بازار ارز توافقی از جمله تدابیر جدیدی است که بانک مرکزی در راستای ساماندهی بازار ارز اندیشیده است. شنیدن نام این بازار تازه نفس ممکن است برای شما کمی گیج کننده باشد و اطلاعت کاملی درباره آن وجود نداشته باشد. بنابراین امروز به صفر تا صد هرآنچه که لازم است درباره بازار ارز توافقی بدانید میپردازیم.
بازار ارز توافقی چیست
از 24 آذر 1403 بانک مرکزی سامانه ای را راه اندازی کرده است تا در آن فروشنده و خریدار بتوانند با قیمت توافقی، کالایی را معامله کنند. در این سامانه حداقل و حداکثر قیمت توسط فروشنده و خریدار تعیین میشود. به عبارتی فروشنده تعیین میکند که کمتر از یک قیمت نمیفروشد و خریدار تعیین میکند که از یک مبلغ بالاتر خرید نخواهد کرد. تا پیش از این، فروش ارز صادر کنندگان تنها در سامانه نیما و بر اساس نرخ های بانک مرکزی انجام میشد. در سامانه ارز توافقی سامانه صادر کنندگان و وارد کنندگانی که مشمول عرضه و تقاضا در سامانه نیما نیستند میتوانند درخواست معاملات خود را ثبت کنند بانک مرکزی همچنین اعلام کرده است که به عنوان بزرگ ترین دارنده ارز، تعادل را در این بازار برقرار خواهد کرد و گاهی در نقش فروشنده و گاهی در نقش خریدار ظاهر خواهد شد تا از نوسانات عجیب و غریب در این بازار جلوگیری کند.
بازار ارز توافقی چگونه کار میکند
سامانه بازار ارز توافقی هر روز از ساعت 9 صبح شروع به فعالیت میکند. در حال حاضر تعداد جلسات معاملات یک بار در روز و بر حسب مدل سفارش گیری است. بانک مرکزی اعلام کرده است که در ادامه برای افزایش و تعیین تعداد جلسات معاملات برای هر روز تصمیم گیری خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: تسعیر ارز به زبان ساده
مراحل ثبت سفارش در سامانه ارز توافقی
تمام فرآیندها از جمله اقدامات قبل از معامله، جورسازی یا همان مچینگ و اقدامات پس از معامله بر بستر همین سامانه انجام میشود. برای انجام معامله در این سامانه مراحل زیر انجام میشود:
- ثبت درخواست و حواله توسط صادر کننده و تایید درخواست توسط بانک مرکزی
- ثبت درخواست توسط وارد کننده و واریز معادل ریالی مبلغ معامله
در این فاصله فروشنده ارز پایین ترین قیمتی که برای فروش در نظر دارد ارائه میدهد و خریدار نیز بالاترین قیمت پیشنهادی خود را ارائه میدهد. سپس به صورت سیستمی قیمت ها بررسی و تعیین و معامله انجام میشود. در پایان معاملات روز نیز با میانگین گیری قیمت روز ارز تعیین میشود.
چه ارزهایی در بازار ارز توافقی مبادله میشوند؟
در این بازار تمامی ساز و کارها برای اتصال خریدار و فروشنده به هم پیش بینی شده است و انواع ارزهای مختلف از جمله دلار، یورو، درهم، ریال، یوان و… قابل معامله هستند. اما کارمزد آن مبادله ارزها با یکدیگر متفاوت است.
مزایای ارز توافقی
ارز توافقی به جز به وجود آوردن بازاری بر مبنای عرضه و تقاضا و کنار زدن ارز نیمایی که باعث کاهش علاقمندی صادرکنندگان به فعالیت های تجاری شده بود مزایای دیگری نیز دارد. از جمله این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حذف رانت
- ایجاد بازار ارز توافقی به جای دستوری
- غلبه بر بازار غیر رسمی ارز
- قابلیت تسویه ریالی و ارزی از طریق دو بانک و به صورت همزمان
تاثیر ارز توافقی بر بورس
در حال حاضر بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که بازار بورس تحت تاثیر مثبت قیمت ارز در بازار ارز توافقی است. چنانچه تا امروز این بازار ارز باعث افزایش حاشیه سود شرکت ها و در نتیجه رشد تدریجی بازار بورس شده است.
آیا ارز نیمایی حذف میشود؟
در حال حاضر ارز نیمایی همچنان برقرار است اما پیش بینی میشود که در ماه های آینده با فعال تر شدن بازار ارز توافقی و به نوعی جا افتادن این بازار، ارز نیمایی نیز با این بازار ادغام و سپس حذف شود. با این حال باید دید که آیا این بازار میتواند در عمل موفق و پویا و کارآمد عمل کند یا خیر.
حذف بازار غیر رسمی ارز واقعیت دارد؟
در بالا به این نکته اشاره کردیم که پیش بینی میشود بازار ارز توافقی بر بازار ارز غیر رسمی غلبه خواهد کرد. اما عده ای دیگر نیز بر این باور هستند که تا زمانی که قاچاق سوخت و به دنبال آن قاچاق کالا وجود دارد، بازار ارز غیر رسمی هم تداوم خواهد داشت. نظر شما چیست؟ آیا بازار ارز توافقی را راه حلی برای غلبه یا کنترل ارز غیر رسمی میدانید؟
