در این مقاله با دو مفهوم اقتصادی یعنی نقدینگی و هدایت نقدینگی آشنا خواهیم شد. ابتدا تعریفی از نقدینگی داشته و انواع آن شامل دارایی پول و شبه پول را معرفی و در مورد هر یک توضیحاتی ارائه می دهیم. سپس به مفهوم هدایت نقدینگی پرداخته و امکان تحقق یا عدم تحقق آنرا بررسی خواهیم کرد.
مفهوم های زیادی در علم اقتصاد وجود دارد که هر اقتصاددان و شخصی که به نوعی با مسائل اقتصادی در ارتباط هست باید از آنها اطلاع و آگاهی داشته باشد. به طور نمونه می توان نقدینگی، تورم، شاخص رشد و … را نام برد. اما مفهوم جدیدتری که اخیراً مطرح شده و در مورد آن صبحت می شود، هدایت نقدینگی است که قصد داریم در این مقاله در مورد آن بحث کنیم. در ادامه ابتدا مفهوم نقدینگی را مطرح کرده و سپس به مسئله هدایت نقدینگی می پردازیم.
نقدینگی چیست؟
همه ما از دیرباز با مفهوم نقد و نسیه آشنایی داریم و هر زمان بحث خرید و فروش پیش آمده به نوعی با این دو مفهوم سروکار داشته ایم. در واقع به شکل ساده واژه نقد به میزان پول و دارایی که بابت خرید یک جنس، کالا و یا هر چیز دیگر پرداخت می شد، اطلاق می شود. در مقابل واژه نسیه میزان پول یا دارایی بود که پرداخت نشده و باعث می شد خریدار بدهکار فروشنده شود. در کنار مفهوم نقد، واژه کاملتر و جامع تری چون نقدینگی وجود دارد. ممکن است هر یک از ما تعریفی از این واژه داشته باشیم اما شاید مفهوم دقیق آنرا درست ندانیم.
در واقع نقدینگی به مجموع دارایی های پولی و شبه پولی اطلاق می شود که وجود دارد. اما منظور از دارایی پولی و شبه پولی چیست؟ بهتر است در ادامه تعریفی از این دو داشته باشیم تا بهتر آن ها را درک کنیم.
حتما بخوانید: اصلاح حساب در حسابداری چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
دارایی پولی:
این دارایی خود شامل دو قسمت است:
- بخشی که از دارایی فیزیکی چون اسکناس و سکه تشکیل شده و به طور مستقیم در دسترس شخص می باشد.
- بخش سپرده های دیداری که به طور غیرمستقیم در دسترس شخص قرار دارد. در واقع این دارایی همان حسابی است که در غالب حساب جاری نزد بانک افتتاح شده و شخص پول خود را در آن قرار می دهد. این شخص هر زمان که بخواهد می تواند در قبال دسته چک که خود بانک عامل آن را در اختیار شخص قرار می دهد، به هر میزانی که بخواهد در قالب چک از این حساب برداشت کند. مزیت این دارایی در این است که احتیاج به جابجایی پول به صورت نقد نیست و شخص می تواند با استفاده از تنها یک برگ بنام چک آنرا به هر میزان که باشد، به شخص دیگر بدهد.
دارایی شبه پول:
شاید این مفهوم کمتر برای شما آشنا به نظر برسد. در تعریف آن می توان گفت: دارایی شبه پولی در واقع همان حساب های سپرده کوتاه مدت و بلند مدتی هستند که توسط بانک های عامل برای اشخاص مختلف افتتاح شده و آن اشخاص در قبال واگذاری پول به بانک و شارژ این حساب ها، در کوتاه مدت یا بلندمدت سود یا بهره ای را به میزان مشخص بر طبق مقررات بانک دریافت می کنند.
حتما بخوانید: منابع انسانی در استارتاپ چگونه عمل می کند؟
هدایت نقدینگی:
این مفهوم واژهای است که اخیراً در محافل سیاسی و اقتصادی توسط اشخاص مختلف مطرح شده و مورد بحث قرار گرفته است. صرف نظر از درستی یا نادرستی آن می توان گفت هدایت نقدینگی در واقع راهکارها و چاره جویی هایی است که سبب میشود حجم نقدینگی موجود در جامعه بجای استفاده نادرست، راکد ماندن یا ایجاد ضرر و زیان، به سمت قسمتهایی هدایت شود که نیاز به آن داشته و به این ترتیب باعث دگرگونی و شکوفایی اقتصاد شده و به پیشرفت و رشد آن کمک کند.
در واقع این مفهوم به نوعی برای مقابله و یا کاهش اثر رشد نقدینگی در جامعه امروز بوجود آمده است. رشد نقدینگی به هر علت چون بدهی دولت و اشخاص وابسته به دولت به بانک مرکزی، مسئله تحریم و کاهش ارزش پول ملی و … می تواند بوجود آید و آثار مخربی بر اقتصاد و پیشرفت یک کشور داشته باشد و حتی می تواند به فروپاشی اقتصادی و سیاسی منجر شود. بنابراین بعضی از اندیشمندان و اقتصاددان فرضیه هدایت نقدینگی را برای مقابله با آن پیشنهاد داده اند. اما آیا این فرضیه می تواند تحقیق یابد؟
به نظر می آید در شرایط فعلی که جامعه ما در آن به سر می برد، این امر غیرممکن و نشدنی باشد. لازمه مهار رشد نقدینگی و بهینه سازی چرخه گردش پول در کشور (هدایت نقدینگی) در وهله اول در گرو این است که بانک مرکزی به صورت یک نهاد مستقل و نه وابسته به دولت عمل کند چرا که در غیر این صورت بانک نمی تواند الزامات و قوانین خود را به درستی در سطح جامعه به مرحله اجرا در آورد و به نوعی دولت هر کجا که به مشکل بر بخورد چاره کار را در گرفتن وام از بانک مرکزی می داند. از طرفی الزامی به تسویه بدهی خود در موعد مقرر نمی بیند و این یعنی تولید نقدینگی بیشتر توسط بانک برای جبران بدهی.
آن سوی قضیه را می توان در ثبات سیاسی و اقتصادی کشور در نظر گرفت. شرایطی که جامعه ما اکنون در آن به سر می برد، به نوعی بحرانی است، چرا که با شدیدترین تحریم های بین المللی مواجه هستیم و به نوعی قسمت های مختلفی جامعه چون صنعت نفت که اقتصاد شدیداً به آن وابسته است، نظام بانکی و … عمل فلج شده و نمی تواند به درستی عمل کند. یکی از نتایج این امر کاهش ارزش پول می باشد که ناگزیر بانک مرکزی برای مقابله با آن باید پول جدید تولید و به چرخه اقتصاد تزریق کند تا جلوی کاهش ارزش پول را بگیرد و این یعنی رشد نقدینگی.
یکی از اقدامات دولت در راستای هدایت نقدینگی را می توان در تحولاتی دانست که در این سال اتفاق افتاد و منجر به هدایت سرمایه های خرد مردم به سمت بازار بورس شد. دولت در طرح خود هدف از این کار را از یک طرف مشارکت مردم در بورس و کسب سود دانسته و از طرفی دیگر تزریق پول به اقتصاد کشور و پیشرفت و رشد صنایع و کارخانجات حاضر در بورس را مطرح کرد. درست است که این طرح شاید موجب رشد مقطعی صنایع مختلف حاضر در بورس شده و محرکی برای پیشرفت اقتصاد کشور شد اما نتوانست بر مسئله رشد نقدینگی، تورم افسار گسیخته و کاهش ارزش پول غلبه کند چرا که سیاست های کلی کشور در قبال بانک مرکزی و مسائل سیاسی و اقتصادی که کشور با آن ها درگیر بود، همچنان بر قوت خود باقی مانده و تغییری در آنها ایجاد نشد. در واقع سرمایه هایی که در مجموع توسط مردم به بورس وارد شد بجای استفاده درست در جای خود، صرف تأمین کسری بودجه و بدهی دولت به سازمانها و ارگانهای مختلف شد!
فینتو:
فینتو یک سیستم آنلاین برای محاسبه حقوق و دستمزد می باشد.با این سیستم شما به سادگی قادر خواهید بود تا حقوق و دستمزد کارکنان خود را با صرف کمترین زمان و پرداخت کمترین تعرفه ها،محاسبه کنید و فیش حقوقی چاپ کنید. همچنین در سیستم حقوق و دستمزد فینتو می توانید دیسکت بیمه، مالیات و بانک را به سادگی در یافت کنید.منتظر چی هستید! ثبت نام کنید و لذت ببرید.
هدایت نقدینگی برای سیستم داخل ایران به نظرم یه شوخیه