مفروضات حسابداری را میتوان پایه ای ترین و اساسی ترین جز تشکیل دهنده یا به زبان ساده تر، الفبای دنیای حسابداری دانست. در این مقاله از فینتو به طور کامل درباره تمامی مفروضات حسابداری و همچنین کاربرد آن یاد میگیریم. پس مثل همیشه تا انتها همراه فینتو باشید.
مفروضات حسابداری چیست
به زبان ساده مفروضات حسابداری همان پایه هایی هستند که پایه و بنیاد اصول و استانداردهای حسابداری و تهیه گزارش های مالی هستند. در اصل مفروضات یا فرض های حسابداری چهارچوب دنیای حسابداری هستند و بدون آن ها تهیه صورت های مالی و گزارش های مالی و تحلیل و تفسیر آن ها ، بی نظم و غیرقابل اعتماد بود.
انواع مفروضات حسابداری
مفروضات حسابداری به انواع زیر تقسیم میشوند که در ادامه نیز هرکدام از آن ها را به طور کامل باهم یاد میگیریم.
- فرض تفکیک شخصیت (اقتصادی)
- فرض تداوم فعالیت
- فرض دوره مالی
- فرض واحد اندازه گیری
- فرض تعهدی
فرض تفکیک شخصیت
فرض تفکیک شخصیت را میتوان اصلی ترین و بنیادی ترین فرض حسابداری دانست. بر اساس این فرض، هر واحد اقتصادی یک شخصیت مستقل است (شخصیت حقوقی) و هویت این واحد اقتصادی جدا از مالکان و سهام داران آن است. بنابراین این فرض بر این اصل تاکید دارد که بدهی ها و دارایی های واحد اقتصادی باید مجزا از تمامی فعالیت های اقتصادی مالکان و سهامدارانش شناخته بشود . به عنوان مثال بدهی های شخصی سهامداران، جزو بدهی های واحد اقتصادی محسوب نمیشود. و به همین ترتیب تنها رویدادها و اسناد مالی که مرتبط با واحد اقتصادی هستند ثبت و در گزارش ها و صورت های مالی لحاظ میشوند. از این رو لازم است حساب هر کسب و کار از حساب مالک آن جدا باشد. تنها شرکت های تضامنی هستند که از این فرض پیروی نمیکنند. در شرکت های تضامنی شخصیت واحد اقتصادی از مالکان آن جدا نیست. بنابراین در صورتی که این واحد بدهی داشته باشد، طلبکاران میتوانند طلب خود را از اموال شخصی مالکان نیز مطالبه کنند.
فرض تداوم فعالیت در حسابداری
فرض تداوم فعالیت در ادامه فرض تفکیک شخصیت قرار دارد. این فرض بر این اصل استوار است که واحد اقتصادی در طول یک بازه زمانی قابل پیش بینی تداوم خواهد داشت و قرار نیست منحل یا تعطیل شود و منابع مالی کافی در اختیار دارد. بنابراین نیازی به فروش سریع دارایی ها برای تامین نقدینگی یا پرداخت بدهی ها وجود ندارد. از این فرض در بررسی و تحلیل بدهی های بلند مدت و دارایی های جاری استفاده میشود. این فرض در واقع مانع از ایجاد نوسانات تاثیر این فرض بر دارایی ها و بدهی ها را در ادامه باهم میخوانیم.
بدهی ها: در فرض تداوم فعالیت، بدهی ها به دو دسته بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم میشوند . بدهی های کوتاه مدت بدهی هایی هستند که طی یک جریان عملیاتی یا دوره مالی تسویه میشوند (مانند حساب های پرداختنی، مالیات پرداختنی، اقساط کوتاه مدت وام های بلند مدت) و مطابق با فرض تداوم فعالیت، شرکت نقدینگی کامل برای تامین پرداخت این بدهی در سر رسید مقرر را دارد.
بدهی های بلند مدت نیز شامل بدهی هایی هستند که موعد تسویه آن ها بیش از یک چرخه عملیاتی یا یک سال زمان میبرد. مطابق با فرض تداوم فعالیت این بدهی ها در سررسید خود پرداخت میشوند و بهره مربوط به بدهی های بلند مدت در دوره های مختلف، به عنوان هزینه ثبت میشود. همچنین اگر بدهی های بلند مدت، اقساط جاری (اقساط کوتاه مدت) داشته باشند، این اقساط به طبقه بدهی های کوتاه مدت منتقل میشود.
دارایی ها: دارایی ها در این فرض مطابق با ارزش دفتری پس از کسر استهلاک (مطابق با عمر مفید) ثبت میشوند.
فرض دوره مالی
فرض دوره مالی که آن را با نام دوره حسابداری هم میشناسیم نیز یکی دیگر از فرض های بنیادی حسابداری است. مطابق با این فرض از آن جایی که فعالیت های اقتصادی معمولا به صورت مستمر هستند، لازم است که برای بهبود عملکرد مالی، فعالیت ها به دوره های مالی معینی تقسیم شوند. دوره مالی معمولا یک ساله است و به آن سال گفته میشود. سال مالی به صورت معمول از فرودین تا پایان اسفند است. برخی از واحدهای اقتصادی و کسب و کارها نیز ممکن است بر حسب نیاز ، میان دوره های شش ماهه یا سه ماهه نیز به منظور گزارش گیری داشته باشند. به عنوان مثال شرکت های بورسی وظیفه دارند که گزارش های مالی سه ماهه ارائه کنند.
فرض واحد اندازه گیری
فرض واحد اندازه گیری بر این اصل تاکید دارد که تمامی اطلاعات مالی و حسابداری یک شرکت باید به یک واحد پولی مشخص (ریال یا دلار یا… ) ثبت و گزارش شوند. از آن جایی که این فرض اثر تورم را به خوبی منعکس نمیکند، در سال های اخیر مورد انتقادات بسیاری قرار گرفته است. به عنوان مثال اگر شخصی در کشوری که سالیانه 30% تورم دارد یک دارایی را خریده باشد، قیمت دارایی او پس از دو سال بیشتر از ارزش دفتری آن دارایی شده است (با در نظر گرفتن استهلاک). همچنین از آن جایی که واحد اندازه گیری باید یک واحد ثابت باشد (معمولا ریالی در ایران)، تبدیل ارزهای مختلف به واحد پولی ریال با توجه به نوسانات بازار ارز گاهی میتواند پیچیده باشد یا گزارشات مالی را درگیر پیچیدگی کند.
فرض تعهدی
فرض تعهدی را میتوان به عنوان پایه و اساس تهیه گزارش ها و صورت های مالی دانست. بر اساس این فرض درآمدها و هزینه ها در زمان وقوع ثبت میشوند و نه در زمان دریافت یا پرداخت وجه. به عنوان مثال اگر قرار است حقوق آبان ماه در آذر پرداخت شود، سند آن باید در همان ماه آبان شناسایی شود و نه در آذر ماه. خوب است در این قسمت به این نقطه در زمان های زیر شناسایی میشود:
درآمد ها:
درآمد ها زمانی شناسایی میشوند که
- درآمد قابل اندازه گیری و تحقق پذیر باشد حتی اگر وجه آن هنوز کامل دریافت نشده باشد
- درآمدی از فروش کالا یا خدمت حاصل شده باشد
هزینه ها:
بر اساس همین فرض هزینه ها نیز زمانی شناسایی میشوند که:
- مربوط به هزینه های همان دوره مالی باشند
- تعهد پرداخت آن ایجاد شده باشد (حتی اگر هنوز پرداخت آن صورت نگرفته باشد)
تفاوت اصول حسابداری با فرضیات حسابداری
فرضیات حسابداری پایه ها و بنیادهای سیستم حسابداری یک مجموعه هستند و چهارچوب گزارش ها و صورت های مالی را میسازند. اما اصول حسابداری مجموعه ای از قواعد است که بر اساس آن ها اطلاعات مالی شناسایی، ثبت و گزارش میشود. بنابراین میتوان گفت که فرضیات حسابداری جنبه بنیادی دارند و اصول حسابداری جنبه عملیاتی. اگر بخواهیم با دقیق مشهود تر تفاوت کاربرد این دو را باهم توضیح دهیم:
کاربرد مفروضات حسابداری
- مفروضات تعیین می‌کنند که چگونه واحد تجاری تعریف شود (فرض تفکیک شخصیت).
- مفروضات زمان‌بندی اطلاعات مالی را مشخص می‌کنند (فرض دوره مالی).
- بر تداوم عملیات واحد تجاری تأکید دارند (فرض تداوم فعالیت).
کاربرد اصول حسابداری:
- اصول مشخص می‌کنند که درآمدها چه زمانی شناسایی شوند (اصل تحقق درآمد).
- اصول تطابق بین هزینه‌ها و درآمدها را تضمین می‌کنند (اصل تطابق).
- اصول نحوه گزارش‌گری شفاف اطلاعات مالی را تعریف می‌کنند (اصل افشا).
با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو میتوانید در هر زمان و از هر کجا به تمام امور مالی و حسابداری خود رسیدگی کنید. فینتو قابلیت ثبت اتوماتیک اسناد، انبار داری، خزانه داری، ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان، تعریف انواع سطح دسترسی و گزازش گیری های متنوع و جامع را دارد. نرم افزار حسابداری فینتو 15 روز مهلت استفاده رایگان از تمامی امکانات نرم افزار حسابداری را برای شما پیش بینی کرده است و شما میتوانید همین حالا با کلیک بر روی تصویر زیر، حسابداری را کاملا رایگان با فینتو آغاز کنید:
