مالیات بر ارزش افزوده یکی از متداول ترین انواع مالیات است و همواره برای بسیاری از کسب و کارها جای سوال دارد که آیا کالا یا خدماتی که ارائه میدهند مشمول مالیات بر ارزش افزوده است یا خیر؟ در این مقاله از فینتو تلاش کرده ایم تا لیست کاملی از مشاغل، اصناف و خدمات مشمول مالیات بر ارزش افزوده و تکالیف مالیاتی مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده را برای شما آماده کنیم.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
خوب است که قبل از مرور لیست مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده باهم نگاهی به معنی مالیات بر ارزش افزوده داشته باشیم. مالیات بر ارزش افزوده یکی از انواع مالیات های غیر مستقیم است که چرخه ی آن از اولین مرحله تولید آغاز میشود و تا تولید نهایی محصول ادامه پیدا میکند. درواقع میتوان گفت که مالیات بر ارزش افزوده، ارزشی است که تولید کنندگان به مواد خام اولیه اضافه میکنند و در قالب یک کالا، خدمت یا محصول به مصرف کننده ارائه میدهند. این ارزش افزوده تنها شامل تغییرات فیزیکی بر روی مواد خام نیست و میتواند در قالب تلاش های فکری و ذهنی برای ارائه یک خدمت یا کالا نیز باشد.. قانون مالیات های غیرمستقیم، مالیات بر ارزش افزوده را اینگونه توضیح میدهد: مالیات بر ارزش افزوده عبارت است از تفاوت بین ارزش کالا و خدمات عرضه شده با کالاها و خدمات خریداری شده در یک دوره معین
چه کسی مسئول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است؟
دریافت کننده مالیات بر ارزش افزوده سازمان مالیات است و پرداخت کننده نهایی آن خریدار یا مصرف کننده نهایی آن کالا یا خدمت است. در این بین تولیدکنندگان یا توزیع کنندگان نقش واسط را برعهده دارند و مسئول دریافت مالیات از ارزش افزوده و پرداخت آن به اداره مالیات هستند.
حتما بخوانید: سامانه مودیان چیست؟ آموزش کامل سامانه مودیان
مالیات بر ارزش افزوده 1403
مطابق با اعلام سازمان امور مالیاتی، نرخ مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403 با 1% افزایش نسبت به سال قبل، به 10% رسید. بنابراین مودیان مالیاتی ( به استثنا کالاهای خاص ماده 26 ارزش افزوده که نرخ ارزش افزوده جداگانه ای دارند) موظف هستند که از ابتدای سال 1403 در صورتحساب های خود 10% ارزش افزوده را لحاظ، از خریدار دریافت و در موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند.
ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده 1403
مطابق با بیانیه ای که از سوی سازمان امور مالیاتی ابلاغ شد، از ابتدای سال 1403 مودیان مالیاتی برای ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده میبایست از طریق کارپوشه سامانه مودیان خود اقدام کنند. طبق گفته سازمان امور مالیاتی صورتحساب هایی که تاکنون در سامانه مودیان ثبت نشده اند نیز تا پایان سال 1403 معتبر خواهند بود. در این مدت سازمان امور مالیاتی به صورت خودکار اظهارنامه ارزش افزوده ای برای مودیان صادر خواهد کرد که هر مودی میتواند تا یک ماه پس از صدور این از طریق ثبت خرید و فروش هایی که در سامانه مودیان ثبت نکرده بوده است، این اظهارنامه را ویرایش و تکمیل کند و به سازمان امور مالیاتی ارسال نماید.
لیست مشاغل و اصناف مشمول ارزش افزوده:
به طور خلاصه میتوان گفت که تمام مشاغلی که مشغول به تولید و خرید و فروش کالا یا خدمات هستند مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیستند. به طور کلی میتوان مشاغل زیر را به عنوان مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده معرفی کرد:
- کلیه وارد کنندگان و صادر کنندگان
- صاحبان کارخانه های تولید و صنعتی
- صاحبان و کسانی که حق بهره برداری از معادن را دارند
- ارائه دهندگان خدمات حسابداری، حسابرسی، دفترداری، و خدمات مالی
- ارائه دهندگان خدمات مدیریتی و مشاوره ای
- ارائه دهندگان خدمات مدیریتی و مشاوره ای
- صاحبان هتل، متل و مهمان پذیر
- بنکداران و عمده فروشان، فروشگاه بزرگ، واسطه مالی، نمایندگان توزیع کالاهای داخلی و وارداتی و صاحبان انبار
- نمایندگان موسسات تجاری، صنعتی داخلی و خارجی
- مؤسسات حمل و نقل موتوری و باربری، زمینی، دریایی و هوایی به استثنای مؤسسات حمل مسافر
- صاحبان دفاتر و خدمات مسافرتی و جهانگردی
- اغذیه فروش ها زنجیره ای دارای نام و نشان تجاری واحد
- چلوکبابی، سالن غذاخوری، سفره خانه سنتی
- صاحبان سینما، تماشاخانه، مکان های تفریحی و ورزشی
- صاحبان مراکز ارتباطات رایانه ای، دفاتر خدمات ارتباطی، دفاتر خدمات دولت الکترونیک و دفاتر خدمات الکترونیک شهر
- صاحبان دفاتر اسناد رسمی
- تعمیرگاه های مجاز خودرو
- چاپخانه داران
- نمایشگاه داران خودرو و بنگاه معاملات املاک
- صاحبان تالار و سالن های پذیرایی و رستوران
- فروشندگان طلا و جواهر و انواع آهن آلات
- موسسات فنی و مهندسی
- مشاورین مؤسسات تبلیغاتی و بازاریابی
جدیدترین مشاغل مشمول ارزش افزوده (فراخوان دهم)
مطابق با اعلام سازمان امور مالیاتی، مشمولان فراخوان دهم ارزش افزوده اعلام شدند. به این ترتیب مشاغلی که در زیر نام آن ها را برای شما لیست کرده ایم از دی ماه 1402 مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند:
- فروشندگان حیوانات خانگی شامل سگ، گربه، ماهی و پرنده زینتی و حیوانات وحشی و کلیه مراکز درمانی، بیمارستانها و کلینیکهای دامپزشکی و تمامی ارائه دهندگان هرگونه خدمات به این حیوانات
- فروشندگان انواع غذا، لوازم و تجهیزات حیوانات خانگی موضوع بند (1) فوق از قبیل پت شاپ ها (فروشگاه لوازم حیوانات خانگی)
- فروشندگان انواع ادوات و آلات موسیقی از هر نوع
- فروشندگان انواع لوازم آرایشی، تجهیزات آرایشگاهی و آرایشی، عطر و ادکلن
- ارائه دهندگان خدمات اخذ پذیرش تحصیلی و مشاوره و راهنمایی در امور تحصیلی خارجی
- ارائه دهندگان خدمات ماساژ از هر نوع
- ارائه دهندگان خدمات طرح و نقشه بهره برداری از معادن و مشاوره فنی، حفاری، آتشباری و انفجار معدن
- صاحبان آتلیه های عکس و فیلم
- ارائه کنندگان خدمات مربوط به برگزاری سمینار، همایش، کنفرانس، جشنواره، گردهمایی و انواع مراسم
- فروشندگان انواع عینک آفتابی و لنزهای تماسی
- فروشندگان انواع ضایعات فلزی
- فروشندگان قهوه،کاکائو، نسکافه، پودر و خمير حاصل از آنها
اطلاعیه فراخوان دهم مالیات بر ارزش افزوده:
در تصویر زیر اعلامیه فراخوان دهم مالیات بر ارزش افزوده را مشاهده میکنید. مطابق با این فراخوان کلیه مشاغل نام برده شده، با هر میزان فروش یا درآمد مشمول ثبت نام در نظام ارزش افزوده هستند.
لیست مشاغل و اصناف معاف از مالیات بر ارزش افزوده:
حتما برای شما هم جای سوال دارد که کدام یک از مشاغل از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند؟ در سال 1402 مشاغل جدیدی معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده شدند که در ادامه باهم لیست مشاغل معاف از مالیات بر ارزش افزوده را مرور میکنیم:
- خدمات چاپ و انتشار روزنامه و کتاب
- خدمات درمان و توانبخشی و حمایتی
- خدمات بازار سرمایه
- خدمات حمل و نقل درون و برون شهری
- خدمات بیمه‌های عمر، زندگی، کشاورزی و درمان تکمیلی.
- مشاغل مربوط به تولید محصولات فرآوری نشده کشاورزی
- مشاغل مربوط به دام و طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل و نوغان و خوراک دام و طیور
- مشاغل مربوط به تولید مواد غذایی مانند آرد خبازی، نان، گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، پنیر، روغن نباتی، شیر خشک مخصوص تغذیه کودکان
- مشاغل مربوط به تولید کتاب، مطبوعات، چاپ و تحریر و غیره.
- مشاغل مربوط به فروش لوازم دندانپزشکی، تحهیزات و لوازم پزشکی و غیره
- فروشندگان فرش دستباف نانوایان، میوه فروشان، سبزی فروشان، میادین میوه و تره بار، فروشندگان مرغ و ماهی گوشت گاو و گوسفند
موارد بالا تنها چند گروه از مشاغل معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده بود و در ادامه برای شما فایل کامل لیست مشاغل و خدمات معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را قرار داده ایم که میتوانید آن را دانلود کنید:
دانلود لیست کامل کالاهای معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده: دانلود
دانلود لیست کامل خدمات معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده: دانلود
مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی چقدر است؟
همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم نرخ مالیات ارزش افزوده تقریبا برای اغلب کالاها 9% است. اما کالاهای 13 عدد کالای اساسی با هدف متعادل نگه داشتن قیمت ها برای تمام اقشار جامعه با نرخ مالیات کمتری محاسبه میشوند. لیست 13 کالای اساسی که با نرخ مالیات 1% محاسبه میشود به شرح زیر است:
- انواع دانه های روغنی
- روغن خام
- برنج
- گندم
- قند و شکر تولید داخل
- چای
- گوشت
- انواع حبوبات
قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده:
تاپیش از سال 1400 مبلغ مالیات بر ارزش افزوده به دو قسمت “عوارض” و “مالیات” تقسیم میشد اما پس از سال 1400 و برای سال های 1401 و 1402 مبلغ مالیات بر ارزش افزوده تک نرخی و مقطوع شد. در جدول زیر نرخ و روند مالیات بر ارزش افزوده از سال 92 تا 1402 را باهم میبینیم:
| ضریب مالیات بر ارزش افزوده | ضریب مالیات | ضریب عوارض | سال |
| 6% | 3.6% | 2.4% | 92 |
| 8% | 5.3% | 2.7% | 93 |
| 9% | 6% | 3% | 94 |
| 9% | 6% | 3% | 95 |
| 9% | 6% | 3% | 96 |
| 9% | 6% | 3% | 97 |
| 9% | 6% | 3% | 98 |
| 9% | 6% | 3% | 99 |
| 9% | 9% | — | 1400 |
| 9% | 9% | — | 1401 |
مالیات بر ارزش افزوده طلا و جواهر 1403:
مطابق با قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده، خود طلا از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است و تنها به اجرت و سود ساخت طلا مالیات تعلق میگیرد. طلا فروشان موظف هستند که مالیات بر ارزش افزوده خود را از طریق سامانه evat.ir پرداخت کنند
نرخ مالیات بر ارزش افزوده طلا و جواهر 1403:
نرخ مالیات بر ارزش افزوده طلا و جواهر در سال 1403 همچنان 9% است. برخلاف ارزش افزوده سایر اقلام و کالاها که از 9 به 10 درصد تغییر کرده اند، ارزش افزوده طلا و جواهر و پلاتین همچنان 9% باقی مانده است.
مالیات بر ارزش افزوده سیگار و دخانیات 1403
مالیات بر ارزش افزوده سیگار، دخانیات و تنباکو در سال 1403 برابر با جدول زیر است:
د اما از سال 1402، مالیات دیگری نیز علاوه بر مالیات بر ارزش افزوده بر سیگار و دخانیات اعمال شد. مطابق با بند “ه” تبصره 17 قانون بودجه سال 1402، مالیات جدید سیگار و دخانیات به شرح زیر محاسبه میشود:
عنوان | نرخ مالیات بر ارزش افزوده |
سیگار، توتون پیپ، تنباکوی وارداتی | 80% |
توتون خام وارداتی | 25% |
توتون فرآوری شده وارداتی | 50%
|
مالیات بر خرده فروشی سیگار 1403
از سال 1402 علاوه بر مالیات بر ارزش افزوده، مالیات دیگری نیز به هر نخ از سیگار تعلق میگیرد. نرخ مالیات بر خرده فروشی سیگار به شرح زیر است:
” از ابتدای سال ۱۴۰۲ به قیمت خرده فروشی از هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ پانصد (۵۰۰) ریال، تولید داخل با نشان (برند) بین المللی یک هزار (۱.۰۰۰) ریال و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان داخلی دویست هزار (۲۰۰.۰۰۰) ریال به عنوان مالیات اضافه و از هر نخ سیگار وارداتی مبلغ هشت هزار (۸.۰۰۰) ریال و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان وارداتی سیصد و پنجاه هزار (۳۵۰.۰۰۰) ریال به عنوان حقوق ورودی دریافت می شود تا مطابق ردیفهای این قانون به نسبت مساوی برای بخش سلامت با اولویت احداث و تجهیز مراکز ناباروری و زایشگاههای دولتی ، ورزش همگانی و ورزش بانوان هزینه گردد”
مالیات بر ارزش افزوده دارو و کالاهای پزشکی 1403:
مطابق با بند “ظ” قانون بودجه سال 1403، واردات داروهای ضروری و تجهیزات مصرفی پزشکی که فاقد مشابه تولید داخل داخلی هستند از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.
مهلت پرداخت مالیات بر ارزش افزوده:
مشمولان پرداخت مالیات بر ارزش افزوده موظف هستند که هر 90 روز یک بار نسبت به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده اقدام کنند. این مهلت پرداخت یک فرجه 15 روزه نیز دارد.
ارسال رایگان صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان:
نرم افزار حسابداری فینتو با قابلیت اتصال کاملا رایگان به سامانه مودیان امکان ارسال صورتحساب های الکترونیکی را برای تمام کاربران فراهم کرده است و شما میتوانید همین حالا با استفاده از نرم افزار حسابداری فینتو بدون پرداخت هیچ گونه هزینه ای و همینطور بدون کمک گرفتن از شرکت های معتمد یا واسطه به آسانی صورتحساب های الکترونیکی خود را ارسال کنید.از امکانات نرم افزار حسابداری ابری فینتو میتوانیم به سیستم خرید و فروش، خزانه داری، انبار داری، ثبت اسناد اتوماتیک، امکان ارسال فاکتور و صورتحساب آنلاین و موارد متنوع دیگری که پاسخگوی نیازهای شما در حسابداری کسب و کارتان است اشاره کنیم. نرم افزار حسابداری فینتو به مدت 15 روز مهلت تست رایگان دارد و شما میتوانید همین حالا و با کلیک بر روی تصویر زیر رسیدگی به تمام امور مالی و حسابداری و همینطور اتصال به سامانه مودیان را به صورت رایگان با نرم افزار حسابداری فینتو آغاز کنید.
