حسابداری علمی است که دارای اصطلاحات رایج و گاها پیچیده ای است. همانطور که می دانید برای آموختن این علم نیاز دارید تا تمام اصطلاحات را یاد بگیرید. در این بین اصطلاح مستحدثات در حسابداری بخشی از این علم پرکاربرد می باشد که امروزه برای تمام افرادی که با امور مالی و حسابداری، خرید فروش زمین و … سر و کار دارند کاربرد دارد.
در جامعه کنونی بیشتر مشاغل کوچک و بزرگ با حسابداری سر و کار دارند و آموختن این علم برای انجام کارهای مالی ضروری شده است. به طور کلی صاحبان مشاغل بهتر است با مفروضات ابتدایی حسابداری آشنایی داشته باشند تا در روند کار مشکلی پیش نیاید. بیشتر افراد برای انجام کارهای مالی خود از نرم افزارهای حسابداری استفاده می کنند. یادگیری این نرم افزارها تنها با آموزش و آشنایی با برخی از پارامترها امکان پذیر است.
مفروضات حسابداری روز به روز در حال گسترش و به روز رسانی هستند و اصطلاحات جدیدی به آن اضافه می شود. شاید در نگاه اول کلمه مستحدثات کمی مشکل به نظر بیاید اما معنا و مفهوم آن بسیار آسان است و در علم حسابداری بسیار رایج است.
معرفی کامل مستحدثات در حسابداری
قبل از پرداختن به اینکه مستحدثات در حسابداری چیست و چه کاربردی در این علم دارد باید به ابتدا با مفروضات اساسی این علم آشنا شویم.
حسابداری:
سازمان و شرکت های کوچک و بزرگ برای برقراری ارتباط با همدیگر به یک زبان واحد نیاز دارند تا مسائل مالی خود را مطرح کنند. حسابداری برای برقراری ارتباطات مالی بین صاحبان کسب و کارها و مدیران سازمان ها، علمی جامع است. تمام افرادی که در بازارهای مالی فعالیت می کنند با پر کاربرد ترین علم روز دنیا که همان حسابداری است آشنایی دارند. اگر بخواهیم تعریفی از حسابداری را به صورت خلاصه وار بیان کنیم در واقع به فرایندی گفته می شود که در آن ثبت معاملات مالی مربوط به کسب و کار در آن انجام می شود و در حال حاضر یکی از بروز ترین و پرکاربردترین علم کاربردی در سازمان ها می باشد.
فرآیندهای مورد بررسی در این علم شامل تحلیل و گزارش صورت های مالی، خلاصه سازی، مستحدثات و … می باشد که هر کدام از این فرآیندها در شرایط و موقعیت خاصی به کار برده می شوند. به طور مثال برای فعالیت های مالی مرتبط با خرید و فروش زمین مستحدثات موجود در زمین هم تاثیر گذار است و باید حتما برآورد شوند اما خود کلمه مستحدثات چیست؟
معنی مستحدثات مستحدثات:
این کلمه در لغت نامه دهخدا به معنی بناهای نو برآورده می باشد. در واژه نامه آزاد هم به بناهایی که به دست انسان ساخته می شود، معنی شده است این واژه در علم حسابداری برای فعالیت های مالی مانند خرید فروش زمین و مستغلات به کار برده می شود.
به طور کلی انجام هر فرآیند مالی نیاز به تحلیل و ثبت دقیق دارد تا در دراز مدت برای سازمان مشکلی پیش نیاید. معمولا حسابداران خبره با تمام معیارها و پارامترها حسابداری آشنایی دارند و می توانند با تخصص لازم مستحدثات در حسابداری را بررسی کنند و با نظارت و ثبت درست این گونه معاملات را در کمترین زمان ممکن و با دانش تخصصی حل و فصل کنند.
گاها گزارشاتی که از مستحدثات ثبت می شود بسیار دقیق نیست و ظاهرا حسابدار نتوانسته یک گزارش مالی دقیق را ارائه دهد که در این گونه شرایط یا یک حسابدار دیگر صورت های مالی مربوط به مستحدثات را بررسی می کند و یا اینکه یک حسابرس برای بررسی بیشتر نظارت می کند.
مطلب پیشنهادی: دانلود رایگان فایل اکسل صورتهای مالی نمونه جدید و نمونه قدیم
یکی دیگر از مفروضاتی که برای درک بهتر مستحدثات در حسابداری لازم است که بررسی شود شاخه های حسابداری است. به طور کلی مباحث در علم حسابداری بسیار گسترده و پیچیده هستند و از آنجا که هدف مقاله تنها بررسی مستحدثات در حسابداری می باشد پس تنها به بیان سه شاخه اصلی حسابداری می پردازیم. شاخه های این علم عبارتند از:
حسابداری مالی: در این شاخه به تهیه صورت های مالی موقت ماهانه و یا سالانه پرداخت می شود.
حسابداری صنعتی: کاربرد این حسابداری این است که به مدیران شرکت ها و صاحبان کسب و کار برای قیمت گذاری مناسب محصولات مشاوره می دهد و برای مشاوره به افراد برای به کار بردن استراتژی های بهتر به کار برده می شود.
حسابداری مدیریت: در این شاخه مدیران تلاش می کنند تا راهکاری های بهتر و کارآمدتر برای شرکت انتخاب کنند و موفقیت کسب و کار را تضمین کنند.
با توجه به اینکه مفروضات و اصول حسابداری متنوع و گسترده هستند پس تنها به صورت تیتر وار آن ها را نام می بریم. فرض های حسابداری شامل: فرض تفکیک شخصیت، فرض تداوم فعالیت، فرض واحد اندازه‌گیری، فرض دوره مالی و فرض تعهدی می باشد. اصول حسابداری شامل اصل بهای تمام‌شده، اصل تحقق درآمد، اصل همزمانی و اصل افشای کامل است. اصول محدودکننده یا میثاق‌های حسابداری شامل مواردی از قبیل اصل فزونی منافع بر مخارج، اصل خصوصیات صنعت، اصل اهمیت و اصل احتیاط می باشد.
پس از بررسی تمام این پارامترهای تاثیر گذار در علم حسابداری بهتر است از موضوع اصلی دور نشویم و مستحدثات در حسابداری را بررسی کنیم. با توضیحات مختصری که در خصوص حسابداری و معیارهای آن داده شد زمان آن فرا رسیده تا با واژه مستحدثات بیشتر آشنا شویم.
اهمیت مستحدثات در حسابداری چیست؟
همانطور که از معنی لغوی مستحدثات در حسابداری استنباط می شود این عبارت در علم حسابداری به ساختمان ها و محوطه هایی که احداث می شود گفته می شود. بناهای نو برآورده می تواند یک دیوار کشی ساده در اطراف زمین باشد یا ایجاد یک فضای باز در داخل زمین و یا مواردی این چنینی که توسط انسان ساخته می شود. حال این موارد در علم حسابداری با عنوان مستحدثات شناخته شده هستند و باید با عنوان مستحدثات در زمین بررسی شوند.
در مورد بهای مستحدثات در زمین باید بگوییم که هر دیوار کشی، فضای سبز، احداث فضای سبز و … باید جداگانه در حسابی با عنوان مستحدثات در زمین بررسی و پیگیری شود. در این حساب هر بهایی که برای احداث پارکینگ، آسفالت محوطه، پیاده رو سازی، نرده کشی و … پرداخت شود ثبت و نگهداری می شود.
اما ممکن است فرد در زمین تاسیساتی انجام دهد که عمر محدودی دارند و هزینه های زیاد و نامعلومی هم داشته باشد. این گونه تاسیسات جایی در حساب مستحدثات نخواهد داشت و تنها به بهای تمام شده زمین افزوده می شود.
به طور کلی در حساب مستحدثات مواردی ذکر می شود که ثابت باشند و عمر اقتصادی آن ها معلوم باشد در غیر این صورت هزینه آن ها به قیمت زمین اضافه می شود.
حتما بخوانید: نحوه رسیدگی به تعدیلات سنواتی در حوزه مالیاتی
کاربرد مستحدثات در حسابداری
پس از اینکه با مفهوم مستحدثات در حسابداری آشنا شدید لازم است تا رایج ترین مواردی که در این مبحث به کار گرفته می شود را بررسی کنیم. اکنون با بیان مثالی سعی می کنیم تا بیشتر با مفهوم و کاربرد این واژه در علم حسابداری آشنا شویم.
فرض کنید که شما زمین خاصی را خریداری کرده اید حال اگر در زمین اقداماتی صورت گرفته باشد به طور مثال اطراف زمین دیوارکشی شده باشد و یا زمین آسفالت شده باشد و اقداماتی برای محوطه صورت گرفته باشد. قطعا تمام این امکانات برای صاحب زمین هزینه بر بوده است و زمانی که اقدام به فروش زمین می کند باید جداگانه این اقلام محاسبه شود. در غیر این صورت فرد فروشنده متضرر می شود. بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۱۱ هر اقدامی که بر روی زمین صورت بگیرد هزینه آن جدای از بهای زمین محاسبه می شود و این موضوع دقیقا همان مستحدثات می باشد که در بخش مستحدثات استهلاک لازم در خصوص آن ها اخذ می شود.
حال ممکن است برای فرض بالا این سوال برای مخاطب پیش بیاید که حساب مستحدثات جزو کدام دارایی در حسابداری می باشد؟
به طور کلی برای پاسخ این پرسش به همان استاندارد شماره ۱۱ حسابداری مراجعه می کنیم. بر اساس این استاندارد اگر در زمین بناهایی با عمر مفید احداث شوند مانند پارکینگ انباری، نرده کشی و … باید حتما ثبت آن ها در حساب جداگانه مستحدثات یا تاسیسات زمین ثبت شود.
اما در پاره از مواقع در برخی از زمین ها اقداماتی با عمر محدود انجام شده است مانند احداث پارکینگ، فنس کشی زمین، پیاده روسازی، آسفالت و … باید هزینه ی احداث این تاسیسات در بدهکاری زمین ثبت نشود و تمام اقلام در حساب جداگانه مستحدثات ثبت شود. با توجه به محدود بودن عمر این تاسیسات بهتر است در سرفصل حساب مستحدثات زمین به عنوان دارایی ثابت مشهود و در زیر مجموعه حساب زمین آورده شود.
حال در مثال دوم فرض را بر این می گذاریم که یک فرد یک زمین حصار کشی شده را خریداری می کند و حین خرید قیمت حصار کشی و خود زمین جداگانه محاسبه شده است. حال فرد می خواهد در محوطه زمین یک انبار بسازد و از باقی مانده زمین استفاده کند.
با توجه به این مثال سوالی که مطرح می شود این است که آیا باید مبلغ حصارکشی از قیمت اصلی زمین جدا شود و یا اینکه به مبلغ زمین اضافه شود؟
همانطور که در مثال های بالا هم گفته شد هر تاسیساتی که در زمین انجان شود اگر قابل استهلاک باشد باید در یک حساب جداگانه تحت عنوان مستحدثات در زمین ثبت شود. حصار کشی هم در این مثال جزء تاسیسات قابل استهلاک می باشد و در طبقه بندی حسابداری در رده مستحدثات قرار می گیرد.
اگر حصار کشی مثلا عمر مفید برابر با ۵ سال دارد باید تا پایان ۵ سال در حساب مستحدثات ثبت شود اما زمانی که عمر تاسیسات حصار کشی نامحدود باشد و فرد نتواند برآورد دقیقی از عمر مفید حصار داشته باشد باید هزینه آن به بهای تمام شده ی زمین اضافه گردد در این صورت حصار مستهلک نمی شود.
اما نکته ی حائز اهمیت دیگر برای زمانی است که فرد خریدار قصد خراب کردن و از بین بردن مستحدثات قبلی را داشته باشد در اینگونه موارد بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۱۱ هزینه خراب کردن تاسیسات قبلی، پاکسازی و بازسازی زمین در زمانی که منافعی از آن حاصل می شود، مستهلک می شود. در اینگونه موارد مخارجی که صرف آماده سازی زمین می شود عمر نامعلومی دارد و باید به قیمت زمین اضافه شود. اگر خود زمین عمر معلومی داشته باشد باید با یک روش مناسب که منافع حاصل از آن منعکس شود، مستهلک گردد.
تفاوت ساخت و ساز با مستحدثات در حسابداری
مستحدثات در حسابداری و ساخت و ساز دو مفهوم رایج در علم حسابداری هستند. در واقع مستحدثات به معنی تاسیسات ساخته شده می باشد که ساختمان هم جزیی از آن می باشد و ساخت ساز هم وسیله ای برای ایجاد مستحدثات است.
به طور مثال اگر فردی یک زمین را خریداری کند و در آن بخواهد یک ساختمان احداث کند هزینه های مرتبط با خرید زمین و تسطیح باید در حساب زمین ثبت شوند و هزینه هایی از قبیل نورپردازی و باید در هزینه مستحدثات ثبت شود. این حساب در واقع زیر مجموعه ی حساب زمین در حسابداری است. هزینه های مرتبط با دریافت جواز ساخت و ساز هم در بخش حساب ساختمان درج می شود.
جمع بندی
در علم حسابداری با مباحث پیچیده و کاربردی زیادی مواجه می شوید که هر کدام در مبحث خاصی مورد استفاده قرار می گیرد. مباحثی از قبیل مستحدثات در حسابداری، عرصه و اعیان، اصول حسابداری و .. جزء رایج ترین مباحثی هستند که روزانه توسط شرکت های حسابداری مورد بررسی قرار می گیرند. مستحدثات که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفت در معنی عامیانه به هر آنچه که توسط انسان ساخته می شود اطلاق می گردد. به طور مثال اگر یک شرکت زمینی را خریداری کند که برخی از تاسیسات نظیر دیوار کشی، نورپردازی در زمین و … انجام شده باشد باید هزینه جداگانه این تاسیسات را بپردازد. هزینه این تاسیسات بر روی بهای زمین کشیده نمی شود و در یک حساب جداگانه تحت عنوان مستحدثات در زمین آورده می شود که باید در این حساب ثبت شوند.
شرکت خود را به بهترین شکل مدیریت کنید
هر مدیر خوب نیازمند ابزاری قدرتمند است تا بتواند مجموعه خود را به بهترین شکل مدیریت کند. مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو ابزاری قدرتمند است که می تواند به مدیران در کنترل کارمندان و محاسبه حقوق و دستمزد آنها کمک کند.
شما همیشه یک مدیر لایق هستید و باید بهترین ها برای شما باشد. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو کار مدیریت خود را بسیار آسان تر کنید.
