محاسبه نرخ جذب سربار در حسابداری صنعتی

یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر روی هزینۀ نهایی محصولات و خدمات، محاسبۀ نرخ جذب سربار است. سربار هزینه ­ای است که به ­راحتی نمی­توان آن را به قیمت نهایی محصول یا کالا اضافه کرد، زیرا به­ طور مستقیم در فرایند تولید محصول دخالت نداشته است.
هزینه­ هایی مثل پول آب و گاز و برق، بیمه، اجاره­ بهای محل تولید و… جزو هزینه­ های سربار به حساب می­آیند.
هزینۀ سربار یک بار قبل از شروع دورۀ مالی محاسبه و در آن قیمت نهایی محصولات به ­طور تقریبی پیش­بینی می­شود و یک بار هم بعد از قطعی شدن هزینه ­ها که معمولاً مقارن با پایان دورۀ مالی است.

حتما بخوانید: مبلغ عیدی سال ۹۹ چقدر است؟ آخرین خبر عیدی ۹۹

به چه چیزی سربار جذب شده گفته می­شود؟

سربار هزینه ­ای است که به ­راحتی نمی­توان آن را به قیمت نهایی محصول یا کالا اضافه کرد، زیرا به­ طور مستقیم در فرایند تولید محصول دخالت نداشته است.

در حسابداری صنعتی به چه چیزی نرخ جذب سربار گفته می­شود؟

بعد از پیش­بینی هزینه ­های سربار در ابتدای دورۀ مالی تا پایان آن، عدد به­ دست ­آمده مبنای محاسبۀ کالا و محصول نهایی می­شود که این مبنا نرخ جذب سربار نام دارد.

عوامل دخیل در محاسبۀ نرخ جذب سربار عبارتند از:

1. سربار برآوردی
2. سطح فعالیت انتخاب­شده
3. مبنای جذب کردن هزینۀ سربار تولید یا ساخت

متغیرهای لازم برای محاسبۀ نرخ جذب سربار چیست؟

فرمول اصلی محاسبۀ این نرخ عبارت است از:

مقدار بودجه ­ای ÷ سربار بودجه­ ای = نرخ‌جذب‌سربار

سربار به طور کلی از دو بخش تشکیل شده است:

1. سربار ثابت: به هزینه ­هایی گفته می­شود که تا سطح مشخصی از تولید تغییر نمی­کند و ثابت است.
2. سربار متغیر: هزینه­ هایی است که با کاهش یا افزایش حجم تولید تغییر خواهد کرد.

سه فرمول دیگر نیز برای محاسبۀ انواع سربارها وجود دارد که این دو متغیر نیز در آن حضور دارند:

سربار متغیر بودجه­ ای+ سربار ثابت بودجه­ ای= سربار بودجه­ ای

سربار متغیر جذب­شده+ سربار ثابت جذب­شده= سربار جذب­شده

سربار متغیر واقعی+ سربار ثابت واقعی= سربار واقعی

اضافه (کسر) جذب سربار چیست؟

برای محاسبۀ نرخ جذب سربار، لازم است که با مفهوم اضافه (کسر) جذب سربار نیز آشنا باشید. میزان انحراف سربار در اصل از مقایسۀ دو متغیر سربار واقعی و سربار جذب شده به دست می­ آید:

سربار واقعی- سربار جذب شده= اضافه (کسر) جذب سربار

مثبت بودن حاصل این تفریق در محاسبۀ نرخ جذب سربار به این معناست که میزان سربار جذب شده بیشتر از مقدار سربار واقعی بوده است. در مقابل، منفی بودن حاصل تفریق نیز نشان دهندۀ کسر جذب سربار است؛ به این معنا که میزان سربار جذب شده کمتر از میزان سربار واقعی شده است.
فرمول های اضافه (کسر) جذب سربار به این شرح است:

 سربار واقعی– سربار جذب شده= اضافه (کسر) جذب سربار

(نرخ واقعی سربار× مقدار واقعی)– (نرخ جذب سربار× مقدار واقعی)= اضافه (کسر) جذب سربار

مقدار واقعی× (نرخ واقعی سربار– نرخ جذب سربار )= اضافه (کسر) جذب سربار

مقدار سربار واقعی نیز از حاصل جمع هزینه ­های سربار محقق شده در طول دورۀ مالی به دست می­آید.

حتما بخوانید: حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی

برای روشن­تر شدن موضوع، لطفاً به این مثال توجه فرمایید:

اطلاعات مالی یک شرکت برای محاسبۀ نرخ جذب سربار ارقام زیر است:

سربار برآوردی از دایره 1: 850.000 تومان

سربار برآوردی از دایره 2: 900.000 تومان

ساعت کار برآوردی مستقیم از دایره 1: 200 ساعت

ساعت کار برآوردی مستقیم از دایره 2: 150 ساعت

ساخت سفارش 1 از دایره تولیدی 1: حاصل 50 ساعت کار خالص

ساخت سفارش 2 از دایره تولیدی 2: حاصل 40 ساعت کار خالص

حتما بخوانید: چه هزینه هایی در مالیات قابل قبول هستند؟

هزینه­ های سربار واقعی از سفارش شمارۀ 1:
این هزینه ها شامل هزینۀ استهلاک ابزارها و ماشین آلات، مواد غیر مستقیم و برق مصرفی است.
بیمه سهم کارفرما: 200.000 تومان

هزینه­ های مربوط به سربار واقعی از سفارش 2: 350.000 تومان

مبنای برآوردی÷ هزینه ­های سربار برآوردی= نرخ‌جذب‌سربار

محاسبه:

نرخ ‌جذب ‌سربار در دایرۀ 1:  42.500= 200÷ 85.000

نرخ‌ جذب‌ سربار در دایرۀ 2:  60.000= 150÷ 900.000

نرخ‌ جذب ‌سربار× مبنای واقعی= سربار جذب شده

محاسبه:

سربار جذب شده در دایره 1: 212.500 =50× 42.500

سربار جذب شده در دایره  240.000= 40 × 60.000

هزینۀ سربار واقعی در دایرۀ 1 کمتر از سربار جذب شده است و در نتیجه اضافۀ جذب سربار دارد. در دایرۀ 2 نیز هزینۀ سربار جذب شده کمتر از سربار واقعی است و در نتیجه کسر جذب سربار اتفاق افتاده است.

نتیجه­ گیری:
محاسبۀ نرخ جذب سربار یکی از مهم­ترین کارهایی است که همۀ شرکت ها لازم است در دوره­ های مختلف مالی خود انجام بدهند و محاسبۀ هزینه­ های سربار معمولاً در حیطۀ کاری حسابداری صنعتی قرار می­گیرد. فرمول ها و شیوه­ های رایجی برای محاسبۀ رقم جذب سربار وجود دارد که در این مقاله به همراه مثال به طور کامل به آن پرداخته شد.

شرکت خود را به بهترین شکل مدیریت کنید
هر مدیر خوب نیازمند ابزاری قدرتمند است تا بتواند مجموعه خود را به بهترین شکل مدیریت کند. مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو ابزاری قدرتمند است که می تواند به مدیران در کنترل کارمندان و محاسبه حقوق و دستمزد آنها کمک کند.
شما همیشه یک مدیر لایق هستید و باید بهترین ها برای شما باشد. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو کار مدیریت خود را بسیار آسان تر کنید.