مالیات تکلیفی از رایج ترین و مهم ترین انواع مالیات است که اغلب ما با آن سر و کار داریم اما ممکن است که اسم آن برایتان کمی نا آشنا باشد یا اطلاعات کاملی درمورد مالیات تکلیفی، انواع آن، جرائم عدم پرداخت و بخشودگی های مالیاتی و همینطور تفاوت مالیات عملکرد با مالیات تکلیفی نداشته باشید. پس این مقاله از فینتو برای شما است تا هر آنچه که لازم دارید را درباره مالیات تکلیفی بدانید.
مالیات تکلیفی چیست؟
مالیات تکلیفی ( به انگلیسی withholding taxes) از انواع مالیات بر درآمد است و همانطور که از اسمش نیز میتوان حدس زد افراد مشمول، “مکلف” به پرداخت این مالیات هستند. اما نکته ی متفاوت این مالیات این است که گاهی پرداخت آن به طور مستقیم توسط شخص مودی انجام نمیشود و توسط یک شخص سوم یا واسط پرداخت میشود. این موضوع ممکن است کمی برایتان گیج کننده باشد برای همین خوب است به این مثال اشاره کنیم که کارمندان و کارگران موظف به پرداخت مالیات بر درآمد(مالیات تکلیفی) هستند اما این مالیات توسط کارفرما از حقوق آن ها کسر میشود و کارفرما آن را به اداره مالیات پرداخت می نماید. یعنی شخص مودی خود آن را به طور مستقیم پرداخت نمیکند.
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی:
در قانون برای هر یک از گروه ها و مشاغل میزان مالیات تکلیفی مشخصی در نظر گرفته شده است. بنابراین میزان مالیات تکلیفی برای اقشار و کسب و کارهای مختلف، متفاوت است. از مهم ترین کارهایی که میتواند تاثیر مهمی در کاهش میزان مالیات شما و جلوگیری از خطاهای مالی و مالیاتی داشته باشد مشورت با مشاوران مالیاتی با تجربه و انجام امور حسابداری به صورت صحیح است که در این مورد استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو را به شما پیشنهاد میکنیم.
بیشتر بخوانید: 10 ویژگی نرم افزار حسابداری فینتو
انواع مالیات تکلیفی:
انواع مختلف مالیات های تکلیفی که امروزه افراد مکلف به پرداخت آن هستند در قانون مالیات های مستقیم در اسفند 66 و همینطور اصلاحیه سال 80 مصوب شده اند. در سال های اخیر نیز موارد ذیگری از جمله مالیات تکلیفی پزشکان به این لیست اضافه شده است. در زیر به توضیح رایج ترین انواع مالیات تکلیفی میپردازیم.
مالیات تکلیفی اجاره:
مالیات بر اجاره مطابق با ماده 53، تبصره 9، از انواع مالیات تکلیفی است که پرداخت آن با توجه به این که ملک به شخص حقوقی اجاره داده شده یا حقیقی متفاوت است. اگر ملک به شخص حقوقی اجاره داده شده باشد مسئولیت پرداخت این مالیات بر عهده مستاجر است و هر ساله تا پایان قرارداد مکلف به پرداخت مالیات بر اجاره است و مالک وظیفه ای در مقابل پرداخت مالیات تکلیفی برای ملک ندارد. اما اگر ملک به شخص حقیقی اجاره داده شود، وظیفه پرداخت مالیات تکلیفی بر عهده ی صاحب ملک است و مستاجر هیچ وظیفه ای در مقابل پرداخت آن ندارد.
مالیات تکلیفی حق الوکاله:
مالیات حق الوکاله مطابق با ماده 103 قانون مالیات های مستقیم یکی دیگر از انواع مالیات تکلیفی است که پرداخت آن نیز مانند مالیات بر اجاره که در بالا به آن پرداختیم بستگی به این دارد که قرارداد وکالت با شخص حقوقی بسته شده است یا شخص حقیقی؟ اگر وکیل قرارداد وکالت خود را با شخص حقیقی بسته باشد، موظف است که درصد مشخصی از مبلغ دریافتی خود را به عنوان مالیات تکلیفی پرداخت کند. و اگر وکیل قرارداد وکالت خود را با شخص حقوقی بسته باشد، سازمان، شرکت یا موسسه طرف حساب مکلف است که پیش از اینکه حق وکالت را به وکیل پرداخت کند، درصدی را که توسط قانون مشخص شده است به عنوان مالیات تکلیفی پرداخت کند.
مالیات تکلیفی حقوق:
همانطور که به یاد دارید در ابتدای متن هم اشاره کردیم که مالیات حقوق از انواع مالیات تکلیفی است. همه کارکنان مکلف به پرداخت بخشی از حقوق خود تحت عنوان مالیات تکلیفی هستند اما پرداخت آن به اداره مالیات بر عهده کارفرما است. کارفرما وظیفه دارد که هر ماه بخشی از حقوق کارکنان را کسر و به عنوان مالیات تکلیفی حقوق به اداره مالیات پرداخت نماید.
مالیات تکلیفی پیمانکاری:
قراردادهای پیمانکاری نیز مشمول پرداخت مالیات تکلیفی هستند. از آنجایی که در قراردادهای پیمانکاری، پیمانکار ارائه دهنده خدمات در مقابل دریافت دستمزد و کارفرما پرداخت کننده دستمزد است، کارفرما موظف است که قبل از پرداخت حق الزحمه به پیمانکار، ابتدا مالیات آن را مطابق با قانون کسر کند و به اداره مالیات پرداخت کند
مالیات تکلیفی نقل و انتقال سهام:
نقل و انتقال سهام نیز مطابق با ماده 143 قانون مالیات های مستقیم مشمول پرداخت مالیات تکلیفی است. هنگام خرید و نقل و انتقال سهام، 1 درصد از مبلغ خرید توسط کارگزاری کسر میشود که نیم درصد آن کارمزد کارگزاری است و نیم درصد دیگر آن مالیات تکلیفی است که توسط کارگزاری به حساب اداره مالیات واریز میشود.
مالیات تکلیفی مضاربه:
مضاربه به زبان ساده به معنای یک قرارداد تجاری است که در آن یک طرف وظیفه تامین سرمایه و طرف دیگر وظیفه انجام کار را بر عهده دارد و سرمایه گذار بر اساس توافقی که با طرف مقابل کرده است در سود حاصل از انجام کار شریک میشود. در این نوع قرارداد، طرفی که وجه یا سرمایه را دریافت کرده است موظف به پرداخت مالیات تکلیفی به اداره مالیات است.
مالیات تکلیفی پزشکان:
مالیات تکلیفی پزشکان در سال 98 به تصویب رسید. مطابق با این قانون تمام مراکز درمانی از جمله درمانگاه ها، بیمارستان ها، کلینیک ها و سایر مراکز درمانی موظف هستند که 10% از حقوق پزشک را کسر کنند و به عنوان مالیات تکلیفی به اداره مالیات پرداخت نمایند
مالیات تکلیفی بیمه:
شرکت های بیمه خارجی که با بیمه های ایرانی همکاری می کنند موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند. بیمه های خارجی می بایست 2% از حق بیمه ای که از شهروندان ایرانی دریافت کرده اند را به عنوان مالیات تکلیفی به اداره مالیات پرداخت کنند.
مجازات عدم پرداخت مالیات تکلیفی چیست؟
مطابق با قانون هر شخص حقیقی یا حقوقی که مکلف به کسر و پرداخت مالیات مودیان است، اگر از قانون سرپیچی کند (به عنوان مثال یک مدیر، مالیات تکلیفی را از حقوق کارمند کسر نکند یا کسر کند ولی به اداره مالیات پرداخت نکند) به جز مسئولیت تضامنی* که با مودی در این مورد دارد، به پرداخت جریمه ای معادل 10% جریمه ی پرداخت نشده میشود و در صورت دیرکرد نیز، هر ماه 2.5 درصد به این مبلغ اضافه خواهد شد. همچنین اگر اداره مالیات از شخص خاطی شکایت کند ممکن است که او به 6 ماه تا 2سال حبس تعذیری محکوم شود. پس پیشنهاد میکنیم که به هیچ وجه در پرداخت مالیات سهل انگاری نکنید.
مسئولیت تضامنی*: مسئولیت تضامنی به دارنده سند تجاری این اجازه را میدهد که اگر در موعد مقرر شده، مبلغ توافق شده پرداخت نشود، علیه شخصی که مسئول پرداخت بوده است طرح دعوی کند. به طور مثال اگر مدیر یک شرکت، مالیات تکلیفی را از حقوق کارگر کسر کند اما آن را به اداره مالیات پرداخت نکند، کارگر میتواند از کارفرما شکایت کند.
بخشودگی مالیات تکلیفی چگونه است؟
مالیات تکلیفی راه هایی برای بخشودگی جرائم مالیاتی هم دارد. اگر مشمول پرداخت جریمه مالیات تکلیفی شدید، در زمان مقرر اظهارنامه مالیاتی و حساب سود و زیان را تسلیم کنید و نسبت به پرداخت مالیات اقدام کنید. در صورت موافقت، مطابق با تبصره 1 ماده 190 این امکان وجود دارد که تا سقف 80% از جریمه ی شما به عنوان تسهیلات به شما بخشیده شود.
تفاوت مالیات تکلیفی با مالیات عملکرد چیست؟
بسیاری از افراد این دو نوع مالیات را با هم اشتباه می گیرند اما باید توجه داشته باشید که مالیات عملکرد مالیاتی است که پس از محاسبه سود و زیان، از درآمد خالص کسر میشود. میزان مالیات عملکرد اشخاص حقوقی تا سقف 25% و اشخاص حقیقی به صورت پلکانی میباشد. اما در مالیات تکلیفی تفاوتی ندارد که فرد چه میزان سود یا ضرر کرده است و در واقع افراد مکلف هستند مطابق با تعرفه ی مشخص شده برای گروه و شغل خود، نسبت به هرآنچه که درآمد آن ها بوده است مالیات تکلیفی را پرداخت نمایند. از تفاوت های دیگر میان مالیات عملکرد و مالیات تکلیفی این است که در مالیات تکلیفی در اغلب موارد مودی مالیات را به شکل مسقیم پرداخت نمیکند و مالیات توسط کارفرما کسر و به اداره مالیات پرداخت میشود. اما در مالیات عملکرد همیشه شخص مودی به طور مستفیم مسئول پرداخت مالیات است.
مالیات از موارد مهمی است که جدای از پرداخت به موقع احتیاج به حسابرسی دقیق و درست دارد چرا که بروز هرگونه اشتباه و سهال انگاری در محاسبه میتواند مبلغ مالیات شما را به طرز چشمگیری افزایش دهد و موجب آسیب های جبران ناپذیر شود. به همین خاطر پیشنهاد میکنیم که برای حسابداری و انجام امور مالی از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو استفاده کنید. برخلاف نسل قدیمی نرم افزارها، نرم افزار حسابداری فینتو احتیاجی به پرداخت هزینه های گران قیمت و نصب نرم افزار های سخت، پیچیده و زمان بر ندارد و شما میتوانید تنها با ایجاد یک حساب کاربری از هر کجا و در هر مکان فقط با دسترسی به اینترنت، به تمام امور مالی و حسابداری خود رسیدگی کنید. نرم افزار حسابداری فینتو 15 روز مهلت تست رایگان دارد و شما میتوانید همین حالا و با کلیک بر تصویر زیر حساب کاربری خود را ایجاد کنید و رسیدگی امور مالی و حسابداری خود را با نرم افزار حسابداری فینتو آغاز کنید.
