انواع مختلف بیمه های عمر و زندگی
- خسارت فوت و دیه
- اثاثیه محل زندگی متوفی (اثاث البیت)
- بدهی های شخص متوفی
- هزینه های کفن و دفن متوفی
زمان پرداخت مالیات بر ارث
گفتیم که وراث به مدت یک سال فرصت دارند که نسبت به ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث اقدام کنند. همچنین تا زمانی که وراث نسبت به پرداخت مالیات بر ارث اقدام نکنند، سند مالکیت اموال نمیتواند به نام آن ها زده بشود.
جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارث
عدم دریافت گواهی انحصار وراثت، عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی و یا عدم پرداخت مالیات جریمه ای معادل 10 درصد مالیات متعلقه خواهد داشت. همچنین به ازای هر ماه دیرکرد جریمه به میزان 2.5% به آن اضافه خواهد شد. به علاوه مطابق با ماده 34 قانون مالیات مستقیم امکان انتقال مالکیت اموال و ثبت سند رسمی مالکیت به نام آن ها تا زمانی که مبلغ مالیات پرداخت نشده باشد، وجود ندارد.
” بیشتر بخوانید: اعتراض به یرگ نشخیص مالیات – آموزش کامل “
ماده 34 مالیات بر ارث – ماده 34 قانون مالیات مستقیم
مطابق با ماده 34 قانون مالیات مستقیم که به نام ماده 34 قانون مالیات بر ارث هم شناخته میشود، اشخاص زیر مجاز نیستند که قبل از اخذ گواهی پرداخت مالیات مربوط، اموال یا دارایی های متوفی را به وراث یا موصی له تسلیم کنند یا به نام آن ها ثبت و یا معاملاتی درباره آن ها انجام دهند:
- بانک ها و سایر موسسات مالی و اعتباری، شرکتها، موسسات، نهادهای عمومی غیردولتی و سایر اشخاص حقوقی دولتی و غیر دولتی که وجوه نقد یا سفته یا جواهر و یا هر نوع مال دیگر از متوفی نزد خود دارند.
- ادارات ثبت اسناد و املاک موقعی که مال غیر منقول را به اسم وراث یا موصی له ثبت می نمایند
- دفاتر اسناد رسمی موقعی که می خواهند تقسیم‌نامه یا هر نوع معامله وراث راجع به اموال و دارایی‌های متوفی را ثبت نمایند
- شرکت هایی که متوفی در آنها مالک سهام یا سهم الشرکه می باشد
- شرکت های کارگزاری، صندوق‌های سرمایه گذاری و سایر نهادهای مالی
- صندوق‌های دادگستری و صندوق‌های ادارات ثبت اسناد و املاک کشور
بنابراین در صورتی که هر یک از افراد و دستگاه های فوق بدون دریافت مفاصا حساب مالیاتی اقدام به ثبت سند، انجام معامله و… برای وراث نمایند، محکوم به پرداخت جزای نقدی به میزان دو برابر خسارت وارده به دولت به طرفیت سازمان امور مالیاتی خواهد بود.
