بدهی ها و تعهدات در حسابداری

صفر تا صد بدهی ها و تعهدات در حسابداری

تا چه اندازه با بدهی ها و تعهدات در حسابداری آشنا هستید؟ اصول حسابداری در حقیقت اشاره به زمان شناسایی درآمد ها و هزینه ها دارد. به عبارتی زمانی که یک دارایی خریداری یا یک بدهی تحمیل می شود درآمدها و هزینه های مربوط به آن ها چه هنگامی باید شناسایی و ثبت شود. اصول مورد استفاده در سازمان های دولتی شامل نقدی، نقدی تعدیل شده، نیمه تعهدی، تعهدی تعدیل شده و تعهدی کامل می شود.

تعهدات در حسابداری با هدف اصلی تعیین هزینه های واقعی برنامه ها و فعالیت ها رکن اصلی سیستم حسابداری است که جهت تدوین و اجرای بودجه عملیاتی در دستگاه های دولتی تنظیم می شوند. هماهنگی و یکنواختی طبقه بندی های بودجه ای و حسابداری و تطبیق آن ها با ترکیب سازمانی دستگاه های دولتی از یک طرف و ارتباط وظایف برنامه ریزی و حسابداری دولتی از سوی دیگر نیز از ضروریات بودجه عملیاتی و ایجاد اصلاحات کافی برای مدیریت منابع و وجوه عمومی است.

در این جهت روش جدید حسابداری یا همان نظام آمار مالی دولت (GFS) جایگزین روش قدیم حسابداری گردیده است. مهمترین هدف این روش حسابداری تعهدی می باشد که در مقابل فرض نقدی( که قبلا مورد استفاده قرار می گرفت )، قرار دارد.

تعهدات در حسابداری چیست؟

بر اساس تعهدات در حسابداری، معامله ها و سایر رویدادها در زمان انجام با در نظر نگرفتن زمان دریافت و پرداخت وجه نقد شناسایی و در اسناد حسابداری ثبت می شوند. به عبارتی تمامی درآمدها در هنگام دریافت و انجام خدمت ها و خریدها و فروش کالاها در نرم افزار حسابداری شرکت ثبت می شوند. بر این اساس، زمان تحصیل یا تحقق درآمد زمانی است که درآمد به طور قطعی مشخص می شود یا در اثر ادامه خدمت ها حاصل می شود. تعهدات در حسابداری با هدف اصلی شفاف سازی تمامی حساب ها و ارائه گزارش های مالی که شامل تهیه صورت های مالی تجمیعی، تلفیقی کل و عملکرد دوره ای هستند در یک سازمان پیاده سازی می شوند و با محاسبه بهای تمام شده و مدیریت بر کل هزینه ها اقدام به شفاف سازی می کنند.

فواید تعهدات در حسابداری چیست؟

با این وجود از حسابداری امکان دستیابی سریع به اطلاعات سازمانی و وضعیت سازمان وجود دارد. برای تعیین درآمدها و هزینه های واقعی دوره های مالی و گزارش گیری صحیح از فعالیت های مالی در انتهای هر سال تنها با بکارگیری تعهدات در حسابداری قابل انجام هستند. آگاهی از میزان و ارزش موجودی ها و دارایی های سازمان با ثبت و ضبط موجودی های جنسی و دارایی های ثابت از جمله اموال، ماشین آلات و تجهیزات در سیستم حسابداری تعهدی قابل دسترسی است. امکان تعیین قیمت تمام شده هر پروژه، امکان محاسبات و ثبت استهلاکات، دسترسی به اطلاعات برنامه ریزی و اعمال کنترل مدیریتی، امکان سنجش مسئولیت پذیری افراد ارشد یک سازمان، ارزیابی و انعکاس دارایی ها، امکان مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب و تناسب آن با ماموریت های سازمان از نظر منابع و مشخص شدن میزان درآمدهای وصول نشده هر دوره مالی و امکان برنامه ریزی برای وصول آنها را امکان پذیر می کند.

چند نمونه از مزایای حسابداری تعهدی شامل موارد زیر می باشد:

• پاسخگویی و تصمیم گیری
• مدیریت هزینه ها
• مدیریت دارایی
• مدیریت دریافتی ها
• مدیریت بدهی ها
• تهیه اطلاعات کامل در مورد هزینه ها
• تهیه ی صورت مالی برای اهداف گزارش گیری

مطلب پیشنهادی: مقایسه حسابداری تعهدی با حسابداری نقدی

مراحل پیاده سازی تعهدات در حسابداری

• ايجاد دفتری به نام دفتر تعهدی
• تعریف زیر فصل های جديد فصول هزینه ای
• تعريف عناوين حساب ها
• تعريف سرفصل هاي كل – معين و ساير تفصيلي ها
• ثبت اسناد حسابداری
• استخراج صورت وضعيت مالي و صورت تغييرات در وضعيت مالي

صورت های مالی تعهدات در حسابداری

همچنین صورت های مالی زیر در پیاده سازی تعهدات در حسابداری ضرورت دارند:

• صورت وضعیت مالی
• صورت تغییر در وضعیت مالی
• گردش حساب تغییرات در ارزش خالص
• صورت مقایسه بودجه و عملکرد
• یادداشت های توضیحی از رویه های حسابداری

هر صورت وضعیت مالی ضرورت دارد شامل موجودی نقد، حساب ها و اسناد دریافتنی عملیات مبادله و غیر مبادله،سرمايه گذاري ها موجودي مواد و كالا، پـيش پرداخـت هـا ،دارايـي هـاي ثابـت مشـهود، دارايي هاي نامشهود، حساب ها واسناد پرداختني حاصل از عمليات مبادله اي و غير مبادله اي، پيش دريافت ها، بدهي هاي بلند مدت، ارزش خالص باشد و صورت تغييرات در وضعيت مالي بايد حداقل شامل درآمدها، هزينه ها (به تفكيك طبقه بندي اقتصادي دولت)، درآمدهاي شناسايي شده از طرف دولت، وجوه ارسالي به خزانه باشد.

ساختار کلی بدهی ها و تعهدات در حسابداری

بدهی ها و تعهدات در حسابداری و همچنین حساب های واحد گزارش گیری به حساب اصلی و تفصیلی طبقه بندی می شود:

• حساب اصلی

این نوع حساب آثار مالی روادید ها و تعهدها را در دفاتر مالی شناسایی و نگهداری می کند. حساب اصلی بر اساس ماهیت، فراوانی کاربرد، میزان گردش طی دوره مشخص و استاندارد پذیرفته شده طبقه بندی می شود. این حساب ها شامل حساب کل و یا معین می باشد و بصورت زیر طبقه بندی می شود.

• حساب تفضیلی

حساب تفضیلی در جدول فهرست حساب ها با توجه به ضرورت و نیاز تعریف می شود.

• ساخت و کد گذاری حساب اصلی

جدول گروه حساب ها و حساب های کل نشان دهنده طبقه بندی کلی است. در جدول زیر تفکیک حساب های صورت وضعیت مالی و حساب های کنترلی را نشان می دهد.

تفاوت تعهدات در حسابداری با نقدی

تعهدات در حسابداری به عنوان یک حسابداری استاندارد برای شرکت ها به شمار می رود که نقطه مقابل حسابداری نقدی می باشد. در حسابداری نقدی فقط زمان مبادله پول نقد معامله ها به رسمیت شناخته می شود. در صورتی که در حسابداری تعهدی زمان ارائه خدمات به مشتری ها حتی هنگامی که پول هنوز در بانک نیست به رسمیت شناخته می شود. که مطابق این روش شرکت دریافت کننده کالا و یا خدمات در اعتبار باید مسئولیت را بعد از تاریخ دریافت آن ها گزارش کند.  در صورت حساب های عملکرد سود و زیان خالص در نتیجه درآمدهای کسب شده است که این نوع از حسابداری جریان نقدی و جریان خروجی دارای بازخورد فوری است و اطلاعاتی در مورد دارایی و بدهی یک سازمان در اختیار قرار می دهد. ساختار حسابداری تعهدی برای سازمان هایی که هدف سود آوری ندارند ( مانند برخی سازمان های دولتی )  و سود معیار مناسبی برای سنجش عملکرد آن ها نیست مناسب نمی باشد. اینکه سیستم حسابداری تعهدی راه حل خوبی برای مسائل تخصیص منابع، هزینه های مشترک میان برنامه ها ارائه نمی کند منجر به اطلاعات نادرست برای استفاده کنندگان گزارش مالی می باشد. حسابداری نقدی هزینه های غیر نقدی شامل استهلاک را حذف می کند و این در صورتی است که حسابداری تعهدی برای بررسی دقیق و هزینه یابی کامل می باشد. اگر بخواهیم از هزینه هایی شامل استهلاک و امثال آن ها چشم پوشی کنیم می توان گفت که تفاوت بین رقم های حسابداری برمبنای نقدی و تعهدی فقط زمان است.

از جمله نارسایی روش حسابداری نقدی نداشتن امکان ارزیابی عملکرد مدیریت سازمان ها، عدم وجود نظام بودجه بندی جامع مبتنی بر فعالیت ها، عدم ثبت کامل مطالبات و تعهدات و …. که نشان دهنده عدم امکان مدیریت نقدینگی و مدیریت هزینه می باشد.

بدهی ها در حسابداری یعنی چه؟

بدهی ها تعهداتی هستند که یک موسسه در مقابل افراد و موسسه های دیگر دارد و از معامله ها و رویدادهای گذشته ناشی شده اند و باید با پرداخت پول و یا تحویل کالا یا انجام خدمت ها یا انتقال سایر اقلام دارایی ها تسویه شوند. به طور کلی تعهدات یک موسسه عنوان بدهی های آن شناخته می شود ولی آنچه در تقسیم بندی و تفکیک بدهی اهمیت زیادی دارد تاریخ سررسید آن ها می باشد چون که منطقی است صاحب های سرمایه و مدیرها با داشتن اطلاعات دقیق نسبت به سررسید بدهی های خود برنامه ریزی هایی در جهت پرداخت آن ها داشته تا در زمان پرداخت با مشکل نقدینگی سایر موارد مواجه نشده و به شکل مناسب از عهده انجام تعهدات خود برآیند.

بدهی ها با توجه به سر رسید آنها به دو دسته کلی تقسیم می شوند

1. جاری و کوتاه ‌مدت
2. بدهی های بلند مدت یا غیر جاری

اما اگر بخواهیم انواع بدهی ها را نام ببریم یکسری دیگر بدهی به نام بدهی های احتمالی وجود دارند که وقوع این گونه بدهی ها قطعی نمی باشد.

حتما بخوانید: حسابداری تعهدی چیست؟مزایا و معایب حسابداری تعهدی کدام اند؟

بدهی های جاری چیست؟

بدهی های جاری بدهی هایی می باشند که سررسید آنها در همان دوره مالی یا دوره مالی اتی باشد در واقع این بدهی‌ها، بدهی های کوتاه مدت شرکت می باشند.

حائز اهمیت است که بدهی که در دوره مالی جاری ایجاد شود اگر سر رسید آن در همین دوره مالی تاریخ 29/12 دوره مالی بعد باشد به عنوان بدهی های جاری شناسایی می شود برای مثال اگر شما وسیله نقلیه ای را به صورت نسیه با پرداخت یک فقره سفته در تاریخ 20/6/72 خریداری کرده باشید و تاریخ سررسید سفته شما 20/6/73 باشد در ترازنامه ای که در تاریخ 29/12/72 تهیه خواهید کرد باید اسناد پرداختنی را به عنوان بدهی جاری خود طبقه بندی نمایید.

حساب پرداختنی:

اغلب شرکت ها تلاش می کنند با توجه به اعتباری که نزد فروشنده ها و تامین کننده ها کسب می کنند موجودی انبار خود را بیفزایند. در حساب های قابل پرداخت یا حساب پرداختنی شرکت خریدار یک محصول معمولا 30 روز از شرکت تامین کننده محصول مهلت می گیرد تا مبلغ بدهی خود را پرداخت کند. چون مهلت پرداخت این حساب ها کم است معمولا نیاز به نوشتن قراردادهای محکم نیست و دو مجموعه برای پرداخت اینگونه بدهی ها به صورت کلامی با هم توافق می کنند.

هزینه های جمع آوری شده:

دوره های هزینه معمولا قبل از یک دوره ی حسابداری تمام می شود، بنابراین زمانی که سازمان ها هزینه برای خرید وسایل و ابزارهای مورد استفاده در پروژه می پردازند، عملا به آنها بابت این هزینه ها تا انتهای همان سال مالی، پرداختی صورت نمی گیرد. تمام این هزینه هایی که برای خرید این وسایل یا موارد دیگر پرداخت می شود برای سازمان بدهی به بار می آورند. به طور مثال صورتحساب ابزار ماه جاری معمولا به دلیل انجام پروژه هایی است که موعد تحویل آن ها در ماه بعد است. کارفرما زمانی که پروژه را تحویل گرفت با شرکت تسویه حساب می کند بنابراین ممکن است مقداری از بدهی های شرکت هم زمان تسویه حساب بازپرداخت شوند.

انواع بدهی های جاری

1. اضافه برداشت های بانک
2. اسناد پرداختنی کوتاه مدت
3. حسابهای پرداختنی کوتاه مدت (بستانکاران)
4. سایر حساب های پرداختنی شامل (هزینه های پرداختنی، مالیات پرداختنی، بیمه پرداختنی، واریزهای نامشخص، سپرده حسن انجام کار)
5. پیش دریافت ها
6. ذخیره مالیات بر درآمد
7. حصه (بخش) جاری بدهی های بلند مدت

بدهی های بلند مدت چیست؟

بدهی های بلند مدت شامل بدهی هایی می شود که در دوره مالی جاری و اتی پرداخت نمی شوند و سر رسید آن ها حداقل پس از گذشت دوره مالی جاری و آتی خواهد بود.

اوراق قرضه پرداختنی:

اوراق قرضه بیشتر اوقات توسط شرکت ها به مردم فروخته می شود تا بتوانند رشد آتی خود را تامین کنند. اوراق قرضه از اوراق بهادار است و قراردادی است که به موجب آن شرکتی که این اسناد را ارائه می دهد و می فروشد متعهد می‌شود مبلغ مشخصی (بهره سالانه) را در زمان‌هایی خاص به دریافت کننده آن اوراق پرداخت کند و در زمان مشخص (سررسید) اصل مبلغ را باز پرداخت کند. دارنده اوراق به عنوان بستانکار حق دریافت اصل و بهره آن را دارد ولی هیچ مالکیتی در شرکت ندارد. اغلب این اوراق جزو بدهی های غیر جاری محسوب می شوند.

یادداشت های پرداختنی :

اسناد تجاری یا یادداشت های پرداختنی اسنادی هستند که از سوی یک نهاد به واسطه ی دریافت کالا یا خدمات صادر می شود و یک قرارداد بلندمدت برای قرض گرفتن پول از یک شخص دیگر است. رایجترین این یادداشت ها وام های رهنی و یادداشت های شخصی هستند.

پیش پرداخت ها:  پیش پرداخت ها از بدهی های دیگر تا حدودی متفاوت است، زیرا شامل قرض گرفتن مستقیم نمی شود. پیش پرداخت زمانی حاصل می شود که یک خریدار هزینه یک کالا یا خدمات را به شرکت پرداخت می کند اما کالا یا خدمت خود را دریافت نکرده است. در این صورت شرکت باید میزان بدهی خود را به طور دقیق مشخص کند چون در قبال تحویل کالای خریداری شده به مشتری مسئول است.

انواع بدهی های بلند مدت

1. وام بلند مدت پرداختنی
2. اسناد پرداختنی بلند مدت
3. اوراق قرضه پرداختنی

بهترین نرم افزار حسابداری آنلاین

مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو یک سیستم تحت وب و آنلاین است که شامل خدماتی از جمله سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد، تنخواه گردان و حسابداری آنلاین می‌شود. آنلاین بودن خدمات فینتو باعث می شود تا کاربران علاوه بر امکان دسترسی آسان از هر مکان و در هر زمان، هزینه های کمتری نسبت به سیستم های قدیمی بپردازند.

با نرم‌افزار حسابداری آنلاین فینتو، شما به راحتی می‌توانید با نرم‌افزارهای پیچیده خداحافظی کنید و مدیریت تمام نیازهای کسب و کار خود را با یک راه حل حسابداری ساده انجام دهید. فینتو به عنوان نرم‌افزار مبتنی بر ابر، مزایای بیشماری دارد که برای آگاهی بیشتر می توانید به صفحه زیر مراجعه کنید.