وصول چک برگشتی همیشه چالش برانگیز است. امروز در این مقاله از فینتو قصد داریم به صفر تا صد این موضوع بپردازیم که روش های وصول چک برگشتی چگونه است و بهترین روش وصول چک چیست؟
انواع روش وصول چک برگشتی
پیش از هر چیز خوب است با این نکته شروع کنیم که چک یک سند تجاری الزام آور است. بنابراین مطالبه آن نزد مراجعه قضایی بسیار ساده و قابل پیگیری تر از سایر معاملات است. در ادامه با توجه به تغییرات قانون چک، انواع روش های مطالبه و وصول چک برگشتی را باهم یاد میگیریم.
وصول چک از طریق درخواست اجرای چک (اجراییه مستقیم)
این مرحله را میتوان به عنوان ساده ترین روش وصول چک برگشتی دانست زیرا به طی کردن جلسه دادرسی و نوبت دادگاه نیاز ندارد و معمولا فرآیند آن 10 روز تا دو هفته زمان میبرد اما مهم است توجه داشته باشید که این روش برای چک های دارای شناسه صیادی و ثبت شده در سامانه بانک مرکزی امکان پذیر است. برای وصول چک از طریق این روش کافی است مراحل زیر را انجام دهید:
- مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و ارائه کتبی درخواست صدور اجراییه چک
- پس از آن درخواست شما به دادگستری ارجاع میشود.
- پس از بررسی درخواست و در صورت تایید، دادگاه اجراییه را صادر میکند.
- پس از صدور اجراییه، با مراجعه به اجرای احکام میتوانید به اندازه مبلغ چک، از اموال صادر کننده چک توقیف اموال بکنید.
نکته : در این روش امکان دریافت وجه خسارت و همچنین ممنوع الخروجی شخص صادر کننده وجود دارد.
وصول چک از طریق ثبت اسناد رسمی (اجراییه ثبتی)
این روش با توجه به این که نیازی به جلسه دادرسی دادگاه ندارد، یکی از روش های سریع وصول چک محسوب میشود. همچنین از طریق اجراییه ثبتی تمامی انواع چک (حتی چک قدیمی) میتواند مورد مطالبه قرار بگیرد. اما این روش معایبی هم دارد. مهم است بدانید که در صورت شکایت از طریق اجراییه ثبتی، امکان دریافت خسارت تاخیر تادیه وجود ندارد و همچنین در صورت عدم وصول چک نمیتوان برای آن شکایت کیفری ثبت کرد و نیاز به طی کردن مجدد مراحل در دفاتر قضایی و دادگاه است. همچنین در این روش تنها میتوان از شخص صادر کننده چک شکایت کرد و اگر چک ضامن داشته باشد، امکان مطالبه چک از ضامن یا ظهرنویس چک وجود ندارد.
مراحل اجراییه ثبتی چک
لازم است با مراجعه به اداره ثبت و ارائه اصل چک و گواهی عدم پرداخت چک که از سوی بانک صادر شده است تقاضای صدور اجراییه بکنید و در صورتی که پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن، چک همچنان وصول نشد، اموال صادر کننده چک به اندازه مبلغ چک توقیف خواهد شد یا به مزایده گرفته میشود.
تفاوت اجراییه مستقیم و اجراییه ثبتی
با توجه به این که گفتیم اجراییه مستقیم و ثبتی از سریع و ساده ترین روش های وصول چک برگشتی هستند، ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که کدام روش بهتر است؟ برای پاسخ به این سوال جدول زیر را برای شما آماده کرده ایم تا مقایسه این دو روش و همچنین بررسی شرایط چکی که قصد مطالبه آن را دارید، مناسب ترین روش را انتخاب کنید.
| ویژگی ها | روش اجراییه مستقیم | روش اجراییه ثبتی |
|---|---|---|
| مرجع اجرا | قوه قضائیه و دادگستری | اداره ثبت اسناد رسمی |
| نوع چک مورد قبول | فقط چک‌های دارای شناسه صیادی | همه چک‌ها (به شرط گواهی عدم پرداخت) |
| سرعت انجام | سریع (معمولاً کوتاه‌تر از رسیدگی قضایی) | سریع و بدون نیاز به دادگاه |
| هزینه ها | نسبتاً کمتر از روش ثبتی | ممکن است هزینه‌های اجرایی بیشتری داشته باشد |
| اعمال ضمانت اجرایی | توقیف اموال، ممنوع‌الخروجی، و … | توقیف اموال و دارایی، بدون ممنوع‌الخروجی |
| خسارت تاخیر تادیه | امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه | امکان مطالبه خسارت تادیه وجود ندارد |
| امکان شکایت کیفری همزمان | امکان طرح شکایت کیفری جداگانه وجود دارد | امکان شکایت کیفری وجود ندارد |
| رسیدگی به اعتراضات | از طریق دادگاه حقوقی و قضایی | ممکن است منجر به ارجاع پرونده به دادگاه شود |
وصول چک از طریق حقوقی
در صورتی که به هر دلیلی موفق نشدید از طریق اجراییه مستقیم چک را وصول کنید (به عنوان مثال اگر شخص اموالی برای توقیف نداشت)، میتوانید از طریق طرح دعوی حقوقی شکایت خود را ادامه دهید. این روش چون نیاز به جلسه دادرسی دارد روند طولانی تری خواهد داشت اما به طور کلی لازم است که مراحل زیر را طی کنید:
- مراجعه به دادگاه ارائه درخواست به همراه گواهی عدم پرداخت و اصل چک
- ثبت درخواست از طریق سامانه خدمات قضایی
- تعیین وقت رسیدگی توسط دادگاه
- در صورت اثبات ادعا حکم پرداخت به همراه وجه خسارت تاخیر صادر خواهد شد.
وصول چک از طریق کیفری
شکایت کیفری معمولا برای چک های بلامحل استفاده میشود و عموما علاوه بر پرداخت چک خسارت تاخیر تادیه، با مجازات حبس نیز همراه است. برای اثبات بلا محل بودن چک، لازم است که یکی از شروط زیر برقرار باشد:
- حساب شخص صادر کننده چک فاقد موجودی کافی باشد
- چک به صورت عامدانه به نحوی صادر باشد که پرداخت آن غیر ممکن باشد
مهلت قانونی شکایت کیفری
نکته مهم در خصوص وصول چک از طریق کیفری این است که این روش مستلزم رعایت مهلت قانونی است. منظور از مهلت قانونی شرایط زیر است:
- حداکثر 6 ماه از تاریخ صدور چک گذشته باشد
- حداکثر 6 ماه از تاریخ دریافت گواهی عدم پرداخت برای ثبت شکایت کیفری گذاشته باشد.
مراحل وصول چک از طریق شکایت کیفری
به طور کلی برای مطالبه چک از طریق شکایت کیفری لازم است مراحل زیر را طی کنید:
- ثبت شکایت کیفری در دفاتر خدمات قضایی و با ارائه اصل چک و گواهی عدم پرداخت
- ارجاع شکایت ابتدا به کلانتری و سپس به دادسرا
- تشکیل پرونده کیفری برای متهم در دادسرا
- صدور مجازات متعلقه مطابق با قانون (حبس یا سایر مجازات ها)
هزینه دادرسی چک صیادی
مطابق با جدیدترین قوانین هزینه دادرسی مطالبه چک معادل 3.5% از مبلغ مطالبه شده است. در صورت تجدید نظر نیز معادل 4.5% از مبلغ دریافت خواهد شد.
سوالات متداول:
گواهی عدم پرداخت چک چیست؟
گواهی عدم پرداخت چک گواهی است که هر زمان شخص قصد داشته باشد که چک وصول نشده خود را مطالبه کند، بانک گواهی مهر و امضا شده ای را که شامل علت برگشت خوردن چک به همراه مشخصات شخص مطالبه کننده است به او میدهد. این گواهی همانطور که در قسمت های بالا توضیح دادیم هنگام پیگیری وصول چک از تمامی روش ها، ارائه این گواهی ضروری است.
سریع ترین روش وصول چک برگشتی کدام روش است؟
سریع ترین روش وصول چک برگشتی، روش اجراییه مستقیم است که کم هزینه است و نیازی به طی کردن مراحل دادرسی ندارد و امکان دریافت خسارت تادیه و همچنین شکایت کیفری هم برای آن وجود دارد.
چطور میتوان از ظهرنویسان چک شکایت کرد؟
در تمامی روش هایی که روند دادرسی از طریق دادگاه است امکان شکایت و مطالبه وجه از ضامن ها و ظهر نویس های چک وجود دارد.
روش وصول چک برگشتی قدیمی کدام است؟
ساده ترین روش وصول چک برگشتی قدیمی، روش ثبتی است.
با استفاده از نرم افزار حسابداری فینتو میتوانید به تمام امور مالی و حسابداری خود رسیدگی کنید. فینتو قابلیت هایی از جمله ثبت اتوماتیک اسناد، خزانه داری و انبار داری، تعریف انواع سطح دسترسی، گزارش گیری متنوع و حرفه ای و همچنین قابلیت ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان را دارد. فینتو یک نرم افزار حسابداری آنلاین است و به نصب و راه اندازی نیازی ندارد و شما میتوانید همین حالا با کلیک بر روی تصویر زیر به تمام امور مالی و حسابداری خود رسیدگی کنید.
