ضمانت بانکی از کاربردی ترین مسائلی است که بسیاری از کسب و کارها و شرکت ها از جمله شرکت های پیمانکاری دولتی یا شرکت های بازرگانی با آن سر و کار دارند. در این مقاله قرار است به صفر تا صد انواع ضمانت نامه های بانکی و هرآنچه لازم است درباره آن ها بدانید بپردازیم پس مثل همیشه تا انتها همراه ما باشید.
ضمانت نامه بانکی چیست
ضمانت نامه بانکی تضمینی کاغذی و برگشت ناپذیر است که از سوی بانک ها به شخص حقیقی یا حقوقی متقاضی اعطا میشود. در ضمانت نامه بانکی، بانک که صادر کننده ضمانت نامه است به طرف دوم معامله (ذینفع) متعهد میشود که مبلغ قرارداد یا مفاد قرارداد به موقع وصول یا انجام خواهند شد و در صورت نقض مفاد قرارداد، بانک خسارت وارده را جبران خواهد کرد.
ویژگی ضمانت نامه بانکی
- ضمانت نامه های بانکی غیرقابل برگشت هستند
- ضمانت های بانکی قابل تمدید هستند. میتوان آن ها را در هر نوبت، یک بار و به مدت حداکثر یک سال تمدید کرد
- ضمانت نامه های بانکی غیرقابل انتقال هستند و فقط شخصی که نام وی در قرارداد ذکر شده باشد میتواند آن را مطالبه کند
مدارک لازم جهت دریافت ضمانت نامه بانکی
برای دریافت ضمانت نامه بانکی شرایط تقریبا عمومی و یکسانی برای تمامی بانک ها وجود دارند. این شرایط که برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت به شرح جدول زیر هستند:
اشخاص حقیقی | اشخاص حقوقی |
داشتن حساب یا افتتاح حساب در بانک مورد نظر | داشتن حساب یا افتتاح حساب در بانک مورد نظر |
ارائه درخواست ذی نفع (طرف مقابل قرارداد) مبنی بر لزوم ارائه ضمانت نامه بانکی | ارائه درخواست ذی نفع (طرف مقابل قرارداد) مبنی بر لزوم ارائه ضمانت نامه بانکی |
اصل و یک نسخه کپی از قرارداد | اصل و یک نسخه کپی از قرارداد |
مدارک هویتی کامل (شناسنامه و کارت ملی) | مدارک هویتی مدیران (شناسنامه و کارت ملی) |
انجام اعتبار سنجی بانکی توسط بانک برای بررسی سابقه رفتار مالی شخص متقضی | تصاویر روزنامه رسمی شرکت و آخرین تغییرات |
ارائه اسناد مالکیت یا اجاره نامه محل فعالیت | اصل و کپی از قرارداد |
ارائه آخرین تراز آزمایشی مربوط به آخرین ماه فعالیت (در
برخی بانک ها الزامی نیست) | مجوزهای صنفی فعالیت |
ارائه اسناد مالکیت یا اجاره نامه محل فعالیت | |
در مبالغ بالا ارائه صورت های مالی نیز برای برخی از بانک ها ضروری است | |
تصویر کارت اقتصادی |
انواع ضمانت نامه های بانکی
ضمانت نامه های بانکی را میتوان بر حسب پیمانکاری و غیرپیمانکاری به دو دسته تقسیم کرد که هرکدام زیر مجموعه های خود را دارند. در ادامه به طور کامل هر یک از انواع ضمانت نامه های بانکی و کاربرد آن ها را با هم میخوانیم
انواع ضمانت نامه پیمانکاری
ضمانت نامه های پیمانکاری دسته ای از ضمانت های بانکی هستند که هم به صورت ارزی و هم به صورت ریالی صادر میشوند. انواع ضمانت نامه های بانکی پیمانکاری به شرح زیر است:
ضمانت نامه شرکت در مزایده و مناقصه
هنگامی که یک شرکت پیمانکاری در مزایده برنده میشود، به درخواست شرکت برگزار کننده مزایده لازم است که از بانک ضمانت نامه بانکی دریافت کند. در این ضمانت نامه که نیازی به سپرده نقدی بانکی هم ندارند، بانک متعهد میشود که اگر شرکت پیمانکاری در انجام تعهدات مندرج در شرایط مزایده یا مناقصه کوتاهی نماید، مبلغی که در ضمانت نامه بانکی درج شده است را به طرف ذی نفع پرداخت کند. اغلب پیمانکاران شرکت های دولتی ملزم به دریافت و ارائه ضمانت نامه بانکی شرکت در مزایده و مناقصه هستند. هدف از الزام این نوع از ضمانت نامه جلوگیری از ارائه پیشنهادهای بیهوده در مزایده ها و اطمینان از اعتبار مالی شرکت کننده ها است.
ضمانت نامه حسن انجام کار
این ضمانت نامه که هم به صورت ارزی و هم به صورت ریالی صادر میشود تعهد بانک ها به طرف ذی نفع در راستای اجرای تعهدات قرارداد است. بنابراین بانک متعهد میشود که اگر پیمانکار در اجرای مفاد قرارداد و تعهدات خود کوتاهی کند، بانک مبلغی را که هنگام شروع همکاری از سوی ذی نفع به پیمانکار پرداخت شده است به او بازمیگرداند.
ضمانت نامه بانکی پیش پرداخت
در بسیاری از قراردادهای پیمانکاری به منظور تامین نقدینگی پروژه مبلغی از سوی کارفرما به پیمانکار پرداخت میشود که به آن ضمانت نامه پیش پرداخت گفته میشود. در واقع در ضمانت نامه بانکی پیش پرداخت، بانک متعهد میشود که در صورت قصور از سمت پیمانکار، مبلغ پیش پرداخت به کارفرما بازگردانده خواهد شد.
ضمانت نامه کسور وجه الضمان
در بسیاری از قراردادهای پیمانکاری تسویه وجه میان کارفرما و پیمانکار به صورت چند مرحله ای و متناسب با پیشرفت پروژه است. در این پروژه ها معمولا کارفرما معادل 5 تا 10 درصد از مبلغ پروژه را نزد خود نگه میدارد که این مبلغ به کسور وجه الضمان شناخته میشود. کسور وجه الضمان در انتهای قرارداد به پیمانکار پرداخت میشود اما معمولا در این قراردادها کارفرما درخواست ضمانت نامه کسور وجه الضمان میکند. در ضمانت نامه کسور وجه الضمان بانک تعهد میکند که اگر در تحویل و اجرای پروژه اهمال کاری از سوی پیمانکار صورت بگیرد، کارفرما میتواند خسارت وارد شده را از محل کسور وجه الضمان برداشت نماید
بیشتر بخوانید: صورت وضعیت پیمانکاری و آموزش ارسال صورت وضعیت پیمانکاری در سامانه مودیان
ضمانت نامه بانکی غیر پیمانکاری
ضمانت نامه های بانکی غیر پیمانکاری به دو گروه ضمانت نامه تعهد پرداخت و ضمانت نامه حسن انجام تعهد غیرپیمانکاری تقسیم میشود که ضمانت نامه تعهد پرداخت به انواع مختلفی تقسیم میشود که در ادامه انواع مختلف آن را باهم میخوانیم.
انواع ضمانت نامه تعهد پرداخت
ضمانت نامه تعهد پرداخت مرتبط با دیونی است که محقق شده است اما مبلغ آن در مهلت مقرر پرداخت نشده است و شخص بدهکار تقاضای مهلت بیشتری برای پرداخت دارد. در این حالت طلبکار ممکن است درخواست مهلت بیشتر را به شرط دریافت ضمانت نامه تعهد پرداخت قبول کند. بنابراین ضمانت نامه تعهد پرداخت، موعد پرداخت بدهی را به صورت تضمین شده به تعویق می اندازد. انواع مختلف ضمانت تعهد پرداخت به شرح زیر است
ضمانت نامه جهت پرداخت حقوق گمرکی و ترخیص کالا
این ضمانت نامه برای کالاهای وارداتی به کشور و به نفع گمرک ایران صادر میشود
ضمانت نامه ترانزیت کالا
این نوع از ضمانت نامه متناسب با سود و عوارض کالا و به منظور ترانزیت از مرز گمرک صادر میشود.
ضمانت نامه پاساوان کالا
این نوع از ضمانت نامه برای کالاهایی که امکان فساد و خرابی دارند و تاجر نیز امکان پرداخت عوارض و گمرکی را در آن مقطع ندارد صادر میشود. با دریافت این ضمانت نامه کالاهای واجد شرایط متناسب با سود و عوارض گمرکی و با دریافت این ضمانت نامه، بهاز گمرک ترخیص میشوند. پس از تسویه مبلغ اصلی گمرکی، این ضمانت نامه نیز باطل میشود.
ضمانت نامه نظام وظیفه
این نوع از ضمانت نامه به منظور بازگشت مشمولان نظام وظیفه به کشور صادر میشود. برای دریافت این ضمانت نامه به وثیقه نیاز است که وثیقه مورد نظر با توجه به وضعیت نظام وظیفه فرد و مقصد مسافرتی او متفاوت خواهد بود. با این حال متقاضیان میتوانند با مراجعه با دفاتر الکترونیک کد سخا خود را دریافت کنند. سپس با ورود به سامانه سخا به نشانی https://sakha.epolice.ir/ نسبت به وثیقه مورد نظر اطلاعات بیشتری کسب و اقدام کنند
ضمانت نامه دادگستری
این ضمانت نامه به درخواست شخص ضمانت خواه و به نفع دادگاه و در جهت دعاوی مطرح شده صادر میشود.
ضمانت نامه متفرقه
این نوع از ضمانت نامه های بانکی دارای فرم خاصی نیستند و شرایط ضمانت نامه و همچنین فرم آن با توجه به طرفین قرارداد مشخص میشود. کاربرد این ضمانت ها در قراردادهای بیمه، مالیات و.. است.
بیشتر بخوانید: مالیات بر ارزش افزوده قراردادهای پیمانکاری – صفر تا صد
ضمانت نامه حسن انجام تعهد غیر پیمانکاری
این نوع از ضمانت نامه ها که موضوع های بسیار مختلفی میتوانند داشته باشند با هدف اطمینان از انجام صحیح پروژه و مفاد آن صادر میشود. وثیقه مورد نیاز برای این ضمانت نامه هت عموما مبلغی بالا و با نقدشوندگی بالا است.
وثیقه ضمانت نامه بانکی
وثیقه ضمانت نامه های بانکی با توجه به نوع ضمانت نامه باهم متفاوت است. در ادامه انواع آن ها را باهم میخوانیم
- وجه نقد، طلا، اسناد خزانه یا اوراق قرضه دولتی، اوراق مشارکت یا سپرده سرمایه گذاری مدت دار یا حساب های پس انداز قرض الحسنه نزد بانک مورد نظر
- گواهی سپرده های مدت دار ویژه عام و خاص یا اوراق قرض الحسنه، حساب ارزی، حساب سرمایه گذاری مدت دار نزد سایر بانک ها
- تضمین بانک یا موسسات اعتباری غیربانکی مجاز داخلی
- تضمین بانک یا موسسات اعتباری غیربانکی معتبر خارجی
- سفته با اضا دو نفر
- اموال غیرمنقول و برگ وثیقه انبارهای عمومی مربوط به کالا
- سهام شرکت های بورسی
سپرده نقدی ضمانت نامه بانکی
نوع ضمانت نامه | نرخ وثیقه |
ضمانت نامه بانکی شرکت
در مزایده و مناقصه | به
سپرده نقدی نیاز ندارد |
ضمانت نامه بانکی حسن انجام کار | حداقل 10% ضمانت نامه |
ضمانت نامه بانکی پیش پرداخت | حداقل 10% ضمانت نامه |
ضمانت نامه کسور وجه الضمان | حداقل 10% ضمانت نامه |
انواع ضمانت نامه تعهد پرداخت | حداقل 20% ضمانت نامه |
ضمانت نامه حسن
انجام تعهد غیر پیمانکاری | حداقل 10% ضمانت
نامه |
هزینه صدور ضمانت نامه بانکی
هزینه های مربوط به صدور ضمانت نامه های بانکی با توجه به نوع و مبلغ وثیقه و ضمانت نامه مورد نظر متفاوت است. اما هزینه های ثابتی که برای صدور ضمانت نامه دریافت میشوند به شرح زیر هستند:
- هزینه باطل کردن تمبر (برای اشخاص حقوقی)
- هزینه کارشناسی برای اموال غیر منقول توسط کارشناس بانک مورد نظر
- هزینه باطل کردن تمبر برای قرارداد صدور ضمانت نامه
- هزینه باطل کردن و الصاق تمبر برای نسخه اول ضمانت نامه صادر شده
- هزینه تمبر مالیاتی
- هزینه کارمزد صدور ضمانت نامه (حداقل 65 هزارتومان)
کارمزد صدور ضمانت نامه بانکی 1403
در سال 1403 نرخ کارمزد ضمانت نامه بانکی مطابق با اعلام بانک مرکزی به شرح زیر است:
فرمول محاسبه کارمزد ضمانت نامه بانکی
به طور کلی برای محاسبه کارمزد ضمانت نامه بانکی میتوانید از فرمول زیر استفاده کنید:
با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو میتوانید به تمام امور مالی و حسابداری خود رسیدگی کنید. فینتو 15 روز استفاده رایگان از تمامی امکانات نرم افزار حسابداری از جمله ثبت اتوماتیک اسناد، سیستم خرید فروش، خزانه داری و انبار داری و ارسال صورتحساب و صورت وضعیت پیمانکاری به سامانه مودیان را برای شما فراهم کرده است و با کلیک بر روی لینک زیر میتوانید همین حالا حسابداری کسب و کار خود را با فینتو آغاز کنید