حسابرسی مالیاتی چیست و به چه منظوری صورت می گیرد؟ این حسابرسی در چه مواردی کاربرد دارد؟ این حسابرسی معمولا به حسابرسی گفته می شود که از کلیات و شواهد حسابرسی به هدف ارزیابی صحیح اسناد و مدارک مالی بکار برده می شود، همچنین همانطور که این حسابرسی به ارزیابی هماهنگی و مطابقت اطلاعات مالی فعالان اقتصادی با قوانین و مقررات مالیاتی می پردازد گونه ای حسابرسی رعایت به حساب می آید. مقصود از اعمال این گونه حسابرسی بیان عقیده و نظر خود در حیطه درآمد و بازشناسی درآمد و یا منابع مشمول مالیات فعالان اقتصادی است. در این مبحث قصد داریم شما را با مزایا، انواع حسابرسی، دستورالعمل ها، مدارک مورد نیاز و … آشنا سازیم پس با ما همراه باشید.
حسابرسی مالیاتی به چه صورت انجام می گیرد؟
احتمالا برای شما این سوال پیش آید که حسابرسی مالیاتی به چه صورت انجام می گیرد؟ که در این قسمت مراحل و نحوه اجرای آن را به صورت مختصر بیان می کنیم:
- در وهله اول، این نوع حسابرسی ارزیابی می کند که آیا روال اعمال آن با وارسی دفاتر روزانه ، کل و دارایی دارای نتیجه است یا خیر، که اگر نتیجه ندهد بایستی شیوه دیگری را برگزید.
- در مرحله دوم شمار نیرو و زمان ضروری جهت اعمال حسابرسی مالیاتی با ملاحظه به حجم دادوستد بنگاه و مقدار حساب ها مشخص می شود.
- بعد از انتخاب میزان نیرو ها و زمان لازم کار حسابرس به صورت رسمی شروع می شود.
- در این وهله برآیند ارزیابی دفاتر قانونی نظیر دفتر روزنامه ، دفتر کل و دفتر دارایی در کاربرگ های ویژه با تفسیر شرایط درج می شود.
- چنانچه در مرحله ارزیابی دفاتر و بازرسی داخلی موسسه، حسابر معطوف شود که عوامل درج شده به حد کافی موثق و با دلیل و مدرک نیست ، جهت روشن سازی شیوه دیگری را تعیین می کند.
- در این مرحله برآیند حسابرسی ، بررسی جز به جز مرتبط انجام و گزارش حسابرسی هم نوشته می شود.
- در مرحله پایانی گزارش این نوع حسابرسی مکتوب شده و کلیه ساعات و مخارج ایاب و ذهاب که جهت اعمال این حسابرسی صورت گرفته جمع بندی و ثبت می شود.
مطلب پیشنهادی: حسابداری مالیات و همه چیز درباره آن
انواع حسابرسی مالیاتی کدامند؟
انواع حسابرسی مالیاتی عبارتند از:
- اداری
این نوع حسابرسی با اظهار برگ دعوت ارائه دفاتر و مستندات مورد نظر از فعال اقتصادی دعوت می شود در وقت مشخص شده با داشتن مستندات و دفاتر تقاضا شده به بنیاد امور مالیاتی مورد نظر جهت حسابرسی رجوع کند ، فعال اقتصادی وظیفه دارد در وقت مشخص شده به بنیاد امور مالیاتی رجوع کرده ، در صورت عرضه دفاتر، مستندات به وسیله او ، حسابرس بایستی با ملاحظه به دعوتنامه نامبرده شده ، در خلال ساماندهی صورتجلسه نسبت به حسابرسی به دفاتر و مستندات عرضه شده در قالب ضوابط و مقررات و ساماندهی گزارش حسابرسی مالیاتی در سیستم کامل مالیاتی و کامل نمودن کاربرگ های مرتبط مبادرت و مراتب را جهت تصویب به سرپرست حیطه کاری حسابرسی ارسال نماید.
دفاتر و مستندات تقاضا شده بنیاد امور مالیاتی بعد از حسابرسی تقریبا طی ۶ روزه کاری از تاریخ صورتجلسه به فعال اقتصادی استرداد می شود و چنانچه عدم اکتفا یا عدم عرضه کلیه یا قسمتی از مستندات عرضه شده یا عدم رجوع مودی یه بنیاد امور مالیاتی منوط در زمان مشخص شده ، چنانچه احتمال تعیین منابع یا درآمد شامل مالیات آماده نباشد ، سرپرست حسابرسی بایستی تقاضای خویش را مبتنی بر تغییر نوع حسابرسی از اداری به میدانی بازگو نماید.
- میدانی
در این نوع حسابرسی با اظهار برگ فراخوانی ارائه دفاتر، مستندات مورد نظر به مودی گزارش می شود تا در حین رجوع حسابرس یا حسابرسان به مسکن قانونی مودی و یا بومی که در گذشته به شکل مکتوب به بنیاد امور مالیاتی گزارش شده است، بسته به عرضه دفاتر ، مستندات تقاضا شده حسب مورد مبادرت نماید.
- بازرسی
یکی دیگر از انواع حسابرسی مالیاتی ، بازرسی می باشد. این گونه حسابرسی به هدف ارزیابی عوامل وابسته به امور اقتصادی مودی من جمله ظرفیت، شرایط، نوع، جایگاه و شناخت اموال او در موارد ویژه جهت کامل نمودن اطلاعات مورد نظر حسابرسان و دیگر حیطه های کاری صورت می گیرد.
در این گونه حسابرسی هیچ تاییدیه مالیاتی جهت حسابرسی تعیین نمی شود بلکه با پیدایش این عامل به وسیله سرپرست حیطه کاری حسابرسی و واگذاری آن به حسابرس، بسته به تمهید گزارش بازرسی براساس فرم های ابلاغی سازمان مبادرت خواهد شد.
آشنایی با مزایای حسابرسی مالیاتی
اگرچه حسابرسی مالیاتی یک اقتضا قانونی به شمار می آید ولی امتیازات ویژه ای دارد که به بعضی از آنها خواهیم پرداخت:
- جمع آوری اطلاعات موثق از وضعیت مالی بنگاه ها و موسسات
یکی از مزایای حسابرسی مالیاتی این است که به استثنای فعالیت های حسابرسی این اطلاعات می توانند به سرپرست های موسسه یاری رسانده تا به بینش جامعی از شرایط موسسه برسند برحسب آن برای آینده موسسه تصمیم های خاص و لازم بگیرند.
- فرایند این نوع حسابرسی
میزان و سطح کیفی دقت اطلاعات مالی که در مشاغل موجود هستند مشخص می کند که با اعمال فرایند حسابرسی به جلوگیری از مسائل حاصل از دیر پرداخت مالیات می پردازند و در صورت لزوم راهبردهای قانونی عرضه می شود.
- از دیگر مزایای حسابرسی مالیاتی می توان به این مورد اشاره کرد که کارشناسان حسابرسی شرای، موسسه را برای بکارگیری از تخفیفات و معافیت های مالیاتی مورد ارزیابی قرار می دهند.
حتما بخوانید: رشد حسابداری و حسابرسی چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
دستورالعمل حسابرسی مالیاتی
بنیاد امور مالیاتی کشور دستورالعمل حسابرسی مالیاتی را به وسیله سایت خود در دسترس حسابرسان قرار داده است. همچنین هر حکم یا دستورالعمل تازه ای که در خصوص امور مالیاتی نوشته می شود در این سایت قابل مشاهده می باشد. در امتداد مختصری از عمده ترین قانون های جدید دستورالعمل مالیاتی را نام خواهیم برد:
- درآمد شامل مالیات ، بر اساس قانون مالیات های بی واسطه و ضوابط مربوط به آن مشخص می شود. در زمان های ضروری قوانین دیگری نظیر قانون تجارت و قانون برآورد های عام اجرا خواهد شد.
- در زمان بازشناسی درآمد شامل مالیات،چنانچه قانون مالیات های بی واسطه در عواملی نسبت به مسئله صریح نباشد اما ضوابط دیگر، دستورالعمل مشخص در خصوص آن مورد را داشته باشند، دستورالعمل مشخص قانون های دیگر همانند معیار عمل بکار برده می شود.
- چنانچه قانون درخصوص موردی سکوت کرده بود یا عدم صراحت داشت بایستی از نظراتی که شورای عالی فرمان داده است و دستورالعمل ها و حکم های بنیاد امور مالیاتی کشوری تبعیت شود.
- کلیه درآمد هایی که به وسیله حسابرس معرفی می شوند من جمله درآمد ناشی از مشخص کردن دارایی ها و بدهی های ارزی شامل مالیات می باشند ولو آنکه علل قانونی جهت معافیت تمام یا قسمتی از آن ها وجود داشته باشد.
- کلیه موارد بستانکار حساب تعدیلات سنواتی بایستی به درآمد شامل مالیات اضافه شود ولو آن که در مالیات سال های پیشین برآورد شده باشد و یا اینکه طرف حساب آن مخارجی بوده که توسط مسئولان مالیاتی غیر قابل قبول تلقی و از حساب مخارج عودت شده باشد.
- موارد بدهکار حساب تعدیلات سنواتی هم ، چنانچه ماهیت مخارج قابل پذیرش را داشته باشد و پیش از آن جز حساب هزینه مد نظر واقع نشده باشد، بایستی جز مخارج قابل پذیرش به حساب آید.
- درآمد کار هایی که براساس قانون از مالیات بخشوده می شوند یا قیمت مالیات مجزایی دارند از درآمد های موسسه قابل کم کردن نیست و مخارج آنها هم جز مخارج قابل قبول حساب نمی شود.
- اکثر ارزیابی هایی که در حسابرسی مالیاتی صورت می گیرند در حسابرسی عمومی صورت های مالی هم صورت می گیرد. بدین جهت لازم است حسابرسی صورت های مالی به نوعی طرح ریزی شود که در آن هنگام حسابرسی مالیاتی هم صورت گرفته و گزارش آن آماده شود.
- موارد نام برده شده در فرم نمونه گزارش اینگونه حسابرسی بایستی با کاربرگ حسابرسی فهرست های مالی هم خوانی داشته باشد. کاربرگ های این نوع حسابرسی بایستی در پرونده های مجزا طبقه بندی شوند و سالانه خلاصه ای از موقعیت مالیاتی، هم در پرونده های کنونی هم پرونده های دائمی طبقه بندی و محافظت شود.
- رونوشت اصلی گزارش این نوع حسابرسی که براساس فرم نمونه ساماندهی شده است با اسناد و مدارک ضروری ارایه شده و گزارش حسابرسی مالی بایستی به فعال اقتصادی مالیاتی عرضه شود و به وسیله او در دسترس بنیاد امور مالیاتی واقع شود. کمی دوم گزارش پیش حسابرس باقی می ماند.
- چنانچه بعد از فرستادن گزارش مشخص شود در انتخاب درآمد شامل مالیات یا موارد دیگر خطایی پیش آمده است مشکل مورد نظر بایستی خیلی فوری به بنیاد امور مالیاتی گزارش شود.
نکات مهم در خصوص حسابرسی مالیاتی
- چنانچه تمایل دارید به حساب مشاغل کوچکی که دارید نظارت داشته باشید می توانید از جزوه های مرتبط به حسابرسی مالیاتی مربوط به اساتید و دانشگاه های مختلف استفاده کنید.
- از نکات مهم درباره حسابرسی مالیاتی می توان به این مورد اشاره کرد که مطالعه مقاله های این نوع حسابرسی یاری رسان خواهند بود و با تفحص اسم مقاله در خصوص این نوع حسابرسی در اینترنت می توانید به تحقیقات بسیاری در این خصوص دست یابید.
- با داشتن این معلومات می توانید تاییدیه مالیاتی خود را با ملاحظه بیشتری کامل کنید.
- دقت داشته باشید که صاحبان مشاغل کوچک هم به یاری گرفتن از اشخاص حرفه ای احتیاج دارند ولی در خصوص مشاغل بزرگ بحث فرق دارد. در این باره فعالیت های حسابرسی و حسابداری بایستی به اشخاص کاربلد سپرده شود.
- مباحث مرتبط به اوضاع اقتصادی و مالیات از عمده ترین مباحث مورد توجه در هر مشاغلی به حساب می آیند.
- از دیگر نکات مهم درباره حسابرسی مالیاتی بایستی به این مورد توجه کرد که اشخاص حرفه ای در این حیطه ها از کلیه ضوابط و بند های مربوط آگاهی دارند و به ابهامات فرایند حسابرسی وارد هستند، لازم است موسسات موثق با حسابرسانی به مشارکت و همکاری بپردازند که تبحر و تجربه لازم داشته باشند.
موارد قابل ارزیابی در حسابرسی مالیاتی
حسابرس در حسابرسی مالیاتی وظیفه دارد دفاتر و مدارک موسسه را ارزیابی نماید. موارد عمده ای که حسابرس بایستی با ملاحظه هر چه بیشتر آنها را تجزیه و تحلیل نماید حاوی موارد زیر است:
- درآمد ها و هزینه های موسسه و میزان دقیق آن و فهرست کاملی از حق و حقوق پرسنل
- هم خوانی دفاتر و صورت های مالی با تعادل حساب ها و دارایی های موسسه
- فهرست جامعی از واردات و صادرات محصول و دادوستد موسسه با اشخاص ثالث ، شعب و نمایندگی در قسمت های متنوع و خسارت آنها.
- بهای تمام شده محصول، سرویس ها و مالیات تکمیلی.
- معادل سازی سنواتی و سالیانه
مطلب پیشنهادی: حسابرسی و انواع آن
مدارک مورد نظر جهت حسابرسی مالیاتی
حسابرس ضمن نامه ای از مسئولان بنیاد تقاضا می کند تا اسناد ضروری برای ارزیابی را در اختیار او قرار دهند اسناد مورد نظر حسابرسی مالیاتی شامل موارد زیر است:
- رونوشت اساسی ترازنامه و لیست سود و زیان و از همه اصلی تر تاییدیه و تاریخ عرضه اسناد مذکور می باشد.
لیست جامعی از دفاتر ثبت قانونی در سال مالی مورد ارزیابی
- فهرست جامعی از محصولات وارد یا صادر شده دارای گونه محصول، اسم خریدار یا فروشنده ، مبلغ موافقت شده ، اخذ و پرداخت مبلغ، جواز گمرک با تاریخ درست.
- فهرست جامعی از داد و ستد چه به شیوه مشارکتی چه به شیوه مضاربه ای که با افراد یا بانک ها صورت گرفته با معلومات درست از مبلغ مقدار سود و مالیات.
- فهرست جامعی از قولنامه های خرید یا اجاره با ریزه کاری جامعی از طرف مقابل و همچنین تاریخ قرارداد و وجه آن.
- تمامی مدارک که به بنیاد امور مالیاتی فرستاده شده است.
- مدارک مرتبط با حقوق و دستمزد دریافتی با زمان دقیق پرداخت مالیات و بیمه با مدارک و قبوض مبنی بر پرداخت آنها
- ریزه کاری های جامعی از معافیت های مالیاتی و مالیات تکلیفی بنیاد.
شرکت خود را به بهترین شکل مدیریت کنید
هر مدیر خوب نیازمند ابزاری قدرتمند است تا بتواند مجموعه خود را به بهترین شکل مدیریت کند. مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو ابزاری قدرتمند است که می تواند به مدیران در کنترل کارمندان و محاسبه حقوق و دستمزد آنها کمک کند.
شما همیشه یک مدیر لایق هستید و باید بهترین ها برای شما باشد. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو کار مدیریت خود را بسیار آسان تر کنید.
