حقوق و دستمزد هر سال بر چه اساسي مشخص مي شود؟

یکی از مهمترین دلایل انگیزه افراد برای رفتن به سمت تجارت و مشاغل مختلف، درآمدی حاصل از آنهاست که به ازای آن می ­توانند به امرار و معاش بپردازند. از این رو، در این مقاله ما تصمیم گرفتیم تا نحوه محاسبه حقوق و دستمزد را برای کارمندان، کارفرمایان و … به شما آموزش دهیم. به منظور کسب اطلاعات کافی در این زمینه، لطفا تا انتهای متن با ما همراه باشید.

صفر تا 100 نحوه محاسبه حقوق و دستمزد

یکی از مهمترین دلایل انگیزه افراد برای رفتن به سمت تجارت و مشاغل مختلف، حقوق و دستمزد حاصل از انجام آن کار است که به ازای آن می­توانند به امرار و معاش بپردازند. در این مقاله ما تصمیم گرفتیم تا نحوه محاسبه حقوق و دستمزد را برای کارمندان، کارفرمایان و … به شما آموزش دهیم. به منظور کسب اطلاعات کافی در این زمینه، لطفا تا انتهای متن با ما همراه باشید.
حقوق و دستمزد مقدار پول مشخصی است که در ازای کار انجام شده، توسط کارفرما به کارمند پرداخت می شود. حقوق معمولا در فواصل معین، به عنوان مثال پرداخت های ماهیانه یعنی یک دوازدهم حقوق سالانه پرداخت می شود. حقوق و دستمزد معمولا با مقایسه نرخ دستمزد بازار برای افرادی که کارهای مشابهی را در صنایع مشابه در همان منطقه انجام می دهند، تعیین می شود. محاسبه حقوق و دستمزد با تسطیح نرخ های حقوق و دامنه حقوق تعیین شده توسط یک کارفرمای فردی نیز تعیین می شود. همچنین، محاسبه حقوق و دستمزد تحت تأثیر تعداد افراد موجود برای انجام شغل خاص در محل اشتغال کارفرما است.
امروزه، مفهوم حقوق و دستمزد همچنان به عنوان بخشی از سیستم دریافتی کارفرمایان برای کارمندان در حال تکامل است. حقوق (که به عنوان حقوق ثابت یا پایه نیز شناخته می شود) بخشی از سیستم “کل پاداش” در نظر گرفته شده است که می­ تواند شامل پاداش، کمیسیون، مزایا (یا امتیازات) و حقوق صاحبان سهام مانند گزینه های سهام باشد. نحوه محاسبه حقوق و دستمزد به کارفرمایان کمک می کند تا پاداش ها را با عملکرد کارمندان پیوند دهند.

با توجه به مطالب بیان شده، حقوق و دستمزد عبارت است از مبلغی که به ازای تولید کالا یا ارائه خدمات در مدت زمان مشخصی به نیروی کار یا پرسنل، تعلق گرفته و پرداخت می­شود. لازم به ذکر است که دو موضوع بسیار مهم در تعیین میزان دستمزد و حقوق کمیت و کیفیت کار انجام شده است که تاثیر مستقیمی در نحوه محاسبه حقوق و دستمزد دارند. به منظور نحوه محاسبه حقوق و دستمزد بد نیست که اندکی با حسابدار حقوق و دستمزد نیز آشنا شوید.
حسابدار حقوق و دستمزد فردی است که با استفاده از اطلاعات قراردادهای پرسنل و مدت زمان کاری آنها، حقوق و دستمزد را به صورت ماهانه محاسبه می کند. واحد کارگزینی نیز موظف است تا اطلاعات مربوطه و مدارک و سوابق پرسنل را به منظور محاسبه حقوق و دستمزد در اختیار حسابدار قرار دهد. در نهایت، واحد کارگزینی، از طریق حکم مربوطه فرآیند پرداخت حقوق و دستمزد را در دستور کار قرار می دهد. لازم به یادآوری است که حکم کارگزینی شامل اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزد، حق اولاد، مسکن، ایاب و ذهاب، پاداش و مزایا و … است. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با نحوه محاسبه حقوق و دستمزد بیشتر آشنا شوید.

حتما بخوانید: مدیریت حقوق و دستمزد در زمان بحران مالی

قوانین محاسبه حقوق و دستمزد براساس قانون کار جمهوری اسلامی ایران

مبنای محاسبه حقوق و دستمزد، مواد قانون کار در جمهوری اسلامی ایران است که به منظور افزایش آگاهی شما در ادامه به صورت مختصر به آن اشاره شده است.
بر اساس مفاد این قانون، حقوق و دستمزد پرسنل، برای 30 روز یک ماه محاسبه می شود. برای ماه های دارای 31 روز، حقوق و دستمزد بر عدد  30 تقسیم شده و جواب آن در 31 ضرب می شود. در مورد ماه هایی با 29 روز، حقوق محاسبه شده بر عدد 30 تقسیم شده و جواب به دست آمده در 29 ضرب می شود.
در قانون کار مشخص شده است که هر فرد شاغلی باید به مدت 44 ساعت در هفته کار کند. اما محدودیتی برای نحوه توزیع این ساعات در روزهای مختلف هفته وجود ندارد، این موضوع به شرطی است که ساعات کار روزانه افراد از 8 ساعت در روز بیشتر نشود. چنانچه، شغل افراد در گروه مشاغل سخت دسته بندی شود، ساعات کاری می­تواند از 44 به 36 ساعت در هفته کاهش یابد.
لازم به ذکر است که ساعت شروع و پایان کار در هر روز، باید بین ساعات 6 صبح الی 22 شب باشد. همچنین، این قانون مشخص کرده است که روز جمعه، از ایام تعطیلی کاری برای کارکنان است، این در حالی است که برای محاسبه حقوق و دستمزد باید یک ماه 30 روزه (شامل جمعه) در نظر گرفته شود. تعداد ساعات اضافه کاری در روز نیز نباید از 4 ساعت کمتر باشد. در واقع، برای دریافت حداقل حقوق وزارت کار، ساعات کاری یک فرد در یک ماه نباید از 192 ساعت کمتر باشد. به منظور تعیین حقوق و مزایای ساعات اضافه کاری نیز باید مبلغ ثابت بر حقوق 192 ساعت تقسیم و در ¼ ضرب شود که جواب تعیین شده، دستمزد یک ساعت اضافه کاری می ­باشد.
بر اساس قانون کار، برای محاسبه سنوات، کارفرما مکلف است تا به کارکنانی که بیشتر از یک سال کار کرده اند، به ازای هر سال مبلغی به میزان یک ماه آخرین حقوق دریافتی، پرداخت کند. به منظور محاسبه عیدی در هر سال نیز، باید دو برابر میزان پایه حقوق در نظر گرفته شود.

نحوه محاسبه حقوق و دستمزد

حقوق و دستمزد، یکی از مهمترین زیر مجموعه های حوزه منابع انسانی است که محاسبه حقوق و دستمزد  توسط کارشناس مربوطه در این بخش انجام می شود. به منظور محاسبه حقوق و دستمزد، ابتدا باید مشخصات پرسنل و شعب تامین اجتماعی و اداره دارایی در سامانه ثبت شود. پس از تکمیل مشخصات افراد، حکم مربوطه برای آنها صادر می­شود. در مرحله بعد، پس از تعریف عوامل حقوق و کارکرد، باید فرآیند مقدار دهی و فرمول دهی آنها انجام شود. در این مرحله، می ­توان با استفاده از اطلاعات کارکردی ثبت شده در سیستم برای پرسنل، حقوق و دستمزد را محاسبه کرد. در نهایت،  عملیات گزارش گیری و تهیه فیش های دستمزد و حقوق انجام شده و سند حسابداری آنها ثبت می­ شود. در ادامه این مقاله، با ما همراه باشید، تا با مراحل نحوه محاسبه حقوق و دستمزد بیشتر آشنا شوید.
به منظور محاسبه حقوق و دستمزد پرسنل، شما باید ابتدا مشخصات شناسنامه و اطلاعات شغلی مانند شماره حساب، بیمه، و محل پرداخت حقوق، اطلاعات تحصیلی، وضعیت تاهل و افراد تحت تکفل پرسنل را جمع آوری کنید. علاوه بر این، اطلاعاتی از قبیل نام شعبه دارایی، تامین اجتماعی، و یا شعبه بانک پرداخت حقوق و دستمزد نیز باید مشخص باشد.
در دومین مرحله، شما باید حکم پرسنلی افراد شامل اطلاعات فردی، تاریخ شروع و پایان کار، میزان حقوق و دستمزد و سایر مزایای پرسنلی را ثبت کنید. لازم به ذکر است که 5 نوع حکم حقوقی شروع به کار، کارگزینی، تغییر شعبه بیمه، حکم بین ماهی و خاتمه خدمت وجود دارد که هر کدام از آنها دارای مزایای خاص خود می باشند.
پس از ثبت کردن حکم کارگزینی، شما باید عوامل حقوق و کارکرد شامل حقوق پایه، حق مسکن و خوار و بار، مزایای و حق بیمه سهم فرد، مالیات ماه و سال و سایر موارد را مشخص کنید. سپس، مواردی مانند حقوق مشمول مالیات و بیمه را می توان تعیین کرد. لازم به ذکر است که عوامل حقوقی در سه نوع کسورات، مزایا حکمی و غیر حکمی، و سایر موارد تعریف شده، در حالیکه عوامل کارکردی با توجه به کارکرد فرد به روز، ماه و سال تعریف می شوند.
پس از مرحله تعیین عوامل حقوقی و کارکردی، شما باید مقدار دهی عوامل حقوقی را در هر ماه بر اساس مقدار مواردی مانند ساعت کارکرد ماهانه و تعداد روزهای مرخصی و غیبت کارکنان و پرسنل تعیین کنید که برای این کار می­توانید از اطلاعات ثبت شده در کارت ورود و خروج افراد استفاده کنید.
پس از مقداردهی عوامل حقوق، شما باید میزان حقوق و دستمزد را بر اساس فرمول های مربوطه تعیین کنید. در ادامه این مطلب نحوه محاسبه حقوق و دستمزد بر اساس فرمول های مختلف با جزئیات بیشتری آورده شده است.

حتما بخوانید: حقوق و دستمزد در حسابداری صنعتی

فرمول های مختلف برای محاسبه حقوق و دستمزد

به منظور محاسبه حقوق و دستمزد، از فرمول های مختلفی استفاده می شود که نمونه هایی از آنها در ادامه آورده شده است:
مطابق ماده 59 قانون کار، به منظور محاسبه حقوق و دستمزد ساعات اضافه کاری، دستمزد مربوطه برای هر ساعت اضافه، 40 درصد بیشتر از ساعات معمولی است و فرمول محاسبه آن به شرح زیر است.

در هر ماه ساعات اضافه کاری * 140% * 192 ساعت / میزان حقوق پایه =حقوق ساعات اضافه کاری

همچنین، مطابق قانون برای محاسبه حقوق و دستمزد ایام تعطیل هفته مانند جمعه و تعطیلات رسمی، از قانون 30 روز کاری استفاده می­شود. این بدان معناست که در صورتی که افراد در روز جمعه مشغول به کار باشند، علاوه بر حقوق عادی دریافتی روز جمعه، 40 درصد حقوق روزهای معمولی نیز به آنها حقوق تعلق می گیرد.
علاوه بر این، قانون کار بیان می­دارد که برای پرسنلی که در ساعات شب و خارج از نوبت روز، به کار کردن مشغول هستند، 35 درصد بیشتر از ساعات روزهای عادی، حقوق تعلق می گیرد.

حتما بخوانید: حسابداری بازرگانی چیست؟

محاسبه حقوق و دستمزد نهایی پس از کسر انواع مالیات و بیمه

به منظور محاسبه حقوق و دستمزد، علاوه بر مطالب بیان شده، باید انواع مختلف کسورات مانند مالیات و بیمه را نیز در نظر بگیرید، تا بتوانید مبلغ خالص دریافت شده را تعیین کنید. به منظور محاسبه حق بیمه (وجه پرداختی به سازمان تامین اجتماعی به ازای استفاده از مزایای بیمه)، 30 درصد از مبلغ حقوق کارکنان، در نظر گرفته می­شود که 7% توسط بیمه شونده و 23% توسط کارفرما پرداخت می شود.
مطابق قانون کار، همه افراد شاغل و دارای حقوق، موظف به پرداخت بخشی از درآمد خود به عنوان مالیات به وزارت اقتصاد و دارایی هستند.
لازم به ذکر است که به منظور محاسبه حقوق و دستمزد نهایی، شما باید مواردی از قبیل اضافه کاری و سنوات را به مبلغ اصلی حقوق اضافه کرده و کسوراتی مانند مالیات و بیمه را از آن کم کنید تا خالص دریافتی توسط پرسنل و کارمندان تعیین شود.